Pandemia i nowe przepisy spowodowały dynamiczny wzrost liczby upadłości konsumenckich. W tym roku rekord może zostać pobity

Ponad 13 tys. upadÅ‚oÅ›ci konsumenckich zostaÅ‚o ogÅ‚oszonych w ubiegÅ‚ym roku. To o 2/3 wiÄ™cej niż rok wczeÅ›niej. Ten przyrost to z jednej strony efekt przepisów, które weszÅ‚y w Å¼ycie w marcu 2020 roku, a z drugiej strony – pandemicznego kryzysu. Wprawdzie zmienione prawo zapewnia, że każdy wniosek o upadÅ‚ość zostanie przyjÄ™ty, kryjÄ… siÄ™ w nich jednak puÅ‚apki, przez które zadÅ‚użony konsument, decydujÄ…c siÄ™ na taki krok, może wyrzÄ…dzić sobie wiÄ™cej szkód, niż zyskać korzyÅ›ci.

– Na pewno ten rok i nastÄ™pny bÄ™dÄ… bardzo istotne, jeżeli chodzi o upadÅ‚ość konsumenckÄ…. Wiele osób w zwiÄ…zku z pandemiÄ… bÄ™dzie zmuszonych udać siÄ™ po tÄ™ formÄ™ oddÅ‚użenia. Z drugiej strony jednak przestrzegam przed zbyt Å‚atwym wchodzeniem w proces upadÅ‚oÅ›ciowy – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Krzysztof Oppenheim z Kancelarii Doradztwa Finansowego. OddÅ‚użanie, UpadÅ‚ość konsumencka. – UpadÅ‚ość konsumencka ma nie tylko swoje zalety, ale też bardzo dużo wad. Patrzymy bowiem na samo oddÅ‚użenie, natomiast nie zastanawiamy siÄ™ nad tym, jakie sÄ… minusy upadÅ‚oÅ›ci, m.in. hamowanie aktywnoÅ›ci zawodowej, także utrata posiadanego majÄ…tku, bo musimy zÅ‚ożyć tenże do masy upadÅ‚oÅ›ci.

Wniosek o upadÅ‚ość konsumenckÄ… mogÄ… zÅ‚ożyć osoby, które nie sÄ… w stanie regulować swoich zobowiÄ…zaÅ„ od co najmniej trzech miesiÄ™cy. GÅ‚ównym celem postÄ™powania upadÅ‚oÅ›ciowego jest oddÅ‚użenie polegajÄ…ce na zaspokojeniu wierzycieli, np. z majÄ…tku dÅ‚użnika, bÄ…dź umorzeniu części lub caÅ‚oÅ›ci dÅ‚ugów. Jak wynika z analiz Centralnego OÅ›rodka Informacji Gospodarczej, w 2020 roku ogÅ‚oszono upadÅ‚ość konsumenckÄ… w stosunku do 13 084 osób. To o 64,5 proc. wiÄ™cej niż w 2019 roku i jedna trzecia wszystkich upadÅ‚oÅ›ci zarejestrowanych w ciÄ…gu szeÅ›ciu lat. Rekord padÅ‚ w grudniu 2020 roku, gdy upadÅ‚ość ogÅ‚osiÅ‚o 1809 osób. Granica tysiÄ…ca upadÅ‚oÅ›ci po raz pierwszy zostaÅ‚a przekroczona póÅ‚ roku wczeÅ›niej. 

Możliwość ogÅ‚oszenia upadÅ‚oÅ›ci przez konsumentów istnieje od stycznia 2015 roku. Przez pięć lat okoÅ‚o poÅ‚owy wniosków byÅ‚o jednak odrzucanych. Niemal równoczeÅ›nie z wprowadzeniem pierwszego lockdownu w marcu 2020 roku weszÅ‚y jednak w Å¼ycie zmiany w prawie uÅ‚atwiajÄ…ce rozpoczÄ™cie procesu upadÅ‚oÅ›ci konsumenckiej. WczeÅ›niej sÄ…d sprawdzaÅ‚, czy niekorzystna sytuacja finansowa dÅ‚użnika nie powstaÅ‚a z jego winy, i dopiero wtedy decydowaÅ‚ o przyjÄ™ciu lub odrzuceniu wniosku. Obecnie każde zgÅ‚oszenie upadÅ‚oÅ›ci przez dÅ‚użnika koÅ„czy siÄ™ jej ogÅ‚oszeniem, natomiast to sÄ…d rozstrzyga, czy i w jakiej wysokoÅ›ci – dostosowanej do aktualnej możliwoÅ›ci dÅ‚użnika – oraz przez jak dÅ‚ugi czas (do siedmiu lat) dÅ‚użnik bÄ™dzie spÅ‚acaÅ‚ zobowiÄ…zania. Ponieważ jednak wiele osób nie zna szczegóÅ‚owych zasad, zamiast oddÅ‚użenia może stanąć w obliczu utraty majÄ…tku.

– Nowe przepisy wbrew pozorom nie sÄ… w każdym przypadku korzystne dla upadÅ‚ych. Owszem, upadÅ‚ość może ogÅ‚osić nawet osoba, która wykonaÅ‚a wiele posunięć lekkomyÅ›lnie, można jej zarzucić rażące niedbalstwo, natomiast proces upadÅ‚oÅ›ciowy może siÄ™ przeciÄ…gnąć nawet do 10 lat. Nie wszystkie procedury sÄ… jasne i może nastÄ…pić zbycie majÄ…tku z udziaÅ‚em syndyka i brak oddÅ‚użenia – tÅ‚umaczy Krzysztof Oppenheim. – Pewne zapisy w obecnej ustawie o upadÅ‚oÅ›ci konsumenckiej sÄ… niejednoznaczne, pozwalajÄ…ce na różne interpretacje i jest to poważne zagrożenie dla tych osób, które sÄ… nieprzygotowane, idÄ… po upadÅ‚ość bez odpowiedniej wiedzy. Zalecam również zabezpieczenie siÄ™ i korzystanie z pomocy peÅ‚nomocnika w okresie postÄ™powania upadÅ‚oÅ›ciowego wtedy, kiedy sprawÄ… opiekuje siÄ™ syndyk. Jest to obrona przed sytuacjÄ…, kiedy syndyk wyraźnie bÄ™dzie dziaÅ‚aÅ‚ w interesie wierzycieli ze szkodÄ… dla upadÅ‚ego.

Dodaje, że w najlepszej sytuacji sÄ… te osoby, które nie posiadajÄ… żadnego majÄ…tku. Wówczas nie majÄ… nic do stracenia, a mogÄ… liczyć na oddÅ‚użenie. Tu jednak też kryje siÄ™ puÅ‚apka, jeÅ›li bowiem w ciÄ…gu ostatnich piÄ™ciu lat – a sÄ…d sprawdza sytuacjÄ™ finansowÄ… wstecz – dokonali darowizny majÄ…tku, np. nieruchomoÅ›ci, to nie mogÄ… liczyć na darowanie dÅ‚ugów. Ten mechanizm zadziaÅ‚a także w przyszÅ‚oÅ›ci. W przypadku gdy podczas trwania procesu upadÅ‚oÅ›ciowego zadÅ‚użony otrzyma spadek, to wejdzie on do masy upadÅ‚oÅ›ci.

– UpadÅ‚ość konsumencka może okazać siÄ™ bardzo niekorzystna dla byÅ‚ych przedsiÄ™biorców, którzy utracili pÅ‚ynność finansowÄ…. Procedura upadÅ‚oÅ›ciowa obecnie zakÅ‚ada dokÅ‚adnÄ… weryfikacjÄ™ transakcji, które ów przedsiÄ™biorca przeprowadziÅ‚ w okresie ostatnich 12 miesiÄ™cy, i nie wszystkie dziaÅ‚ania mogÄ… siÄ™ spodobać wierzycielom – tÅ‚umaczy ekspert. – Absolutnie nie można traktować upadÅ‚oÅ›ci konsumenckiej jako lekarstwa na caÅ‚e zÅ‚o. W każdym przypadku zanim zÅ‚ożymy wniosek, trzeba ocenić, czy opÅ‚acalność upadÅ‚oÅ›ci konsumenckiej przewyższy straty. CzÄ™sto doradzam klientom upadÅ‚ość, ale nie w tym momencie, tylko za rok, dwa, czasem za pięć. Najważniejsza jest profesjonalna diagnoza.

W tym roku liczba upadÅ‚oÅ›ci może ponownie wzrosnąć, ponieważ od lipca zacznie dziaÅ‚ać system teleinformatyczny, który uÅ‚atwi skÅ‚adanie wniosków i usprawni przebieg postÄ™powaÅ„.