– Kwota 4 tys. zÅ‚ wystarcza na wszystkie usÅ‚ugi zwiÄ…zane z pochówkiem Å›wiadczone przez firmÄ™ pogrzebowÄ…, ale problem pojawia siÄ™ w przypadku opÅ‚aty za miejsce grzebalne. W dużych miastach, takich jak Warszawa, Kraków czy GdaÅ„sk, jest ona kilkukrotnie wyższa niż zasiÅ‚ek pogrzebowy – mówi Robert Czyżak, prezes Polskiej Izby Branży Pogrzebowej, i zaznacza, że Å›wiadczenie z ZUS powinno być mniej wiÄ™cej dwukrotnie wyższe. Branża apeluje także o zmianÄ™ przepisów regulujÄ…cych jej dziaÅ‚alność, nie tylko ze wzglÄ™dów bezpieczeÅ„stwa, lecz również ekonomicznych. Szara strefa to ok. 900 mln zÅ‚ strat dla budżetu rocznie.
– Jako Polska Izba Branży Pogrzebowej już od ponad trzech lat sugerujemy podniesienie zasiÅ‚ku pogrzebowego, choćby ze wzglÄ™du na koszty zwiÄ…zane z opÅ‚atami na cmentarzach – podkreÅ›la w rozmowie z agencjÄ… Newseria Biznes Robert Czyżak.
Jak ocenia prezes PIBP, zasiÅ‚ek pogrzebowy nie powinien być obecnie niższy niż 6–8 tys. zÅ‚. Na podobnym poziomie byÅ‚ jeszcze 10 lat temu. Od marca 2011 roku obniżono go z prawie 6,4 tys. zÅ‚ (dwukrotnoÅ›ci przeciÄ™tnego miesiÄ™cznego wynagrodzenia obowiÄ…zujÄ…cego w dniu Å›mierci) do 4 tys. zÅ‚. Tymczasem, jak wskazuje analiza FPP i CALPE, od stycznia 2015 roku do maja 2020 roku koszty pogrzebów wzrosÅ‚y o ponad 14 proc.
WedÅ‚ug raportu opublikowanego przez FederacjÄ™ PrzedsiÄ™biorców Polskich pt. „Branża pogrzebowa w Polsce. Diagnoza i wyzwania” wydatki z tytuÅ‚u wypÅ‚aty zasiÅ‚ków chorobowych w Polsce wyniosÅ‚y w 2016 roku 1,89 euro w przeliczeniu na jednego mieszkaÅ„ca (dane Eurostatu). Tak niska wartość wynika z tego, że uwzglÄ™dniane w tym zestawieniu sÄ… jedynie wydatki na Å›wiadczenia przynależne z tytuÅ‚u zgonu osoby ubezpieczonej (aktywnej zawodowo), nieuwzglÄ™dniane sÄ… zaÅ› Å›wiadczenia wypÅ‚acane z tytuÅ‚u zgonu emeryta lub rencisty. Jednak wiÄ™kszość krajów UE znalazÅ‚a siÄ™ jeszcze niżej w zestawieniu. Najwyższe Å›wiadczenia pogrzebowe byÅ‚y wówczas wypÅ‚acane we Francji, Grecji i Luksemburgu. W niektórych krajach Å›wiadczenia byÅ‚y na minimalnym poziomie, co ma zwiÄ…zek m.in. z powiÄ…zaniem prawa do zasiÅ‚ku z wysokoÅ›ciÄ… dochodu.
– Również samo prawo pogrzebowe obowiÄ…zujÄ…ce w Polsce jest archaiczne. Od dawna nie byÅ‚o istotnych nowelizacji prawa pogrzebowego i jest w nim wiele niedookreÅ›leÅ„ – podkreÅ›la prezes PIBP. – Czas pandemii uwypukliÅ‚ problemy, z którymi branża pogrzebowa mierzy siÄ™ na co dzieÅ„, stÄ…d też nasze sugestie dotyczÄ…ce zmiany przepisów. Przede wszystkim chodzi o bezpoÅ›redniÄ… kontrolÄ™ nad firmami pogrzebowymi. MiaÅ‚aby ona polegać na wydawaniu firmom zezwoleÅ„ na prowadzenie dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej, oczywiÅ›cie z zachowaniem vacatio legis.
Zezwolenie mogÅ‚yby otrzymać tylko takie firmy, które posiadaÅ‚yby odpowiednie zaplecze techniczne, minimum dwa karawany pogrzebowe i co najmniej czterech pracowników. Obecnie na rynku dziaÅ‚ajÄ… firmy jednoosobowe, które nie majÄ… możliwoÅ›ci zorganizowania ceremonii pogrzebowych, a mimo to majÄ… to w swojej ofercie.
– Teraz czÄ™sto zdarza siÄ™ tak, że takie firmy również odbierajÄ… zwÅ‚oki osób, które zmarÅ‚y na COVID, nie w szpitalu, ale z domów prywatnych. Ze wzglÄ™du na to, że zatrudniajÄ… one przypadkowe osoby do pomocy, czÄ™sto w żaden sposób nieprzeszkolone, niezabezpieczone, transmisja wirusa jest wedÅ‚ug naszej oceny dużo wyższa i nad tym w tej chwili nikt nie ma kontroli – wyjaÅ›nia Robert Czyżak.
Dodatkowo firmy te czÄ™sto dziaÅ‚ajÄ… w szarej strefie. Z szacunków Polskiej Izby Branży Pogrzebowej i FPP wynika, że w 2019 roku wartość pozafiskalnego obrotu w zakÅ‚adach pogrzebowych przekraczaÅ‚a 400 mln zÅ‚, a w zakÅ‚adach kamieniarskich – 840 mln zÅ‚. Część trumien (o wartoÅ›ci ok. 60 mln zÅ‚) produkowana jest z drewna pochodzÄ…cego z nielegalnych źródeÅ‚.
– CzÄ™sto w tych firmach pracujÄ… osoby, które nie sÄ… oficjalnie zatrudnione, a to wiąże siÄ™ ze stratami w budżecie paÅ„stwa. Jak oceniliÅ›my, to jest ponad 900 mln zÅ‚ w skali roku. Te nieuczciwe firmy jednoosobowe rzucajÄ… cieÅ„ na caÅ‚Ä… branżę – zaznacza prezes PIBP.
Jak wynikaÅ‚o z ubiegÅ‚orocznej analizy FPP i CALPE, w ograniczeniu szarej strefy mogÅ‚oby pomóc rozszerzenie obowiÄ…zku dokumentowania wydatków zwiÄ…zanych z pogrzebem na wszystkie osoby, Å‚Ä…cznie z czÅ‚onkami rodzin. W sposób automatyczny wyeliminowaÅ‚oby to nieuczciwe podmioty, ponieważ brak faktur zamykaÅ‚by drogÄ™ do otrzymania zasiÅ‚ku pogrzebowego wypÅ‚acanego przez ZUS czy inne instytucje zabezpieczenia spoÅ‚ecznego. To mogÅ‚oby przynieść dodatni wpÅ‚yw do budżetu w kwocie 220 mln zÅ‚, co z kolei umożliwiÅ‚oby podniesienie kwoty zasiÅ‚ku do 4,5 tys. zÅ‚.