Kampanie wyborcze do tej pory kojarzyÅ‚y siÄ™ gÅ‚ównie ze spotami telewizyjnymi albo billboardami i rozklejanymi plakatami z wizerunkami polityków. Jednak w ostatnich kilku latach internet i social media drastycznie zmieniÅ‚y krajobraz polityki i dziÅ› duża część kampanii toczy siÄ™ wÅ‚aÅ›nie w sieci. Partie nawiÄ…zujÄ… wspóÅ‚pracÄ™ z influencerami, a politycy chÄ™tnie publikujÄ… memy i krótkie wideo albo wchodzÄ… w bezpoÅ›rednie polemiki z użytkownikami, walczÄ…c o gÅ‚osy mÅ‚odych wyborców. – Wygra ten, kto bÄ™dzie siÄ™ lepiej posÅ‚ugiwać mediami spoÅ‚ecznoÅ›ciowymi, krótkimi formami wideo, bazami sympatyków i narzÄ™dziami analitycznymi – uważa Mateusz Sabat, prezes zarzÄ…du Big Data 4 Leaders.
– Technologia już odgrywa bardzo ważnÄ… rolÄ™ w kampaniach wyborczych i z każdÄ… kolejnÄ… kampaniÄ… ta rola jest coraz wiÄ™ksza – mówi agencji Newseria Biznes Mateusz Sabat. – PatrzÄ…c jeszcze na kampaniÄ™ parlamentarnÄ… z 2019 roku, ona byÅ‚a bardziej analogowa, kandydaci chÄ™tnie korzystali z billboardów, ulotek itd. Natomiast w tej chwili trend idzie bardzo mocno w kierunku internetu, narzÄ™dzi online, mediów spoÅ‚ecznoÅ›ciowych. BrylujÄ… TikTok, Instagram i krótkie formy wideo, krótkie wypowiedzi, które majÄ… w 40, 60, czasem 90 sekund przedstawić odbiorcom jakÄ…Å› ideÄ™.
NadchodzÄ…ce jesienne wybory parlamentarne w Polsce majÄ… być jednymi z najważniejszych po 1989 roku. Zgodnie z KonstytucjÄ… o ich terminie zdecyduje prezydent, który musi ogÅ‚osić ich datÄ™ najpóźniej do 14 sierpnia br. Wedle przepisów dopiero wtedy bÄ™dzie mogÅ‚a ruszyć oficjalna kampania wyborcza. Ta nieoficjalna na dobrÄ… sprawÄ™ trwa już jednak od kilkunastu miesiÄ™cy. Prezes PiS JarosÅ‚aw KaczyÅ„ski już w czerwcu ubiegÅ‚ego roku ogÅ‚osiÅ‚ „peÅ‚nÄ… mobilizacjÄ™” na konwencji w podwarszawskich Markach, a w kwietniu br. kampaniÄ™ zainaugurowaÅ‚ lider Koalicji Obywatelskiej Donald Tusk. Politycy wszystkich partii sÄ… już od dawna „w terenie”, spotykajÄ…c siÄ™ z wyborcami, a prawdziwa ofensywa ma ruszyć po 15 sierpnia br.
Eksperci sÄ… zgodni, że jednÄ… z gÅ‚ównych aren walki o gÅ‚owy w tej kampanii bÄ™dÄ… jednak nie wiece, ulotki czy billboardy, ale internet i media spoÅ‚ecznoÅ›ciowe.
– OczywiÅ›cie nadal możemy siÄ™ spodziewać, że gÅ‚ówne partie, gÅ‚ówni kandydaci bÄ™dÄ… wywieszać swoje reklamy na mieÅ›cie – mówi prezes Big Data 4 Leaders. – W ostatnich latach zaszÅ‚a jednak ogromna zmiana, zwÅ‚aszcza po pandemii i wywoÅ‚anych niÄ… przemianach spoÅ‚ecznych model konsumpcji mediów zupeÅ‚nie siÄ™ zmieniÅ‚. Za tym podążajÄ… reklamodawcy na rynku komercyjnym i tak samo politycy, którzy rozumiejÄ… te zmiany, bÄ™dÄ… wygrani. To jest też szansa dla kandydatów z mniejszych partii czy niższych miejsc na listach, którzy nie majÄ… budżetów, żeby korzystać z klasycznych form reklamy. Ale jeÅ›li bÄ™dÄ… siÄ™ sprawnie poruszać w internecie i korzystać z technologii, majÄ… szansÄ™ siÄ™ przebić.
Wykorzystanie internetu i social mediów w kampaniach wyborczych staÅ‚o siÄ™ w ostatnich latach powszechne na caÅ‚ym Å›wiecie. Duża część obserwatorów sceny politycznej uważa, że to wÅ‚aÅ›nie dziÄ™ki aktywnoÅ›ci na Facebooku i Twitterze Donald Trump wygraÅ‚ wybory prezydenckie w USA w 2016 roku.
– Na Zachodzie, jeÅ›li popatrzymy na kampanie w USA czy dużych krajach Europy Zachodniej, sÄ… wiÄ™ksze budżety i kampanie sÄ… jednak technologicznie bardziej zaawansowane. W naszych realiach jest z tym różnie, poszczególne partie na różnych etapach kampanii radzÄ… sobie gorzej lub lepiej – mówi Mateusz Sabat.
Na polskiej scenie politycznej też pojawia siÄ™ już coraz wiÄ™cej przykÅ‚adów sprawnego wykorzystania social mediów i online’owych narzÄ™dzi w walce o gÅ‚osy wyborców.
– Konfederacja jeszcze rok temu balansowaÅ‚a na granicy progu wyborczego, teraz jest trzeciÄ… siÅ‚Ä… wyborczÄ…, wÅ‚aÅ›nie dlatego że mocno zainwestowaÅ‚a w TikToka i powielanie krótkich wideo na innych platformach. Szymon HoÅ‚ownia i Polska 2050 to też jest przykÅ‚ad sprawnego budowania zaangażowanych spoÅ‚ecznoÅ›ci w internecie – wymienia ekspert. – SÄ… też przykÅ‚ady skutecznych pÅ‚atnych kampanii w internecie. W 2020 roku Andrzej Duda miaÅ‚ ciekawÄ… kampaniÄ™ targetowanÄ… na Facebooku, w której chwaliÅ‚ siÄ™ tym, że objechaÅ‚ każdy polski powiat i miaÅ‚ z tych wyjazdów zdjÄ™cia, jakieÅ› historie. Wykorzystano je w momencie, kiedy ubiegaÅ‚ siÄ™ o reelekcjÄ™ i na tej podstawie zrobiono kampaniÄ™, która byÅ‚a targetowana geograficznie, na każdy powiat, pokazujÄ…c, że Andrzej Duda już go kiedyÅ› odwiedziÅ‚ podczas pierwszej kadencji. Na tym próbowano zbudować poczucie, że prezydent jest blisko mieszkaÅ„ców i lokalnych wspólnot.
WiÄ™kszÄ… aktywność rodzimych partii w mediach spoÅ‚ecznoÅ›ciowych wyraźnie widać w ostatnich miesiÄ…cach, zwÅ‚aszcza na TikToku. W czerwcu br. do grona polityków, którzy za jego poÅ›rednictwem próbujÄ… zdobyć gÅ‚osy najmÅ‚odszych grup wyborców, doÅ‚Ä…czyÅ‚ Donald Tusk, który obecnie ma już ponad 261 tys. obserwujÄ…cych. Dla porównania jeden z liderów Konfederacji SÅ‚awomir Mentzen ma ich trzy razy wiÄ™cej. Z kolei PiS, którego elektorat skÅ‚ada siÄ™ gÅ‚ównie z osób starszych, próbuje to zmienić i już od miesiÄ™cy prowadzi na platformie ofensywÄ™, m.in. nawiÄ…zujÄ…c wspóÅ‚pracÄ™ z aktywnymi tam influencerami.
– Tak zwana tiktokizacja na platformach spoÅ‚ecznoÅ›ciowych, czyli wykorzystywanie krótkich form wideo, to jest coÅ›, co absolutnie zdominowaÅ‚o teraz internet. TikTok jest platformÄ… opartÄ… w 100 proc. na krótkich wideo, Instagram podążyÅ‚ tÄ… drogÄ… i wszystkie inne czoÅ‚owe platformy też wprowadziÅ‚y tÄ™ funkcjonalność. Sprawne poruszanie siÄ™ w tym Å›wiecie, umiejÄ™tność rozpowszechniania w krótkich sÅ‚owach swojego przekazu jest dziÅ› kluczowa – mówi Mateusz Sabat. – Drugi trend, jeÅ›li chodzi o wykorzystanie technologii w kampaniach wyborczych, to sÄ… aplikacje, przez które można zbierać kontakty i angażować swoich sympatyków, oraz narzÄ™dzia do zbierania pieniÄ™dzy. Teraz wiÄ™kszość partii w Polsce mocno weszÅ‚a w crowdfunding i zbiera pieniÄ…dze od swoich sympatyków, co jeszcze kilka lat temu nie byÅ‚o zbyt popularne. Takie narzÄ™dzia angażowania zwykÅ‚ych obywateli, którzy popierajÄ… dane ugrupowanie, do wykonania pewnej pracy czy przekazania datku, to jest dziÅ› widoczny trend. Ci, którzy bÄ™dÄ… to robić skutecznie, bÄ™dÄ… silniejsi w kampanii wyborczej.
Ekspert podkreÅ›la, że nie tylko internet, ale i wykorzystanie danych drastycznie zmienia w ostatnich latach krajobraz polityki. Algorytmy i Big Data dziÅ› pozwalajÄ… bowiem partiom i politykom skuteczniej targetować kampanie, budować strategie, które bÄ™dÄ… efektywniej docierać do odbiorców i na bieżąco mierzyć ich skuteczność.
– Politycy sÄ… coraz bardziej Å›wiadomi znaczenia danych i tego, co można z nich wyczytać, np. co i jak mówić do potencjalnych wyborców, jakie tematy poruszać, żeby ich przekonać. Dane pozwalajÄ… też mierzyć efektywność prowadzonych dziaÅ‚aÅ„ i majÄ… dziÅ› ogromne znaczenie, jeÅ›li chodzi o budowanie zaangażowanych spoÅ‚ecznoÅ›ci – mówi prezes BD4L.
