WedÅ‚ug danych GUS w ubiegÅ‚ym roku w Polsce urodziÅ‚o siÄ™ 305 tys. dzieci, a wskaźnik urodzeÅ„ spada sukcesywnie już od kilku lat. Jednym z elementów, które skÅ‚adajÄ… siÄ™ na decyzjÄ™ o macierzyÅ„stwie, jest standard opieki okoÅ‚oporodowej, majÄ…cy bezpoÅ›redni wpÅ‚yw na zdrowie matki i dziecka. W Polsce ten standard jest w tej chwili na najwyższym, europejskim poziomie i raczej sprzyja decyzji o posiadaniu dzieci – uważa dr hab. n. med. Marta Szajnik z warszawskiego Szpitala im. ÅšwiÄ™tej Rodziny. Jak wskazuje, elementem wciąż wymagajÄ…cym poprawy jest jednak niska dostÄ™pność poÅ‚ożnych i lekarzy ze specjalizacjÄ… ginekolog-poÅ‚ożnik, przez co w publicznej ochronie zdrowia wiele pacjentek odbija siÄ™ od Å›ciany i ostatecznie trafia do prywatnych gabinetów.
WedÅ‚ug danych GUS w ubiegÅ‚ym roku w Polsce urodziÅ‚o siÄ™ 305 tys. dzieci, czyli o ponad 26 tys. mniej niż jeszcze rok wczeÅ›niej. To najniższy wynik w powojennej historii. Liczba urodzeÅ„ spada sukcesywnie już od kilku lat, a z badania przeprowadzonego w ubiegÅ‚ym roku przez CBOS wynika, że aż 68 proc. Polek w wieku 18–45 lat nie planuje mieć dzieci. W grupie wiekowej 18–24 lata odsetek ten wynosi 29 proc. i jest o 13 pkt proc. wyższy niż w badaniu z 2017 roku, natomiast w grupie wiekowej 25–29 lat wzrósÅ‚ na przestrzeni ostatnich czterech lat z 30 proc. do 45 proc. WÅ›ród paÅ„ miÄ™dzy 30. a 39. rokiem życia odsetek nieplanujÄ…cych potomstwa nieco spadÅ‚ w porównaniu z 2017 rokiem.
– Standard opieki ma istotny wpÅ‚yw na to, czy kobiety decydujÄ… siÄ™ na macierzyÅ„stwo. Bardzo istotne jest dla nich to, w jaki sposób sÄ… zaopiekowane podczas ciąży, w trakcie porodu i po nim. Jednak w Polsce ten standard jest w tej chwili bardzo wysoki i z pewnoÅ›ciÄ… sprzyja temu, żeby pacjentki zachodziÅ‚y w ciążę – ocenia w rozmowie z agencjÄ… Newseria Biznes dr hab. n. med. Marta Szajnik, ginekolożka z warszawskiego Szpitala im. ÅšwiÄ™tej Rodziny oraz Instytutu Matki i Dziecka, wykÅ‚adowczyni Uczelni Åazarskiego.
Jakość i zakres opieki okoÅ‚oporodowej to jeden z kluczowych elementów, które majÄ… bezpoÅ›redni wpÅ‚yw na zdrowie kobiet w okresie ciąży, porodu i poÅ‚ogu oraz nowo narodzonych dzieci. W Polsce reguluje je rozporzÄ…dzenie ministra zdrowia, które od poczÄ…tku 2019 roku okreÅ›la poszczególne elementy organizacji tej opieki.
– Opieka okoÅ‚oporodowa w polskich szpitalach mocno siÄ™ zmieniÅ‚a w ostatnich dekadach, oczywiÅ›cie na plus – mówi ekspertka. – W tej chwili pacjentki, które idÄ… do porodu, majÄ… możliwość, aby towarzyszyÅ‚a im osoba bliska w postaci partnera, mamy czy siostry. MajÄ… możliwość rodzenia w komfortowych warunkach, bo to sÄ… pojedyncze sale porodowe, majÄ… możliwość Å‚agodzenia bólu porodowego i wyboru szpitala, w których chcÄ… urodzić. Nie musi to być zresztÄ… szpital, bo to może być również wÅ‚asny dom lub tzw. dom narodzin.
Standard doprecyzowuje przepisy dotyczÄ…ce wyboru poÅ‚ożnej jeszcze przed porodem (w 21.–26. tygodniu ciąży), poÅ‚ożnej Å›rodowiskowej, której wizyty majÄ… na celu edukacjÄ™ ciężarnej i przygotowanie jej do porodu. Od 21. tygodnia ciąży raz w tygodniu pacjentki mogÄ… siÄ™ spotykać z poÅ‚ożnÄ…, a od 32. tygodnia dwa razy w tygodniu.
– Kobiety w ciąży majÄ… w Polsce możliwość m.in. edukacji zdrowotnej przygotowujÄ…cej je do porodu, wykonywania badaÅ„ KTG, a we wszystkich szpitalach sÄ… przychodnie przyszpitalne nadzorujÄ…ce kobiety w ciąży z różnymi obciążeniami – podkreÅ›la ginekolożka.
Jak ocenia, elementem wciąż wymagajÄ…cym poprawy jest jednak dostÄ™pność lekarzy i poÅ‚ożnych. W Polsce ich liczba jest bowiem niewystarczajÄ…ca. Jak wynika z danych Naczelnej Izby PielÄ™gniarek i PoÅ‚ożnych, na koniec 2022 roku liczba zatrudnionych poÅ‚ożnych przekraczaÅ‚a nieco 29,3 tys., przy czym Å›rednia wieku w tym zawodzie wynosi ponad 51 lat. WedÅ‚ug Barometru Zawodów w tym roku deficyt kandydatów i kandydatek na tym rynku odczujÄ… 252 powiaty, a w 84 powiatach bÄ™dzie on duży. W żadnym powiecie nie odnotowano nadwyżki poszukujÄ…cych pracy w tym zawodzie nad potrzebami pracodawców, a tylko w 44 zanotowano równowagÄ™. Z kolei z Centralnego Rejestru Lekarzy (dane na 30 kwietnia br.) wynika, że w dziedzinie poÅ‚ożnictwo i ginekologia aktywnie dziaÅ‚a niecaÅ‚e 8 tys. specjalistów.
– NajczÄ™stszym problemem pacjentów jest to, że nie mogÄ… siÄ™ dostać na wizytÄ™. DzwoniÄ… do przychodni i dostajÄ… informacje, że terminów nie ma albo sÄ… bardzo odlegÅ‚e, wiÄ™c szukajÄ… w innych placówkach, gdzie czasem też odbijajÄ… siÄ™ od Å›ciany, bo nie ma miejsc, a wtedy przechodzÄ… do gabinetów prywatnych – podkreÅ›la dr hab. n. med. Marta Szajnik. – Ta prywatna opieka medyczna wspiera paÅ„stwowÄ… sÅ‚użbÄ™ zdrowia, do której nie wszystkie pacjentki sÄ… w stanie siÄ™ dostać i nie wszystkie chcÄ… siÄ™ w niej leczyć. Tak wiÄ™c ma przede wszystkim rolÄ™ wspierajÄ…cÄ…, ale jest też wybawieniem dla kobiet, które nie mogÄ… znaleźć miejsca w placówkach paÅ„stwowych.
