– W procesie szczepieÅ„ przeciwko COVID-19 problemem pozostaje wydajność fabryk. Firmy farmaceutyczne byÅ‚y zbyt zachÅ‚anne na zaszczyty, żeby realnie oceniać swoje możliwoÅ›ci. Cudów na liniach produkcyjnych nie ma – mówi dr n. farm. Leszek Borkowski, farmakolog kliniczny ze Szpitala Wolskiego w Warszawie. Ekspert podkreÅ›la, że zatwierdzona wÅ‚aÅ›nie przez EuropejskÄ… AgencjÄ™ Leków szczepionka Johnson & Johnson ma wiele zalet, bo jest jednodawkowa i nie wymaga przechowywania w skrajnie niskich temperaturach. To może przyspieszyć proces szczepieÅ„, jednak wciąż nie wiadomo, ile dawek i w jakim terminie dostarczy producent.
– Każda nowa szczepionka, która jest dopuszczona do obrotu, jest kolejnÄ… nadziejÄ…. Borykamy siÄ™ z problemem ograniczonego dostÄ™pu do szczepionek, które sÄ… już zarejestrowane w Unii Europejskiej, wiÄ™c im wiÄ™cej ich bÄ™dzie na rynku, tym lepiej – komentuje w rozmowie z agencjÄ… Newseria Biznes dr n. farm. Leszek Borkowski.
Koncern Johnson & Johnson w lutym wystÄ…piÅ‚ do Europejskiej Agencji Leków (EMA) z wnioskiem o pozwolenie na warunkowe dopuszczenie do obrotu w Unii Europejskiej szczepionki Janssen przeciwko COVID-19. Pozytywna decyzja zapadÅ‚a w czwartek 11 marca.
– Szczepionka Janssen jest szczepionkÄ… wektorowÄ…, w której zostaÅ‚ zastosowany adenowirus Ad26. Jest to ten sam adenowirus, który wykorzystano w szczepionce rosyjskiej Sputnik. Z tÄ… różnicÄ…, że Sputnik ma dwa adenowirusy: jeden podawany jest w pierwszej dawce, a drugi w drugiej. Prawdopodobnie uznano, że efektywność terapeutyczna bÄ™dzie wyższa – dodaje farmakolog.
Jak podkreÅ›la, dużym plusem nowej szczepionki jest fakt, że jest jednodawkowa i nie ma restrykcyjnych wymogów dotyczÄ…cych jej przechowywania, co powinno znacznie uÅ‚atwić proces dostaw i dystrybucji.
– Pozostaje natomiast pytanie, czy firma Janssen dotrzyma swojego zobowiÄ…zania i bÄ™dzie dostarczać takie iloÅ›ci szczepionek, jakie zadeklarowaÅ‚a – podkreÅ›la dr n. farm. Leszek Borkowski.
Johnson & Johnson chce wyprodukować w tym roku miliard dawek. Produkcja ma siÄ™ odbywać w USA, Europie, RPA i Indiach. Stany Zjednoczone zapewniÅ‚y sobie 100 mln dawek za 1 mld dol., z opcjÄ… rozszerzenia umowy do 200 mln. Unia Europejska ma otrzymać do 400 mln dawek. Koncern zobowiÄ…zaÅ‚ siÄ™ dostarczyć do krajów Unii poÅ‚owÄ™ zamówionych dawek szczepionki do koÅ„ca roku, a z tego 55 mln do koÅ„ca drugiego kwartaÅ‚u. Stella Kyriakides, komisarz ds. zdrowia i bezpieczeÅ„stwa żywnoÅ›ci, podkreÅ›liÅ‚a wczoraj, że zatwierdzenie czwartej szczepionki oznacza dostÄ™p do nawet 1,8 mld dawek. Komisja Europejska chce, by do koÅ„ca lata zaszczepionych zostaÅ‚o 70 proc. dorosÅ‚ej populacji. WedÅ‚ug wczeÅ›niejszych zapowiedzi Agencji Rezerw MateriaÅ‚owych do Polski pierwsze dawki mogÅ‚yby dotrzeć w poÅ‚owie kwietnia. Johnson & Johnson poinformowaÅ‚ jednak niedawno UE, że może mieć kÅ‚opoty z wywiÄ…zaniem siÄ™ z dostaw.
– Problemem wszystkich firm jest wydajność fabryk. Transport i logistyka nie stanowiÄ… problemu, mimo że na poczÄ…tku wydawaÅ‚o siÄ™, że bÄ™dÄ… gÅ‚ównymi wyzwaniami blokujÄ…cymi dostÄ™p do szczepionki. Być może firmy farmaceutyczne byÅ‚y zbyt zachÅ‚anne i nie mówiÄ™ tylko o zachÅ‚annoÅ›ci finansowej, ale również na zaszczyty i uznanie w oczach innych, i nie oceniÅ‚y realnie swoich możliwoÅ›ci. Jeden z czÅ‚onków zarzÄ…du znakomitej firmy farmaceutycznej stwierdziÅ‚ wÅ‚aÅ›nie, że byli zbyt zachÅ‚anni i liczyli na cud na liniach produkcyjnych. Cudów jednak nie ma – stwierdza farmakolog ze Szpitala Wolskiego.
Od postÄ™pu w szczepieniach zależy sukces w walce z pandemiÄ…. Aby uzyskać odporność stadnÄ…, trzeba zaszczepić 80 proc. spoÅ‚eczeÅ„stwa. Polska dysponuje szczepionkami, które dajÄ… duży procent efektywnoÅ›ci terapeutycznej, ale ich brakuje.
– Dylemat, który ma minister zdrowia, polega na tym, że można zwiÄ™kszyć odstÄ™p czasu miÄ™dzy dawkami albo zrezygnować z drugiej dawki, aby zaszczepić wiÄ™cej osób w krótszym czasie. MyÅ›lÄ™, że to jest jakaÅ› koncepcja. Powstaje pytanie, czy lepiej zaszczepić szczepionkÄ…, która daje 90 proc. odpornoÅ›ci, jednÄ… trzeciÄ… populacji, czy też zaszczepić poÅ‚owÄ™ ludnoÅ›ci jednÄ… dawkÄ… w taki sposób, że odporność osiÄ…gnie poziom 60 proc. Uważam, że chyba lepiej zaszczepić wiÄ™kszÄ… część populacji przy mniejszej efektywnoÅ›ci terapeutycznej, czyli albo zmniejszyć dawki w stosunku do tych już stosowanych, albo wprowadzić jednÄ… dawkÄ™ – tÅ‚umaczy dr n. farm. Leszek Borkowski.
PocieszajÄ…cy jest fakt, że zdaniem ekspertów szczepionki można bez wiÄ™kszych problemów przezbroić na nowe mutacje koronawirusa.
– Takie przezbrojenie jest możliwe zarówno w szczepionkach opartych na platformie mRNA, jak również w szczepionkach wektorowych, wszystko jednak wymaga czasu – zastrzega farmakolog.
Do 10 marca w Polsce wykonano 4 086 863 szczepieÅ„ na COVID-19, w tym 2 641 693 pierwszÄ… i 1 445 170 szczepieÅ„ drugÄ… dawkÄ…. Minister zdrowia ocenia, że istnieje szansa na uzyskanie odpornoÅ›ci stadnej przez Polaków jeszcze w tym roku.