16 marca dom aukcyjny Libra wystawi kolejne dzieła na aukcję

Data publikacji: 2020-03-16
Oryginalny tytuł wiadomości prasowej: 16 marca dom aukcyjny Libra wystawi kolejne dzieła na aukcję
Kategoria: BIZNES, Kultura

16 marca niektóre z prezentowanych dzieÅ‚ trafiÄ… na aukcjÄ™ – muzealny obraz „OdjeżdżajÄ…cy okrÄ™t”, wstrzÄ…sajÄ…ca „Tablica czerwona” wykonana z koÅ›ci oraz prace Erny Rosenstein

Marian Turski: pejzaż czasów pogardy

 

• Jako ten, który przeżyÅ‚ Auschwitz oÅ›mielam siÄ™ powiedzieć, że jeżeli jest coÅ›, co może pokusić siÄ™ o przedstawienie ludziom dna upadku czÅ‚owieczeÅ„stwa, to jest to wÅ‚aÅ›nie poezja, muzyka, sztuki plastyczne – pisze Marian Turski o wystawie, na której dom aukcyjny Libra zaprezentowaÅ‚ prace wybitnych artystów ocalaÅ‚ych z ZagÅ‚ady.

• 16 marca niektóre z prezentowanych dzieÅ‚ trafiÄ… na aukcjÄ™ – muzealny obraz „OdjeżdżajÄ…cy okrÄ™t”, wstrzÄ…sajÄ…ca „Tablica czerwona” wykonana z koÅ›ci oraz prace Erny Rosenstein, malarki budzÄ…cej ogromne zainteresowanie kolekcjonerów. Aukcyjne rekordy za jej obrazy mierzone sÄ… w setkach tysiÄ™cy zÅ‚otych.

• „Odjeżdżający okręt” to wyceniana nawet na 500 tys. zł olejna praca Marka Włodarskiego powstała zaledwie trzy lata po zakończeniu wojny.

 

 

Marek WÅ‚odarki, Jonasz Stern i Henryk Streng

– Jonasz Stern, Erna Rosenstein i Henryk Streng to trzej bohaterowie naszej opowieÅ›ci. Wszystkich Å‚Ä…czy wspólne pochodzenie, miejsce i czas. Łączy ich jeszcze jedno – trauma ZagÅ‚ady, która dotknęła ich osobiÅ›cie i pozostawiÅ‚a po sobie niewymazywalny Å›lad. ZostaÅ‚y po nich Å›wiadome i nieÅ›wiadome Å›wiadectwa ZagÅ‚ady w sztuce. Przeżycie wÅ‚asnej Å›mierci i pogrzebania (Stern), poczucie winy, że przetrwaÅ‚o siÄ™, podczas gdy ukochani bliscy zostali zamordowani (Rosenstein), czy wymuszona, caÅ‚kowita zmiana tożsamoÅ›ci i fizycznego ukrycia (Streng/WÅ‚odarski) stanowiÄ… doÅ›wiadczenie osób, których poÅ‚Ä…czyÅ‚a wrażliwość wybitnych artystów oraz jedno miasto: Lwów – pisze Iwona Wojnarowicz z domu aukcyjnego Libra.

 

Troje żydowskich malarzy tworzy obecnie kanon sztuki XX wieku, jednak wielu odbiorców – w peÅ‚ni usprawiedliwionych – nie domyÅ›la siÄ™ nawet tragedii ich losów, bo twórczość mierzÄ…ca siÄ™ ze Å›wieżą traumÄ… ZagÅ‚ady okazaÅ‚a siÄ™ przybrać bardziej formÄ™ wiersza niż reportażu. Marian Turski, recenzujÄ…c poprzedzajÄ…cÄ… aukcjÄ™ wystawÄ™, odwoÅ‚aÅ‚ siÄ™ do sÅ‚ynnego zdania przypisywanego Teofilowi Adorno: po Auschwitzu nie można już pisać poezji – a może trochÄ™ nie ma wyjÅ›cia?

 

– Jest to wielki, emocjonalny skrót myÅ›lowy. Jako ten, który przeżyÅ‚ Auschwitz oÅ›mielam siÄ™ powiedzieć, że jeżeli jest coÅ›, co może pokusić siÄ™ o przedstawienie ludziom dna upadku czÅ‚owieczeÅ„stwa, to jest to wÅ‚aÅ›nie poezja, muzyka, sztuki plastyczne. Dlaczego i pod jakim warunkiem? Dlatego że każda dosÅ‚owna opowieść nie znajdzie wÅ‚aÅ›ciwych słów, by przedstawić czasy pogardy. WÅ‚aÅ›nie poezja, wÅ‚aÅ›nie muzyka, wÅ‚aÅ›nie sztuki plastyczne sÄ… w stanie pobudzić wyobraźniÄ™ czÅ‚owieka, sÄ… w stanie spowodować i wywoÅ‚ać kompleksowÄ… reakcjÄ™ czÅ‚owieka – zarazem intelektualnÄ…, jak i emocjonalnÄ…, zarazem racjonalnÄ…, jak i zmysÅ‚owÄ….

 

 

Marek WÅ‚odarki i dwa lata za szafÄ…

Jak pisze Iwona Wojnarowicz z domu aukcyjnego Libra, Marek WÅ‚odarski urodziÅ‚ siÄ™ jako Henryk Streng, jednak do koÅ„ca życia przybieraÅ‚ okupacyjne nazwisko po tragicznym zwrocie, który miaÅ‚ miejsce w jego życiu: spÄ™dziwszy dwa lata w kryjówce za szafÄ…, porzuciÅ‚ caÅ‚Ä… swojÄ… przeszÅ‚ość – wymazaÅ‚ sygnatury z obrazów, dawne personalia, a nawet rozstaÅ‚ siÄ™ z dawnym jÄ™zykiem malarskim.

 

Jako Marek WÅ‚odarski nie wróciÅ‚ z koÅ„cem lat 40-tych do surrealistycznych kadrów z zapamiÄ™tanego Lwowa, nie odtwarzaÅ‚ zapraszajÄ…cych ulicznych szyldów ani ozdobnych kiÅ›ci winogron. Wystawiony na aukcjÄ™ 16 marca „OdjeżdżajÄ…cy okrÄ™t” powstaÅ‚ już jako osobliwe poÅ‚Ä…czenie surowej abstrakcji z pewnÄ… sugestiÄ… nastroju – nie czytamy przecież tych pÅ‚askich trójkÄ…tów jako oczywistych przedmiotów, jednak wiadomość, że Marek WÅ‚odarski pierwszy raz w życiu oglÄ…daÅ‚ wtedy morze, przemyca też pytanie o drobiazg w centrum obrazu: czy kÅ‚adÄ…ca siÄ™ niebieskim stożkiem plamka morelowego Å›wiatÅ‚a, odbija siÄ™ w toni na dalekim horyzoncie?

 

 

Dom aukcyjny Libra przytacza w katalogu komentarz Andrzeja Wróblewskiego, autora jednego z najsłynniejszych świadectw wojny w sztuce światowej:

– O żadnym przedmiocie nie ma tu mowy – pisaÅ‚ o abstrakcyjnym morskim widoku – Nie ma w nim nic, co zwykle skupia uwagÄ™ – mimo to przyjemnie jest naÅ„ patrzeć. JeÅ›li to czujecie, jesteÅ›cie wrażliwi na kolor.

 

 

Futerał na milczenie

Malowana na desce i podbita pÅ‚aszczem „Wyspa umarÅ‚ych” powstaÅ‚a w 1990 r., natomiast „Otwiera się” – pod koniec lat 70-tych, już jako ten inny etap, bardziej kÅ‚ujÄ…cy. Senno-surrealistyczny dorobek Erny Rosenstein jest wÅ‚aÅ›nie jednÄ… z tych poezji – zapisów niedosÅ‚ownych – wspominanych przez Mariana Turskiego. „Bardzo potrzebny mi ochraniacz serca… albo może jakiÅ› futeraÅ‚ na milczenie” – pisaÅ‚a malarka w wierszu „Niewypowiedź”, streszczajÄ…c w dużej mierze twórczość, w której drÄ™czÄ…cy niepokój przedostaje siÄ™ wyÅ‚Ä…cznie przez detale: urywajÄ…ce siÄ™ w górze schody, peÅ‚znÄ…ce jÄ™zyki ognia, czasem szparÄ™ jak rozciÄ™cie, z której sÄ…czy siÄ™ żywa czerwieÅ„. Ta ostatnia żarzy siÄ™ wÅ‚aÅ›nie na piaskowym jak tynk „Otwiera się”, którego wartość stoÅ‚eczna Libra szacuje w przedziale 130-160 tys. zÅ‚.

 

„Tablica czerwona” Jonasza Sterna powstała rok przed obrazem Erny Rosenstein. Artysta, który dosłownie przeżył własną egzekucję, upadając w głęboki rów na moment przed wystrzałem kuli, początkowo tworzył tak, jakby jego pracowni wojenny dramat nawet nie musnął. Po latach dopiero odnalazł dla niego metaforę, układając na płótnie symboliczne i brakujące macewy ze zwierzęcych szczątków: rozdrobnionych szkieletów, ptasich piór, rybich ości.

 

Jego zdaniem, to koÅ›ci przechowywaÅ‚y pamięć o życiu najtrwalej i to one nie powinny być rozwlekane jak odpadki – co w judaizmie odbiera nadziejÄ™ na zbawienie – tylko pochowane na cmentarzu.

 

Marian Turski zakończył pisaną dla Libry recenzję słowami:

– …dlatego takie znaczenie przykÅ‚adam do sztuki trojga ocaleÅ„ców: Jonasza Sterna, Erny Rosenstein i Henryka Strenga-WÅ‚odarskiego. Każdy z nich inaczej, innymi Å›rodkami i formami wyrazu przekazuje swojÄ… traumÄ™, każdy z nich inne Å›wiadectwo daje swojemu wyzwalaniu siÄ™ z traumy. Czy potrafili siÄ™ do koÅ„ca wyzwolić? PomyÅ›lmy o tym, gdy oglÄ…damy dzieÅ‚a ludzi tak wybitnych, tak ciężko doÅ›wiadczonych.

 

 

Dom aukcyjny Libra przeprowadzi aukcję wymienionych dzieł 16 marca w Warszawie. Poprzedzającą aukcję wystawę można oglądać bezpłatnie.

 

Katalog aukcji: https://artlibra.pl/aukcje/aukcja-sztuki-xx-i-xxi-wieku-2/

źródło: Biuro Prasowe
Załączniki:

Hashtagi: #BIZNES #Kultura