Psychiatrzy z Uniwersytetu Arizony apelujÄ… o zachowanie higieny snu. Ankieta przeprowadzona wÅ›ród studentów tej uczelni wykazaÅ‚a, że osoby, które Å›piÄ… za maÅ‚o, wybudzajÄ… siÄ™ w nocy, zmagajÄ… siÄ™ z zaburzeniami snu i koszmarami, częściej doÅ›wiadczajÄ… problemów natury psychicznej. SÄ… to m.in. depresja, stany lÄ™kowe, a nawet myÅ›li samobójcze. To o tyle istotne, że na Å›wiecie notowanych jest coraz wiÄ™cej prób samobójczych. Już ponad co trzecia koÅ„czy siÄ™ Å›mierciÄ….
– Aby dziaÅ‚ać prawidÅ‚owo, nasz mózg potrzebuje snu. JesteÅ›my zaprojektowani do okreÅ›lonych pór aktywnoÅ›ci, a sen pozwala nam siÄ™ zregenerować. Osobom majÄ…cym go za maÅ‚o, u których sen jest przerywany, które Å›piÄ… o niewÅ‚aÅ›ciwych porach lub doÅ›wiadczajÄ… szeregu innych zwiÄ…zanych z nim problemów, trudniej jest zachować zdrowie psychiczne. Niska jakość snu i bezsenność z czasem zwiÄ™kszajÄ… ryzyko rozwiniÄ™cia siÄ™ depresji, stanów lÄ™kowych, nawet zespoÅ‚u stresu pourazowego, a także myÅ›li i prób samobójczych. Sen jest wiÄ™c bardzo istotny dla naszego zdrowia psychicznego i odgrywa kluczowÄ… rolÄ™ w jego utrzymaniu. MyÅ›lÄ™, że temu aspektowi poÅ›wiÄ™ca siÄ™ zbyt maÅ‚o uwagi – informuje w rozmowie z agencjÄ… Newseria Innowacje dr Andrew S. Tubbs z WydziaÅ‚u Psychiatrii Uniwersytetu Arizony.
Z badania przeprowadzonego przez zespóÅ‚ naukowy pod kierownictwem dr. Andrew Tubbsa na grupie niemal 900 amerykaÅ„skich studentów w wieku 18–25 lat wynika, że zaburzenia snu wpÅ‚ywajÄ… na zwiÄ™kszone ryzyko pojawienia siÄ™ myÅ›li samobójczych. 41 proc. uczestników przyznaÅ‚o, że miaÅ‚o w ciÄ…gu caÅ‚ego życia myÅ›li samobójcze. WÅ›ród nich 47 proc. doÅ›wiadczyÅ‚o ich w ciÄ…gu ostatnich trzech miesiÄ™cy, a co czwarta ma za sobÄ… próbÄ™ samobójczÄ…. Okazuje siÄ™, że osoby z myÅ›lami samobójczymi miaÅ‚y o ponad 20 min snu mniej niż grupa badanych niedoÅ›wiadczajÄ…ca takich myÅ›li. Osoby, które podejmowaÅ‚y próby samobójcze, miaÅ‚y natomiast o ponad 40 min mniej snu.
– OdkryliÅ›my, że osoby, które w ciÄ…gu ostatnich trzech miesiÄ™cy myÅ›laÅ‚y o samobójstwie, spaÅ‚y krócej, miaÅ‚y dÅ‚uższe okresy wybudzenia w Å›rodku nocy, wiÄ™cej problemów z bezsennoÅ›ciÄ… i koszmarami. CzuÅ‚y, że majÄ… ogólnie mniejszÄ… kontrolÄ™ nad swoim snem. OdkryliÅ›my też, że wÅ›ród osób, które podejmowaÅ‚y próby samobójcze, te różnice byÅ‚y jeszcze wiÄ™ksze – podczas gdy osoby, które myÅ›laÅ‚y o samobójstwie, budziÅ‚y siÄ™ na okoÅ‚o 30 min, te, które próbowaÅ‚y zakoÅ„czyć swoje życie – na niemal godzinÄ™. BiorÄ…c pod uwagÄ™ powtarzanie siÄ™ tego zjawiska co noc, wiąże siÄ™ to z dość dużą iloÅ›ciÄ… straconego snu, która nawarstwia siÄ™ z czasem. Jest to dość istotny wskaźnik tego, jak dużych problemów ze snem doÅ›wiadczajÄ… takie osoby – podkreÅ›la dr Andrew S. Tubbs. – Mamy inne dane, które sugerujÄ…, że brak snu w czasie, kiedy powinniÅ›my spać, jest czynnikiem ryzyka samobójstw. Osoby, które myÅ›laÅ‚y o samobójstwie lub podejmowaÅ‚y próby samobójcze, kÅ‚adÅ‚y siÄ™ też nieco później.
Naukowcy odkryli, że również koszmary senne byÅ‚y predyktorem myÅ›li samobójczych. Osoby, które w ciÄ…gu caÅ‚ego życia podejmowaÅ‚y próby samobójcze, o 41 proc. częściej doÅ›wiadczaÅ‚y koszmarów. Co ciekawe, u kobiet zjawisko niedostatku snu nie jest aż tak znaczÄ…ce jak u mężczyzn. Panowie, którzy za maÅ‚o spali, częściej niż panie doÅ›wiadczali myÅ›li samobójczych.
Lekarze zalecają więc, by w ramach prewencji suicydalnej zadbać między innymi o higienę snu.
– Sen to rodzaj nawyku, wiÄ™c w im bardziej powtarzalny sposób do niego podchodzimy, tym Å‚atwiej jest naszemu mózgowi siÄ™ do niego dostosować. Należy kÅ‚aść siÄ™ o staÅ‚ych porach, niezależnie od tego, czy to dzieÅ„ roboczy, czy weekend. Przeskoki pomiÄ™dzy dniami roboczymi a weekendami wytrÄ…cajÄ… z równowagi, szczególnie jeÅ›li w weekendy kÅ‚adziemy siÄ™ bardzo późno, bo na przykÅ‚ad udzielamy siÄ™ towarzysko. Trzymajmy siÄ™ wiÄ™c tych samych pór chodzenia spać, ale także wstawania. Oznacza to, że nawet jeÅ›li nie jesteÅ›my zadowoleni ze swojego snu, to nie próbujmy wydÅ‚użać czasu spÄ™dzonego w Å‚óżku, ratować siÄ™ po sÅ‚abo przespanej nocy. Takie próby nadrobienia zwykle sÄ… przyczynÄ… problemów z zasypianiem kolejnej nocy – radzi naukowiec.
Z danych Komendy GÅ‚ównej Policji wynika, że w Polsce dochodzi do coraz wiÄ™kszej liczby samobójstw. W 2021 roku byÅ‚o niemal 14 tys. takich przypadków. Oznacza to wzrost o blisko 2 tys. w porównaniu do 2020 roku, ale ponad dwuipóÅ‚krotny wzrost w stosunku do 2011 roku. 38 proc. odnotowanych przez policjÄ™ prób samobójczych koÅ„czy siÄ™ zgonem. Z danych WHO wynika, że na caÅ‚ym Å›wiecie w wyniku samobójstw rocznie umiera ponad 700 tys. osób. To czwarta najczÄ™stsza przyczyna Å›mierci u osób w wieku 15–29 lat.
– Problem samobójstw w spoÅ‚eczeÅ„stwach zachodnich jest dość znaczÄ…cy, szczególnie od czasu pandemii. Liczba samobójstw w Stanach Zjednoczonych roÅ›nie od 1999 roku i brak jakichkolwiek przesÅ‚anek ku temu, aby trend ten miaÅ‚ spowalniać. Mamy wiele dowodów na to, że lockdowny i zmiany, które zaszÅ‚y w trakcie pandemii, wpÅ‚ynęły na czÄ™stsze wystÄ™powanie myÅ›li samobójczych, prób samobójczych i zgonów z powodu samobójstw w Stanach Zjednoczonych – mówi dr Andrew S. Tubbs.
