Kredytobiorcy, którzy zaciÄ…gnÄ™li kredyty we frankach, oraz sektor bankowy z niecierpliwoÅ›ciÄ… czekajÄ… na uchwaÅ‚Ä™ SÄ…du Najwyższego w sprawie rozstrzygania sporów o kredyty frankowe. Ma ono nastÄ…pić 13 kwietnia. Zdaniem dr. hab. Witolda Potwory z Wyższej SzkoÅ‚y ZarzÄ…dzania i Administracji w Opolu sprawiedliwe wydaje siÄ™ proponowane przez KNF przeliczanie kwoty kredytu po kursach z dnia ich zaciÄ…gniÄ™cia. Być może jednak SÄ…d Najwyższy zaproponuje inne rozwiÄ…zanie. Ekspert podkreÅ›la, że szkodliwe byÅ‚oby rozwiÄ…zanie obciążajÄ…ce tylko jednÄ… stronÄ™ sporu – kredytobiorców lub banki. KNF policzyÅ‚a, że koszty dla banków w przypadku unieważnienia umów kredytowych mogÅ‚yby siÄ™gnąć od 70 do 234 mld zÅ‚ w zależnoÅ›ci od przyjÄ™tego wariantu.
– Propozycja przewodniczÄ…cego Komisji Nadzoru Finansowego, żeby przeliczyć kwoty po kursach zÅ‚otówkowych z dnia pobrania kredytu, wydaje siÄ™ być rozsÄ…dna – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes dr Witold Potwora, prorektor Wyższej SzkoÅ‚y ZarzÄ…dzania i Administracji w Opolu. – Albo przyjmiemy to rozwiÄ…zanie, albo też trzeba jednak czekać na indywidualne rozstrzygniÄ™cia. To oczywiÅ›cie może przedÅ‚użyć ten stan wysokiej niepewnoÅ›ci. Czekamy też na rozstrzygniÄ™cie SÄ…du Najwyższego, być może on zaproponuje jakieÅ› rozwiÄ…zania, które dzisiaj nie sÄ… znane.
SÄ…d Najwyższy miaÅ‚ siÄ™ wypowiedzieć na ten temat już 25 marca, jednak termin zostaÅ‚ przesuniÄ™ty o ponad dwa tygodnie na 13 kwietnia, co przedÅ‚użyÅ‚o niepewność i wystawiÅ‚o na próbÄ™ cierpliwość zarówno banków, jak i kredytobiorców. Po orzeczeniu TSUE z jesieni 2019 roku, zgodnie z którym unieważnienie umów kredytowych z niedopuszczalnymi klauzulami nie stoi w sprzecznoÅ›ci z prawem UE, frankowicze gremialnie ruszyli do sÄ…dów z pozwami, banki zaÅ› zaczęły proponować ugody.
Jak przeanalizowaÅ‚ portal Bankier.pl, na koniec 2020 roku gieÅ‚dowe banki byÅ‚y stronÄ… w ponad 28 tys. takich spraw sÄ…dowych. To wzrost o 148 proc. wzglÄ™dem koÅ„ca 2019 roku. Z danych KNF wynika, że na koniec lutego br. wszystkich kredytów we frankach byÅ‚o ok. 410 tys., a ich wartość to ponad 90 mld zÅ‚.
– Wydaje mi siÄ™, że polski system bankowy jest na tyle sprawny i na tyle skuteczny, że poradziÅ‚by sobie nawet z niekorzystnymi rozwiÄ…zaniami dla samych banków. MyÅ›lÄ™ jednak, że to powinno być podzielone mniej wiÄ™cej po równo. PowinniÅ›my doprowadzić do sytuacji, że i system bankowy, i kredytobiorcy powinni mieć możliwość takiego zaÅ‚atwienia sprawy, żeby nie wpÅ‚ynęła znaczÄ…co na ich kondycjÄ™ – przekonuje dr hab. Witold Potwora. – Jestem przeciwny rozwiÄ…zaniu, które by stawiaÅ‚o w niekorzystnej sytuacji poszczególne banki, ale też jestem przeciwny takiej sytuacji, że kredytobiorca poniesie caÅ‚e konsekwencje tego, że ktoÅ› kiedyÅ› go, co tu dużo mówić, oszukaÅ‚.
UrzÄ…d Komisji Nadzoru Finansowego przedstawiÅ‚ na poczÄ…tku marca analizÄ™ konsekwencji rozstrzygnięć w tych sporach dla banków – w najbardziej optymistycznym scenariuszu bÄ™dzie to kosztować sektor 34,5 mld zÅ‚, a w najbardziej niekorzystnym – aż 234 mld zÅ‚. Pierwszy wariant, zaproponowany w grudniu ub.r. przez przewodniczÄ…cego KNF, polegaÅ‚by na zawarciu ugód z klientami, w ramach których mieszkaniowy kredyt walutowy od daty jego uruchomienia zostaÅ‚by rozliczony tak jak kredyt zÅ‚otowy. Wariant najbardziej kosztowny dla banków dotyczy sytuacji, w której doszÅ‚oby do unieważnienia kredytu i banki zwracajÄ… pobrane raty, zaÅ› klienci nie zwracajÄ… kapitaÅ‚u. JeÅ›li kredytobiorcy zwracaliby pożyczony kapitaÅ‚, straty bankowe byÅ‚yby o ponad poÅ‚owÄ™ niższe (101,5 mld zÅ‚), a jeÅ›li zwrotowi podlegaÅ‚yby również koszty tego kapitaÅ‚u, to kwota ta spadÅ‚aby do 70,5 mld zÅ‚. W 2020 roku zysk netto sektora bankowego wyniósÅ‚ 7,77 mld zÅ‚, co oznacza spadek o 43,8 proc. r/r.
– Gdy popatrzymy dzisiaj na oprocentowanie kredytów i lokat, które w zasadzie sÄ… na poziomie zero procent, a niektóre banki nawet sugerujÄ…, że poprzez system dodatkowych opÅ‚at to lokowanie w oszczÄ™dnoÅ›ci bÄ™dzie wiÄ…zaÅ‚o siÄ™ z ponoszeniem dodatkowych kosztów przez klienta, to widzimy wyraźnie, że jest jeszcze możliwość pewnych dziaÅ‚aÅ„, jeÅ›li chodzi o marżę. Część banków powinna jednak zdecydować siÄ™ na pomoc, na rozwiÄ…zania polubowne, które bÄ™dÄ… zwiÄ…zane z dÅ‚ugotrwaÅ‚Ä… umowÄ…. Można by zrezygnować z wysokich marż na rzecz tego, żeby zaufanie do sektora bankowego nie spadÅ‚o – podkreÅ›la prorektor Wyższej SzkoÅ‚y ZarzÄ…dzania i Administracji w Opolu.
JednoczeÅ›nie KNF poinformowaÅ‚a o prowadzeniu prac nad zwiÄ™kszeniem liczby mediatorów w SÄ…dzie Polubownym dziaÅ‚ajÄ…cym przy komisji oraz przeprowadzaniem szkoleÅ„, które zapewniÅ‚yby im najbardziej aktualnÄ… wiedzÄ™ na temat kierunków orzeczeÅ„ dotyczÄ…cych sporów o kredyty frankowe.
