Najnowsze badania naukowców z Norwegii dowodzÄ…, że osoby aktywne fizycznie majÄ… wiÄ™kszÄ… tolerancjÄ™ bólu niż te, które prowadzÄ… siedzÄ…cy tryb życia. Może mieć to znaczenie w niefarmakologicznej terapii bólu chronicznego, który jest jednym z najbardziej wyniszczajÄ…cych schorzeÅ„ globalnie. Naukowcy już wczeÅ›niej przyglÄ…dali siÄ™ zwiÄ…zkowi miÄ™dzy aktywnoÅ›ciÄ… ruchowÄ… a odczuwaniem bólu. Po raz pierwszy jednak analizie poddano tak dużą grupÄ™ – ponad 10 tys. dorosÅ‚ych osób.
W badaniu wykorzystano metodÄ™ analizy statystycznej. PodstawÄ… byÅ‚y dane, które okresowo zbierane sÄ… od dużej populacji Norwegów w tzw. badaniu Tromsø. Informacje obejmowaÅ‚y lata 2007–2008 i 2015–2016. PosÅ‚użono siÄ™ danymi dotyczÄ…cymi zgÅ‚aszanych przez uczestników poziomów aktywnoÅ›ci fizycznej oraz ich progu tolerancji na ból, który byÅ‚ oceniany za pomocÄ… testu polegajÄ…cego na zanurzaniu dÅ‚oni w zimnej wodzie.
– Wyniki wskazujÄ…, że generalnie im wiÄ™ksza aktywność fizyczna, tym wiÄ™ksza tolerancja bólu. Najważniejszym wnioskiem praktycznym jest wiÄ™c to, że aktywność fizyczna prawdopodobnie zwiÄ™ksza tolerancjÄ™ bólu. Warto unikać caÅ‚kowicie siedzÄ…cego trybu życia, ponieważ brak jakiejkolwiek aktywnoÅ›ci to najgorsza z opcji. Poza tym zauważyliÅ›my, że znaczenie ma nie tylko caÅ‚kowita aktywność czÅ‚owieka w okreÅ›lonym czasie, ale także zmiana nawyków dotyczÄ…cych ruchu na lepsze. JeÅ›li zwiÄ™kszymy poziom aktywnoÅ›ci fizycznej z czasem, może to przynieść dodatkowe korzyÅ›ci i pomóc podnieść tolerancjÄ™ bólu – mówi agencji Newseria Innowacje Anders Årnes ze Szpitala Uniwersyteckiego PóÅ‚nocnej Norwegii, doktorant na Uniwersytecie w Tromsø.
Badacze nie okreÅ›lili, jakÄ… aktywność fizycznÄ… najlepiej podejmować – każdy ruch, choćby spacer, rower czy zamiana windy na schody, jest lepszy niż caÅ‚kowicie siedzÄ…cy tryb życia.
– Chodzi o to, aby znaleźć rodzaj wysiÅ‚ku fizycznego, który jest przyjemny. JeÅ›li chcemy zapewnić sobie najlepszÄ… ochronÄ™ przed bólem i wybrać najlepszy sposób postÄ™powania, zalecaÅ‚bym ćwiczenia siÅ‚owe w poÅ‚Ä…czeniu z treningiem aerobowym oraz, jeÅ›li możemy, warto wykonywać trening interwaÅ‚owy o wysokiej intensywnoÅ›ci, ponieważ jest on niezwykle korzystny dla ukÅ‚adu sercowo-naczyniowego, może zapewniać lepszÄ… ochronÄ™ przed przewlekÅ‚ym bólem i bardziej zwiÄ™kszać tolerancjÄ™ bólu – ocenia Anders Årnes.
Wielokrotnie w literaturze naukowej pojawiaÅ‚y siÄ™ tezy, że sposób przetwarzania sygnaÅ‚ów bólowych ma wpÅ‚yw na odczuwanie bólu chronicznego. Zatem, jeÅ›li wniosek mówiÄ…cy o tym, że aktywność fizyczna zwiÄ™ksza tolerancjÄ™ na ból, jest prawidÅ‚owy, może to oznaczać, że ruch chroni także przed doÅ›wiadczaniem bólu przewlekÅ‚ego. PokazaÅ‚y to już wyniki badaÅ„ przeprowadzanych na zwierzÄ™tach.
– Dzieje siÄ™ to na wiele różnych sposobów. Jednym z nich jest usprawnienie dziaÅ‚ania mechanizmów przeciwzapalnych w organizmie. Przypuszczamy również, że aktywność fizyczna „uczy” nasz mózg i ukÅ‚ad nerwowy lepszego dostosowania siÄ™ do odczuwania bólu. Ruch powoduje uwalnianie siÄ™ substancji w ukÅ‚adzie nerwowym, które aktywujÄ… Å›cieżki hamujÄ…ce ból. Taki sam jest mechanizm dziaÅ‚ania opioidów i kannabinoidów. WysiÅ‚ek fizyczny aktywuje te same Å›cieżki, ale na mniejszÄ… skalÄ™, korzystajÄ…c z substancji naturalnie obecnych w organizmie. Jest wiele danych potwierdzajÄ…cych, że aktywność fizyczna wspiera mechanizmy psychologiczne, które majÄ… duży wpÅ‚yw na sposób przetwarzania bólu przez mózg. Można lepiej radzić sobie ze stresem, niepokojem, skupiać uwagÄ™ i zmniejszyć skÅ‚onność do wyolbrzymiania bólu, dziÄ™ki czemu doÅ›wiadczany ból może siÄ™ wydawać mniej dotkliwy niż wczeÅ›niej. To również chroni przed przewlekÅ‚ym bólem – wyjaÅ›nia badacz. – Najważniejszym elementem naszego nowego projektu jest zbadanie, czy wpÅ‚yw aktywnoÅ›ci fizycznej na tolerancjÄ™ bólu oznacza ochronÄ™ przed bólem przewlekÅ‚ym.
Anders Årnes uważa, że wysiÅ‚ek fizyczny może mieć dziaÅ‚alnie terapeutyczne u osób, które już doÅ›wiadczajÄ… chronicznego bólu. I to mimo bólu podczas ruchu.
– W wielu rodzajach uporczywego bólu odczuwanie pewnego poziomu bólu podczas ćwiczeÅ„ i po nich może być dobre, o ile czujemy, że możemy siÄ™ potem zregenerować. SÄ… pewne przewlekÅ‚e schorzenia, takie jak fibromialgia, które charakteryzujÄ… siÄ™ upoÅ›ledzeniem przetwarzania sygnaÅ‚ów bólowych i jego nieprawidÅ‚owym funkcjonowaniem. W takich przypadkach dobrym pomysÅ‚em może być stopniowe zwiÄ™kszanie poziomu ćwiczeÅ„. Wyniki naszego badania sugerujÄ…, że wpÅ‚yw aktywnoÅ›ci fizycznej jest jednakowo pozytywny niezależnie od tego, czy dana osoba doÅ›wiadcza chronicznego bólu, czy nie, to i tak może korzystnie wpÅ‚ywać na tolerancjÄ™ bólu i przynieść ulgÄ™ – mówi ekspert ze Szpitala Uniwersyteckiego PóÅ‚nocnej Norwegii.
Leczenie chronicznego bólu jest jednym z najwiÄ™kszych wyzwaÅ„ medycyny. Jak podaje MiÄ™dzynarodowe Towarzystwo Badania Bólu (IASP), cierpi na niego ok. 20 proc. ludzi na caÅ‚ym Å›wiecie. U niektórych pacjentów przewlekÅ‚y ból staje siÄ™ dominujÄ…cym problemem klinicznym i może siÄ™ utrzymywać mimo wyleczenia problemu, który go wywoÅ‚aÅ‚.
