Mimo licznych zakazów, regulacji i kampanii edukacyjnych odsetek palaczy od lat utrzymuje siÄ™ mniej wiÄ™cej na staÅ‚ym poziomie, a wyjÅ›cie z naÅ‚ogu dla wielu osób okazuje siÄ™ zbyt trudne. Dlatego coraz wiÄ™cej paÅ„stw zmienia podejÅ›cie regulacyjne, wprowadzajÄ…c programy ograniczania zdrowotnych i spoÅ‚ecznych szkód zwiÄ…zanych z aktywnym i biernym paleniem oraz kosztów ponoszonych przez sÅ‚użbÄ™ zdrowia. Naukowcy poszukujÄ… z kolei takich metod i substancji, dziÄ™ki którym walka z nikotynizmem byÅ‚aby skuteczniejsza. Okazuje siÄ™, że jednÄ… z nich może być CBD, czyli substancja zawarta w konopiach indyjskich. Badania prowadzone przez amerykaÅ„skich naukowców z Uniwersytetu w Waszyngtonie wykazaÅ‚y, że hamuje ona metabolizm nikotyny. DziÄ™ki temu można ograniczyć chęć szybkiego siÄ™gniÄ™cia po kolejnego papierosa.
– Palenie stanowi olbrzymi problem. Inicjatywy dotyczÄ…ce zapobiegania nowotworom i innym chorobom, realizowane w ciÄ…gu ostatnich 20 czy 30 lat, w pewnym stopniu przyczyniÅ‚y siÄ™ do zmniejszenia liczby osób palÄ…cych, ale ich odsetek nadal jest bardzo wysoki – także w USA i Europie. Wciąż jest to też istotna przyczyna Å›mierci – w USA mniej wiÄ™cej jedna na pięć osób umiera z powodu palenia papierosów. Dlatego zajmujemy siÄ™ kwestiami tytoniu i jego kancerogenezy, badamy ten temat gÅ‚ównie w zwiÄ…zku z nowotworami, przyglÄ…dajÄ…c siÄ™ przyczynom raka i powstawaniu wariantów genetycznych oraz sposobom na zapobieganie zachorowaniom. Prowadzimy takie badania już od 20–30 lat. Naszym celem jest zmniejszenie liczby zachorowaÅ„ na raka i ograniczenie palenia, ale też przyjmowania nikotyny i wszelkich produktów jÄ… zawierajÄ…cych – wyjaÅ›nia w rozmowie z agencjÄ… Newseria Innowacje prof. Philip Lazarus z Wyższej SzkoÅ‚y Farmacji i Nauk Farmaceutycznych Uniwersytetu Stanowego w Waszyngtonie.
Jak podaje WHO, na caÅ‚ym Å›wiecie jest ok. 1,3 mld palaczy, a w globalnej skali palenie papierosów jest jednym z najwiÄ™kszych zagrożeÅ„ dla zdrowia publicznego. Każdego roku umiera z ich powodu ponad 8 mln ludzi, z czego ok. 7 mln jest wynikiem bezpoÅ›redniego używania tytoniu, a 1,2 mln to efekt biernego palenia.
Dlatego wÅ‚aÅ›nie naukowcy od lat poszukujÄ… takich metod i substancji, dziÄ™ki którym walka z epidemiÄ… tytoniu byÅ‚aby bardziej efektywna. Okazuje siÄ™, że jednÄ… z nich może być CBD, niepsychoaktywny skÅ‚adnik konopi indyjskich.
– CBD jest kannabinoidem, którego duże iloÅ›ci znajdujÄ… siÄ™ w marihuanie. W odróżnieniu od THC – innego kannabinoidu, którego w marihuanie jest nawet wiÄ™cej – nie ma jednak dziaÅ‚ania psychotropowego – mówi prof. Philip Lazarus. – CBD zostaÅ‚ zatwierdzony przez FDA, czyli amerykaÅ„skÄ… AgencjÄ™ ds. Å»ywnoÅ›ci i Leków, do stosowania u ludzi w celu obniżania poziomu lÄ™ku czy zwalczania stanów zapalnych. Znane sÄ… też jego wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci lecznicze zwiÄ…zane z szeregiem różnych dolegliwoÅ›ci. Obecnie CBD można kupić już nawet w internecie, zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Europie. Jego popularność roÅ›nie i w tej chwili jest on stosowany częściej niż sama marihuana, gÅ‚ównie w celach leczniczych.
ZespóÅ‚ kierowany przez naukowców z Uniwersytetu w Waszyngtonie przetestowaÅ‚ wpÅ‚yw CBD i jego gÅ‚ównego metabolitu na próbki tkanek i komórek ludzkiej wÄ…troby. Naukowcy wykazali, że hamuje on metabolizm nikotyny, a dokÅ‚adniej kluczowy enzym odpowiedzialny za metabolizm tej substancji. WpÅ‚yw CBD, i to już niewielkiego stężenia, na ten konkretny enzym okazaÅ‚ siÄ™ dość istotny, spowalniajÄ…c jego aktywność o 50 proc. Efekty tych badaÅ„ zostaÅ‚y opublikowane w czasopiÅ›mie „Chemical Research in Toxicology”.
– Badania laboratoryjne wskazujÄ…, że CBD hamuje gÅ‚ówny enzym biorÄ…cy udziaÅ‚ w metabolizowaniu nikotyny i robi to dość skutecznie. Dlatego sÄ…dzimy, że osoby przyjmujÄ…ce CBD mogÄ… rzadziej palić albo żuć tytoÅ„ czy korzystać z e-papierosów, co może przynieść wiele korzyÅ›ci zdrowotnych – wyjaÅ›nia naukowiec. – Prowadzimy także badania na myszach, bo one majÄ… podobny do naszego mechanizm metabolizowania nikotyny, i jak dotÄ…d uzyskaliÅ›my bardzo dobre wyniki. Teraz chcemy zobaczyć, czy tak samo dzieje siÄ™ w organizmie czÅ‚owieka. Dlatego nastÄ™pnym etapem bÄ™dÄ… badania kliniczne, które pozwolÄ… wykazać, w jakim stopniu CBD jest skuteczny u ludzi.
JeÅ›li te wnioski siÄ™ potwierdzÄ…, CBD może siÄ™ okazać pomocnym narzÄ™dziem w ograniczaniu palenia – zwalczy chęć siÄ™gniÄ™cia po kolejnego papierosa i wydÅ‚uży czas do kolejnego „dymka”.
– Chcemy tak wpÅ‚ynąć na metabolizowanie nikotyny, żeby podnieść jej poziom u ludzi, aby nie musieli zapalać kolejnego papierosa – mówi prof. Philip Lazarus. – Ludzie siÄ™gajÄ… po kolejnego papierosa po 30 minutach, bo nikotyna jest metabolizowana w ciele, a nastÄ™pnie z niego wydalana. W efekcie palacz ma wrażenie, że w jego mózgu jest za maÅ‚o nikotyny. Chcemy wiÄ™c zahamować jej metabolizm, bo być może wtedy wystarczy jeden papieros rano i jeden po poÅ‚udniu. Wtedy liczba wypalanych papierosów spadnie z dwóch paczek do dwóch, może trzech papierosów dziennie.
Jak wskazuje, dotychczasowe badania obejmujÄ…ce zastosowanie w tym celu CBD sÄ… obiecujÄ…ce i jeÅ›li siÄ™ okaże, że mogÄ… zostać wykorzystane na szerokÄ… skalÄ™, byÅ‚by to dobry sposób na ograniczenie niekorzystnych skutków zdrowotnych palenia tytoniu w spoÅ‚eczeÅ„stwie.
– Wykazano, że jeÅ›li palimy tylko kilka papierosów dziennie, to jesteÅ›my prawie tak zdrowi jak osoby, które nie palÄ…. Ryzyko raka pÅ‚uc jest prawie – nie do koÅ„ca, ale jednak prawie – takie samo jak w przypadku osób niepalÄ…cych. Jest to wiÄ™c gÅ‚ówny cel naszych badaÅ„ – podkreÅ›la ekspert.
ZespóÅ‚ pod kierownictwem prof. Lazarusa opracowuje obecnie badanie kliniczne w celu zbadania poziomu nikotyny we krwi w dwóch grupach palaczy – stosujÄ…cych CBD i przyjmujÄ…cych placebo w ciÄ…gu szeÅ›ciu do oÅ›miu godzin. NastÄ™pnie naukowcy majÄ… nadziejÄ™ przeprowadzić znacznie wiÄ™ksze badanie dotyczÄ…ce tej substancji i jej wpÅ‚ywu na uzależnienie od nikotyny.
