Naukowcy ze Stanów Zjednoczonych porównali dwie zalecane przez wÅ‚adze federalne strategie żywienia, których celem jest redukcja tkanki tÅ‚uszczowej. Doszli do wniosku, że dieta zÅ‚ożona z produktów o wysokim indeksie sytoÅ›ci, bogata w warzywa i owoce, jest Å‚atwiejsza do stosowania i daje lepsze dÅ‚ugoterminowe efekty w utracie wagi niż jadÅ‚ospis polegajÄ…cy na deficycie kalorycznym. Kolejne badania wykażą, czy dostarczenie wysokiej pożywki dla flory jelitowej pozwoli kontrolować wagÄ™ i poprawi parametry metaboliczne.
– RozpoczÄ™liÅ›my od planu porównania dwóch strategii dotyczÄ…cych utraty wagi promowanych przez rzÄ…d USA. WedÅ‚ug bardziej tradycyjnego podejÅ›cia zasadniczo nie trzeba siÄ™ martwić o wybory żywieniowe, należy wyÅ‚Ä…cznie ograniczyć ilość pożywienia, aby wartość kaloryczna spożywanych posiÅ‚ków tworzyÅ‚a deficyt. JeÅ›li utrzymamy ujemny bilans kaloryczny przez pewien czas, pozwoli nam to zredukować nadmiar tkanki tÅ‚uszczowej w wyniku spożycia każdego dnia mniejszej iloÅ›ci kalorii niż ta spalana w ramach aktywnoÅ›ci metabolicznej, w tym ćwiczeÅ„. AlternatywÄ… dla tego podejÅ›cia jest przekonanie pacjentów do zdrowszego odżywiania, które zgodnie z danymi epidemiologicznymi charakteryzuje siÄ™ obecnoÅ›ciÄ… produktów o wysokim indeksie sytoÅ›ci. SÄ… to produkty, które zapewniajÄ… szybsze poczucie sytoÅ›ci przy niższej kalorycznoÅ›ci, wydÅ‚użajÄ…c czas pomiÄ™dzy posiÅ‚kami, podczas którego nie odczuwamy gÅ‚odu – mówi agencji Newseria Innowacje dr William J. McCarthy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles.
W randomizowanym badaniu kontrolnym trwajÄ…cym rok wzięło udziaÅ‚ ponad 260 dorosÅ‚ych latynoskich pacjentów z nadwagÄ… o niskich dochodach. Naukowcom pomagali pracownicy sÅ‚użby zdrowia, którzy przeprowadzali wizyty edukacyjne w domach pacjentów i telefoniczne rozmowy instruktażowe. Część uczestników stosowaÅ‚a deficyt kaloryczny oparty na diecie programu zapobiegania cukrzycy Calorie Counting, a pozostaÅ‚ym zalecono dietÄ™ o wysokim indeksie sytoÅ›ci, MyPlate. Naukowcy porównali startowe wyniki z rezultatami odchudzania i wpÅ‚ywu diet na zdrowie po 6 i 12 miesiÄ…cach.
– Liczenie kalorii jest pracochÅ‚onne, a osobom, które nie sÄ… biegÅ‚e w arytmetyce, trudno jest siÄ™ zaangażować w wykonywanie dziaÅ‚aÅ„ matematycznych, aby obliczyć liczbÄ™ kalorii, którÄ… spożywajÄ… każdego dnia. PodejÅ›cie oparte na wysokim indeksie sytoÅ›ci jest bardziej przyjazne dla pacjentów. Poza tym, wedÅ‚ug danych epidemiologicznych, osoby, które spożywajÄ… wiÄ™cej owoców i warzyw, charakteryzujÄ… siÄ™ niższym poziomem tkanki tÅ‚uszczowej. PomyÅ›leliÅ›my, że poÅ‚Ä…czenie Å‚atwoÅ›ci zastosowania diety przez pacjentów i skutecznoÅ›ci jej rezultatów poskutkuje wiÄ™kszÄ… trwaÅ‚oÅ›ciÄ… podejmowanych dziaÅ‚aÅ„ – mówi badacz z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles.
OkazaÅ‚o siÄ™, że zarówno pacjenci stosujÄ…cy Calorie Counting, jak i MyPlate doÅ›wiadczyli utraty wagi, zmniejszenia obwodu talii i satysfakcji z przypisanego im programu odchudzania. Zdaniem ekspertów podejÅ›cie oparte na produktach o wysokim indeksie sytoÅ›ci może być praktykowane przez caÅ‚e życie. Dieta oparta na ograniczeniu liczby kalorii jest w zaÅ‚ożeniu zaplanowana wyÅ‚Ä…cznie na pewien czas, a kontynuacja takiej strategii w dÅ‚uższej perspektywie ma niekorzystne skutki. Naukowcy zauważyli ponadto, że dieta o wysokim indeksie sytoÅ›ci obniża poziom skurczowego ciÅ›nienia krwi w pierwszych szeÅ›ciu miesiÄ…cach jej stosowania, ale z niewiadomych przyczyn efekt nie byÅ‚ dÅ‚ugofalowy.
– Obniżenie poziomu skurczowego ciÅ›nienia krwi zwiÄ…zane byÅ‚o z zastosowaniem modelu żywienia w leczeniu nadciÅ›nienia, czyli diety DASH (Dietary Approach to Stop Hypertension), która jest amerykaÅ„skÄ… wersjÄ… diety Å›ródziemnomorskiej i zawiera dwukrotnie wiÄ™cej owoców i warzyw niż przeciÄ™tna amerykaÅ„ska dieta. Po szeÅ›ciu miesiÄ…cach stosowania tego jadÅ‚ospisu stwierdziliÅ›my obniżenie skurczowego ciÅ›nienia krwi, lecz rezultaty te nie utrzymaÅ‚y siÄ™ po upÅ‚ywie 12 miesiÄ™cy, pomimo że redukcja tkanki tÅ‚uszczowej nadal trwaÅ‚a. ByliÅ›my zaskoczeni tym odkryciem i pomyÅ›leliÅ›my, że uczestnicy musieli spożywać wiÄ™cej posiÅ‚ków poza domem, ponieważ dania restauracyjne zawierajÄ… duże iloÅ›ci sodu. Nie bardzo wiemy, jak to zinterpretować – przyznaje dr William J. McCarthy.
Badania nad skutecznoÅ›ciÄ… diety opartej na wysokim indeksie sytoÅ›ci potwierdziÅ‚y istotnÄ… rolÄ™, jakÄ… odgrywa flora jelitowa w zachowaniu bilansu przyjmowanej i wydatkowanej energii. ZespóÅ‚ dr. Williama J. McCarthy’ego zaÅ‚ożyÅ‚, że skoro stosowane w leczeniu cukrzycy leki naÅ›ladujÄ…ce naturalny receptor GLP-1 wystÄ™pujÄ…cy w organizmie pomagajÄ… w kontrolowaniu masy ciaÅ‚a, podobny skutek może odnieść dieta, która dostarcza bogatej pożywki dla flory jelitowej i stymuluje naturalne wytwarzanie wspomnianego receptora.
– Chociaż nie znaliÅ›my tych doniesieÅ„ naukowych, rozpoczynajÄ…c nasze badania, jesteÅ›my zadowoleni z ich potwierdzenia, zarówno w zakresie farmaceutyków, jak również w ramach randomizowanego kontrolowanego badania, które oparte jest na porównaniu diet, podobnie do naszego badania, i które wykazaÅ‚o, że to receptor GLP-1 bierze udziaÅ‚ w uzyskiwaniu zamierzonych efektów diety – wyjaÅ›nia ekspert.
Obecnie naukowcy testujÄ… dietÄ™, która zostaÅ‚a opracowana specjalnie z myÅ›lÄ… o florze jelitowej. Charakteryzuje siÄ™ bardzo dużą zawartoÅ›ciÄ… bÅ‚onnika, skrobi opornej i polifenoli. Produkty bogate w polifenole obejmujÄ… gÅ‚ównie Å›wieże owoce i warzywa, przetworzone w minimalnym stopniu, co oznacza, że nie majÄ… dodatku cukru, nasyconych kwasów tÅ‚uszczowych, soli czy emulgatorów.
– Naszym zdaniem poÅ‚Ä…czenie wiÄ™kszej iloÅ›ci pożywki dla bakterii i niższej zawartoÅ›ci skÅ‚adników prozapalnych przyniesie znacznÄ… poprawÄ™ kontroli wagi, jak również poprawÄ™ parametrów metabolicznych, takich jak poziom cholesterolu czy glukozy we krwi – mówi naukowiec z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles.
WedÅ‚ug Åšwiatowej Organizacji Zdrowia w wyniku nadwagi lub otyÅ‚oÅ›ci co roku na Å›wiecie umiera 4 mln ludzi. KiedyÅ› nadmierna masa ciaÅ‚a byÅ‚a problemem spotykanym tylko w krajach o wysokich dochodach. Obecnie we wszystkich regionach z wyjÄ…tkiem Afryki Subsaharyjskiej i Azji wiÄ™cej osób cierpi z powodu otyÅ‚oÅ›ci niż niedowagi. Wskaźnik ten dramatycznie roÅ›nie w krajach o niskich i Å›rednich dochodach, szczególnie w obszarach miejskich.
Narodowy Fundusz Zdrowia podaje, że nadwagÄ™ ma już trzech na piÄ™ciu dorosÅ‚ych Polaków, a co czwarty jest otyÅ‚y. Nadmiar kilogramów prowadzi do wielu chorób, szczególnie cukrzycy, na którÄ… co roku zapada w Polsce 400 tys. osób.
