Po ponad rocznej przerwie spowodowanej naÅ‚ożeniem amerykaÅ„skich sankcji budowa Nord Stream 2 zostaÅ‚a wznowiona i jest realizowana przez Rosjan wÅ‚asnym sumptem. – Na tÄ™ chwilÄ™ trwajÄ…ce spory i obowiÄ…zujÄ…ce sankcje ze strony USA nie sÄ… wystarczajÄ…ce, żeby jÄ… zatrzymać – mówi ekspert ds. rynków energetycznych Mateusz Kubiak. Jak wskazuje, wiÄ™kszym problemem niż dokoÅ„czenie ukÅ‚adania rur na dnie BaÅ‚tyku może siÄ™ okazać kwestia certyfikacji nowego gazociÄ…gu, która warunkuje oddanie go do użytku, oraz zgodność Nord Stream 2 z unijnymi regulacjami i znowelizowanÄ… dyrektywÄ… gazowÄ….
– Europejskie koncerny, które sÄ… zaangażowane finansowo w Nord Stream 2, czyli pięć dużych spóÅ‚ek, które w formie bardzo korzystnie oprocentowanych kredytów zapewniÅ‚y poÅ‚owÄ™ wyjÅ›ciowego finansowania dla tego projektu, teraz zdecydowaÅ‚y siÄ™ przerwać to finansowanie. One co prawda przelaÅ‚y już wiÄ™kszość Å›rodków, ale ostatnie transze zostaÅ‚y wstrzymane – mówi agencji Newseria Biznes Mateusz Kubiak, ekspert ds. rynków energetycznych w Esperis Consulting.
Na poczÄ…tku marca o wstrzymaniu finansowania dla Nord Stream 2 poinformowaÅ‚ niemiecki koncern Uniper, którego wkÅ‚ad w inwestycjÄ™ miaÅ‚ siÄ™gać ok. 700 mln euro. WczeÅ›niej o podjÄ™ciu podobnej decyzji poinformowaÅ‚y także OMV, Shell i Wintershall.
– Nie wydaje siÄ™ jednak, żeby Nord Stream 2 miaÅ‚o zostać bez pieniÄ™dzy. Ten projekt jest traktowany absolutnie priorytetowo przez stronÄ™ rosyjskÄ… i to ona wypeÅ‚nia wszelkie luki, jakie pojawiajÄ… siÄ™ w budżecie. Opóźnienia i konieczność obejÅ›cia amerykaÅ„skich sankcji generujÄ… dodatkowe koszty, ale nie wpÅ‚ywajÄ… na przyszÅ‚ość Nord Stream 2. Ten projekt bÄ™dzie dalej realizowany na tyle, na ile bÄ™dzie to tylko możliwe – podkreÅ›la ekspert.
Po ponad rocznej przerwie, spowodowanej naÅ‚ożeniem amerykaÅ„skich sankcji, budowa Nord Stream 2 zostaÅ‚a wznowiona w lutym. W tej chwili jest realizowana przez rosyjskÄ… barkÄ™ Fortuna tylko na jednej z dwóch nitek gazociÄ…gu (linia B). Do uÅ‚ożenia zostaÅ‚ jeszcze odcinek o dÅ‚ugoÅ›ci ok. 150 km, ale Rosjanie muszÄ… koÅ„czyć inwestycjÄ™ wÅ‚asnymi siÅ‚ami, ponieważ – pod wpÅ‚ywem nacisków i sankcji ze strony USA – nie majÄ… możliwoÅ›ci wspóÅ‚pracy z zagranicznymi wykonawcami i spóÅ‚kami inżynieryjnymi. To sprawia, że budowa posuwa siÄ™ w wolniejszym tempie.
– To ma siÄ™ jednak zmienić, bo drugi rosyjski statek Akademik Czerski przechodzi ostatnie próby morskie i wszystko wskazuje na to, że na przestrzeni kolejnych tygodni ma doÅ‚Ä…czyć do budowy Nord Stream 2 i pracować na drugiej, również niedokoÅ„czonej nitce gazociÄ…gu. O ile nie wydarzy siÄ™ nic nieprzewidzianego, to pozwalaÅ‚oby Rosjanom dokoÅ„czyć budowÄ™ w okolicach wakacji tego roku. OczywiÅ›cie mowa o samym uÅ‚ożeniu rurociÄ…gu na dnie Morza BaÅ‚tyckiego, nie uwzglÄ™dniajÄ…c koniecznej certyfikacji tej infrastruktury i oddania jej do użytku – mówi Mateusz Kubiak.
DuÅ„ska Agencja Energii (DEA) poinformowaÅ‚a niedawno, że ukÅ‚adarka Akademik Czerski ma doÅ‚Ä…czyć do budowy Nord Stream 2 pod koniec marca (na linii A). Zgodnie z harmonogramem budowa dwóch nitek gazociÄ…gu w wyÅ‚Ä…cznej strefie ekonomicznej Danii ma potrwać do koÅ„ca III kwartaÅ‚u br., a wiÄ™c magistrala powinna być gotowa pod koniec wrzeÅ›nia.
Dwunitkowy rurociÄ…g Nord Stream 2, o Å‚Ä…cznej przepustowoÅ›ci 55 mld m3 rocznie, ma transportować rosyjski gaz do Niemiec przez Morze BaÅ‚tyckie, przebiegajÄ…c przez terytorialne lub wyÅ‚Ä…czne strefy ekonomiczne Finlandii, Szwecji i Danii. Rosja jest zdeterminowana, żeby zakoÅ„czyć inwestycjÄ™ wartÄ… ponad 10 mld euro. SprzeciwiajÄ… siÄ™ jej z kolei Stany Zjednoczone, których sankcje miÄ™dzynarodowe wstrzymaÅ‚y budowÄ™ na ponad rok, oraz Polska, Ukraina, Åotwa i Litwa, wedÅ‚ug których inwestycja ma charakter polityczny i zagrozi bezpieczeÅ„stwu energetycznemu caÅ‚ej Europy.
Co istotne, oficjalnie wciąż nie wiadomo, jak do budowy Nord Stream 2 odniesie siÄ™ nowa administracja prezydenta USA Joe Bidena, choć – wedÅ‚ug przytaczanej przez media analizy brukselskiej wywiadowni gospodarczej Eurointelligence – Amerykanie mieli skapitulować w sprawie kolejnych sankcji.
Ekspert Esperis Consulting ocenia, że spory wokóÅ‚ kontrowersyjnego projektu raczej nie zatrzymajÄ… inwestycji, podobnie jak nie zrobiÅ‚y tego dotychczasowe sankcje. Nawet jeÅ›li Rosjanom uda siÄ™ dokoÅ„czyć budowÄ™ gazociÄ…gu, problematyczna wciąż pozostaje kwestia jego certyfikacji i dopuszczenia do użytku.
– Trzeba pamiÄ™tać o dwóch obszarach, w których przyszÅ‚ość Nord Stream 2 pozostaje niepewna. Pierwsza to kwestia certyfikacji gazociÄ…gu i oddania go do użytku, zatwierdzenia jego zgodnoÅ›ci z projektem technicznym. Takie usÅ‚ugi obecnie podpadajÄ… pod amerykaÅ„skie sankcje, wiÄ™c dziÅ› nie wiemy, czy ani jak Rosjanie mieliby spróbować sami sobie zapewnić te certyfikacje. To pozostaje pod dużym znakiem zapytania – tÅ‚umaczy Mateusz Kubiak.
Druga wÄ…tpliwa i wciąż nierozstrzygniÄ™ta kwestia to zgodność Nord Stream 2 z unijnymi regulacjami i znowelizowanÄ… dyrektywÄ… gazowÄ…. Zgodnie z niÄ… część przepustowoÅ›ci gazociÄ…gu musi zostać udostÄ™pniona podmiotom trzecim z terenu UE, a rosyjski koncern energetyczny Gazprom nie bÄ™dzie mógÅ‚ m.in. sam zarzÄ…dzać gazociÄ…giem, który jednoczeÅ›nie zaopatruje w surowiec.
– W Å›wietle obowiÄ…zujÄ…cych przepisów Nord Stream 2 bÄ™dzie musiaÅ‚ speÅ‚niać wymogi dotyczÄ…ce dostÄ™pu trzecich stron do przepustowoÅ›ci gazociÄ…gu, przejrzystego sposobu ksztaÅ‚towania taryf czy rozdziaÅ‚u wÅ‚asnoÅ›ciowego miÄ™dzy wÅ‚aÅ›cicielem gazociÄ…gu i wÅ‚aÅ›cicielem gazu, który jest nim przesyÅ‚any – mówi Mateusz Kubiak. – Potrzeba kompromisu, który pozwoliÅ‚by wyjść z tej patowej sytuacji, ale ja jestem sceptyczny. Wydaje siÄ™, że trudno bÄ™dzie o porozumienie, które satysfakcjonowaÅ‚oby zarówno polityków, jak i spóÅ‚ki, a także przeciwników inwestycji.
