Zdaniem pisarki stres jest przydatnym mechanizmem mobilizujÄ…cym, który w razie nagÅ‚ej potrzeby dodaje siÅ‚y do walki z trudnoÅ›ciami. Problem zaczyna siÄ™ wtedy, kiedy stres staje siÄ™ chroniczny. PrzedÅ‚użajÄ…cy siÄ™ stres prowadzi bowiem do zaburzenia zarówno fizycznej, jak i psychicznej równowagi organizmu. PojawiajÄ… siÄ™ wtedy zmÄ™czenie, bezsenność, nerwowość, depresja, bóle gÅ‚owy, brak koncentracji, a w konsekwencji – poważne problemy ze zdrowiem. Podróżniczka zachÄ™ca wiÄ™c do tego, by precyzyjnie okreÅ›lić źródÅ‚o stresu i nauczyć siÄ™ radzić sobie z nim w zdrowy, konstruktywny sposób.
W swojej najnowszej książce „Stres. 102 sprawdzone sposoby na stres” Beata Pawlikowska udowadnia, że stres może pojawić siÄ™ w różnych życiowych sytuacjach. Nigdy bowiem nie mamy pewnoÅ›ci, jak zareagujemy na danÄ… wiadomość czy okoliczność. Należy jednak rozróżnić tzw. pozytywny stres, który nas mobilizuje, od przewlekÅ‚ego, który niekorzystnie wpÅ‚ywa na caÅ‚y organizm.
– Stres to jedna ze zdolnoÅ›ci, jakie posiada ludzki organizm, żeby radzić sobie w nadzwyczajnych okolicznoÅ›ciach. Taki krótki silny stres, który mobilizuje, który dodaje siÅ‚y, jest nam bardzo potrzebny, jest rzeczÄ… naturalnÄ…. Nienaturalne i niebezpieczne jest natomiast to, kiedy ten stres trwa zbyt dÅ‚ugo. Taki przedÅ‚użajÄ…cy siÄ™ stres powoduje bowiem zmiany w caÅ‚ym organizmie i zaburza jego równowagÄ™ – mówi agencji Newseria Lifestyle Beata Pawlikowska.
DÅ‚ugotrwaÅ‚y stres powoduje nadmierne obciążenie pobudzanych adrenalinÄ… obwodów, co po pewnym czasie prowadzi do ich osÅ‚abienia wraz z jednoczesnym zaburzeniem wewnÄ™trznej równowagi organizmu.
– Kiedy wydzielajÄ… siÄ™ hormony stresu, to wtedy wszystkie inne hormony, narzÄ…dy wewnÄ™trzne, ukÅ‚ad krwionoÅ›ny i mózg dziaÅ‚ajÄ… inaczej. WedÅ‚ug badaÅ„ naukowych 60 proc. chorób cywilizacyjnych jest wywoÅ‚ywanych wÅ‚aÅ›nie przez przedÅ‚użajÄ…cy siÄ™ stres – mówi Beata Pawlikowska.
PrzedÅ‚użajÄ…cy siÄ™ stres prowadzi do stanów zapalnych w organizmie. PrzewlekÅ‚e napiÄ™cie wpÅ‚ywa niekorzystnie na caÅ‚e ciaÅ‚o – nie tylko na ukÅ‚ad sercowo-naczyniowy, lecz także na inne narzÄ…dy. To z kolei może prowadzić do wielu poważnych chorób. Jeżeli wiÄ™c żyjemy w stanie przedÅ‚użajÄ…cego siÄ™ stresu, to musimy nauczyć siÄ™ radzić sobie z nim.
– Jest bardzo dużo sposobów, żeby zarzÄ…dzać swoim stresem w Å›wiadomy sposób. Dlatego że w wielu przypadkach stres nie jest realnym zagrożeniem, które istnieje na zewnÄ…trz, tylko stres bierze siÄ™ z mojego postrzegania sytuacji, która jest dookoÅ‚a. I dlatego np. różne osoby w tej samej sytuacji bÄ™dÄ… siÄ™ czuÅ‚y inaczej. Jedna osoba przed wejÅ›ciem na scenÄ™ bÄ™dzie cierpiaÅ‚a na obezwÅ‚adniajÄ…cy stres, a druga osoba dokÅ‚adnie w tej samej sytuacji, w tej samej sali, z tÄ… samÄ… widowniÄ… nie bÄ™dzie czuÅ‚a stresu. Aby wiÄ™c poradzić sobie z chronicznym stresem, trzeba nauczyć siÄ™ nim odpowiednio zarzÄ…dzać – mówi podróżniczka.
Beata Pawlikowska wspomina, że kiedyÅ› dla niej samej niezwykle stresujÄ…cÄ… sytuacjÄ… byÅ‚a perspektywa wejÅ›cia na scenÄ™ i spotkania „oko w oko” z widowniÄ…. Uczucie strachu wrÄ™cz jÄ… paraliżowaÅ‚o.
– Kiedy byÅ‚am gdzieÅ› zapraszana jako gość, staÅ‚am pod scenÄ… i wiedziaÅ‚am, że za kilka minut bÄ™dzie moja kolej, że ja na tej scenie stanÄ™, to byÅ‚am tak zestresowana, że trzÄ™sÅ‚y mi siÄ™ nogi, byÅ‚am spocona, byÅ‚o mi zimno i miaÅ‚am ochotÄ™ uciec stamtÄ…d. Ale potem, kiedy zauważyÅ‚am, że to przecież nie sala i nie widownia budzi mój stres, bo w momencie, kiedy wchodziÅ‚am na scenÄ™, nagle on znikaÅ‚, to zdaÅ‚am sobie sprawÄ™, że to, czego siÄ™ baÅ‚am, byÅ‚o we mnie, a nie na zewnÄ…trz. Wtedy zaczęłam szukać różnych sposobów i nauczyÅ‚am siÄ™ Å›wiadomie radzić sobie ze stresem. Dzisiaj wiÄ™c niewiele rzeczy mnie stresuje, dlatego że ja już teraz rozumiem, jaki jest mechanizm stresu, rozumiem moje myÅ›li i emocje – mówi pisarka.
Jest wiele metod, żeby sobie poradzić ze stresem. Zanim jednak przystÄ…pimy do dziaÅ‚ania, kluczowe jest to, żeby jasno okreÅ›lić jego podÅ‚oże. W swojej najnowszej książce podróżniczka wyjaÅ›nia wiÄ™c, na czym polega fizjologiczny i emocjonalny mechanizm powstawania stresu.
– SÄ… różne przyczyny stresu. Kiedy na przykÅ‚ad idÄ™ do nowej pracy i jestem zestresowana tym, jak zostanÄ™ odebrana przez ludzi, którzy tam pracujÄ…, to jest zupeÅ‚nie naturalny lÄ™k. Jeżeli mam taki lÄ™k przez jeden dzieÅ„ albo dwa, to dobrze, bo to jest zdrowy stres i on mnie zmobilizuje, bÄ™dÄ™ myÅ›leć szybciej i lepiej mówić. Natomiast jeżeli żyjÄ™ w takim stresie zbyt dÅ‚ugo, to bÄ™dzie miaÅ‚o dla mnie negatywne konsekwencje, także takie, że bÄ™dÄ™ wtedy po prostu gorzej pracować, bo nie bÄ™dÄ™ mogÅ‚a siÄ™ skupić – mówi Beata Pawlikowska.
Wtedy warto wiÄ™c sobie zadać pytanie, co tak naprawdÄ™ jest źródÅ‚em stresu.
– W takiej sytuacji źródÅ‚em mojego stresu jest zapewne to, że ja nie mam wiary w siebie, że czujÄ™ siÄ™ gorsza od innych, że jak ognia bojÄ™ siÄ™ tego, że ktoÅ› mnie skrytykuje, bojÄ™ siÄ™ odrzucenia, bojÄ™ siÄ™ braku akceptacji. Jeżeli mam Å›wiadomość tego, że to jest źródÅ‚o mojego lÄ™ku, to wiem też, co mogÅ‚abym zrobić, żeby sobie pomóc. MuszÄ™ wiÄ™c popracować nad moim poczuciem wÅ‚asnej wartoÅ›ci, skoncentrować siÄ™ na tym, co jest we mnie silne, na tym, w czym jestem wyjÄ…tkowa, zamiast koncentrować siÄ™ na tym, w czym być może nie pasujÄ™ do innych ludzi albo w czym jestem gorsza – mówi pisarka.
Osoby, które żyjÄ… bardzo intensywnie, sÄ… w ciÄ…gÅ‚ym poÅ›piechu i chcÄ… od życia coraz wiÄ™cej, czÄ™sto nie radzÄ… sobie z tym obciążeniem. To może prowadzić do poważnego kryzysu emocjonalnego. SpecjaliÅ›ci radzÄ…, by niezależnie od wszystkiego wyeliminować ze swojego życia poÅ›piech oraz presjÄ™ czasu i starać siÄ™ zapobiegać sytuacjom stresowym, a jeÅ›li już pojawi siÄ™ duże napiÄ™cie – możliwie szybko je zÅ‚agodzić. Szczególnie ważny jest odpoczynek, który powinien być czasem dla siebie i rodziny, w peÅ‚ni wolnym od pracy relaksem. W ten sposób można odzyskać siÅ‚y witalne i przeciwdziaÅ‚ać chorobom.
