Kobiety, które doÅ›wiadczyÅ‚y przemocy ze strony partnera, sÄ… znacznie bardziej narażone na wystÄ™powanie chorób psychicznych czy chorób przewlekÅ‚ych – wynika z badania przeprowadzonego w Nowej Zelandii. Ponad poÅ‚owa ankietowanych kobiet przynajmniej raz w życiu doÅ›wiadczyÅ‚a przemocy ze strony partnera, a co 10. miaÅ‚a z niÄ… do czynienia co najmniej kilka razy. Problem przemocy domowej dotyczy również mężczyzn, ale to zjawisko rzadsze i w mniej dotkliwy sposób rzutujÄ…ce na stan zdrowia.
– U kobiet, które doÅ›wiadczyÅ‚y dowolnego rodzaju przemocy ze strony partnera życiowego, wystÄ™powaÅ‚o prawie trzykrotnie wiÄ™ksze prawdopodobieÅ„stwo problemów psychicznych, takich jak depresja, lÄ™k lub nadużywanie substancji psychoaktywnych. WystÄ™powaÅ‚o u nich póÅ‚torakrotnie wiÄ™ksze prawdopodobieÅ„stwo problemów somatycznych, stanowiÄ…cych poÅ‚Ä…czenie czynników takich jak choroby serca, rak, udar, cukrzyca lub astma. Dwukrotnie częściej zgÅ‚aszaÅ‚y zÅ‚y ogólny stan zdrowia, który jest jednym z najbardziej standardowych wskaźników zdrowia spoÅ‚eczeÅ„stwa – wymienia w rozmowie z agencjÄ… Newseria Innowacje dr Janet Fanslow ze School of Population Health, University of Auckland.
Badanie polegaÅ‚o na przeprowadzeniu wywiadów z ponad 1,4 tys. kobiet i przeszÅ‚o 1,3 tys. mężczyzn stanowiÄ…cymi losowy wycinek populacji Nowej Zelandii. Uczestnicy badania zostali zapytani o zdiagnozowane problemy somatyczne, psychiczne oraz wiele innych wskaźników zdrowotnych. NastÄ™pnie usÅ‚yszeli oni pytania ze standaryzowanego zbioru, dotyczÄ…ce różnego rodzaju przemocy doÅ›wiadczanej ze strony ich partnerów życiowych. DziÄ™ki temu naukowcy mogli porównać zdrowie osób, które doÅ›wiadczyÅ‚y przemocy, do osób, które jej nie doÅ›wiadczyÅ‚y.
– Wielokrotne doÅ›wiadczanie lÄ™ku i napiÄ™cia przyczynia siÄ™ do powstawania stresu toksycznego w organizmie. Za każdym razem, gdy ludzie obawiajÄ… siÄ™ o swoje życie, odczuwajÄ… strach, padajÄ… ofiarami przemocy lub znajdujÄ… siÄ™ w innych niepokojÄ…cych sytuacjach, w organizmie powstaje reakcja neurochemiczna. Wielu ludziom znana jest reakcja „walcz lub uciekaj”, czyli fizjologiczne pobudzenie do dziaÅ‚ania. JeÅ›li jednak takie sytuacje zdarzajÄ… siÄ™ regularnie, może to wywoÅ‚ać dÅ‚ugoterminowe reakcje organizmu, które charakteryzujÄ… siÄ™ wyższymi wskaźnikami uruchomienia reakcji fizjologicznych i podwyższonymi poziomami stresu. U każdego bÄ™dzie siÄ™ to objawiać inaczej – niektóre osoby doÅ›wiadczajÄ…ce stresu majÄ… problemy żoÅ‚Ä…dkowe, u innych objawia siÄ™ on bólami gÅ‚owy – wyjaÅ›nia dr Janet Fanslow.
Druga ścieżka oddziaływania przemocy na zdrowie ma podłoże psychiczne.
– U osób doÅ›wiadczajÄ…cych regularnie przemocy ze strony partnera życiowego obserwuje siÄ™ silny wpÅ‚yw tych doÅ›wiadczeÅ„ na zdrowie psychiczne. Depresja i lÄ™k również majÄ… negatywny wpÅ‚yw na zdrowie fizyczne, powodujÄ…c obniżenie odpornoÅ›ci i ryzyko innych problemów – mówi badaczka. – Poza tym do sposobów radzenia sobie z regularnym napiÄ™ciem należą np. palenie tytoniu, picie alkoholu czy nadmierne jedzenie, ponieważ jest to bardzo skuteczny sposób na wyciszenie uczucia pobudzenia.
Jak podkreÅ›la, w badaniu nie używano okreÅ›leÅ„ takich jak „przemoc fizyczna” ani „molestowanie seksualne”, tylko pytano o konkretne zachowania, przykÅ‚adowo: Czy doÅ›wiadczyÅ‚(a) Pan(i) uderzenia otwartÄ… dÅ‚oniÄ… lub kopniÄ™cia ze strony partnera lub partnerki?”, „Czy byÅ‚(a) Pan(i) zmuszany/a do stosunku pÅ‚ciowego w niechciany sposób?”, „Czy byÅ‚(a) Pan(i) poniżany/a lub upokarzany/a przez partnera/partnerkÄ™ w obecnoÅ›ci innych osób?”, „Czy partner/partnerka zabieraÅ‚(a) Panu/Pani pieniÄ…dze lub odmawiaÅ‚(a) pieniÄ™dzy na domowe wydatki, majÄ…c jednoczeÅ›nie pieniÄ…dze na swoje potrzeby?”. Aż 55 proc. kobiet uczestniczÄ…cych w badaniu przyznaÅ‚o, że doÅ›wiadczyÅ‚y jednego z takich zachowaÅ„ ze strony partnera co najmniej raz w swoim życiu.
– Przemoc domowa dotyka też mężczyzn, ale zdarza siÄ™ rzadziej i w wiÄ™kszoÅ›ci przypadków jest mniej nasilona. O ile można zauważyć okreÅ›lone problemy zdrowotne u mężczyzn, którzy doÅ›wiadczajÄ… przemocy ze strony partnerek życiowych, o tyle częściej skutkuje ona problemami ze zdrowiem psychicznym i nie jest aż tak czÄ™sta w skali caÅ‚ej populacji – mówi dr Janet Fanslow. – Oznacza to, że musimy być bardziej wnikliwi w rozpoznawaniu tego zjawiska przez sÅ‚użbÄ™ zdrowia.
Badaczka zaznacza, że pytania o przemoc domowÄ… powinny siÄ™ znaleźć w zestawie pytaÅ„ zadawanych przez pracowników sÅ‚użby zdrowia. Dotyczy to zarówno wywiadów z kobietami, jak i mężczyznami.
– Pracownicy sÅ‚użby zdrowia powinni myÅ›leć o tym, czy przemoc ma wpÅ‚yw na problemy zdrowotne, z którymi zgÅ‚aszajÄ… siÄ™ pacjenci. Jeżeli kobiety sÄ… w sytuacji wysokiego ryzyka, powinny istnieć Å›cieżki skierowaÅ„, za pomocÄ… których pracownicy sÅ‚użby zdrowia mogÄ… skontaktować je ze sÅ‚użbami zapewniajÄ…cymi bezpieczeÅ„stwo i natychmiastowe wsparcie, takie jak schroniska dla kobiet lub inne miejsca przewidziane w ramach lokalnych systemów wsparcia – ocenia ekspertka z Uniwersytetu w Auckland
Naukowcy dodajÄ…, że ponad poÅ‚owa kobiet może nie doÅ›wiadczać przemocy w danej chwili, ale wystÄ™powanie takich incydentów w przeszÅ‚oÅ›ci może mieć dla nich dÅ‚ugoterminowe konsekwencje zdrowotne.
– Musimy myÅ›leć o dÅ‚ugoterminowych skutkach tego zjawiska. Nawet dla kobiet, które nie sÄ… w sytuacjach wysokiego ryzyka, powinniÅ›my tworzyć dÅ‚ugoterminowe plany, które pomogÄ… w wychodzeniu i radzeniu sobie z sytuacjami przemocy. Możemy także dziaÅ‚ać na rzecz zapobiegania przemocy ze strony partnerów życiowych. Dane globalne wskazujÄ… coraz wyraźniej, że przemocy ze strony partnerów można zapobiegać. Zapobieganie przed pojawieniem siÄ™ problemów przekÅ‚ada siÄ™ na lepszÄ… sytuacjÄ™ zdrowotnÄ… kobiet i mężczyzn – podkreÅ›la dr Janet Fanslow.
