Åšrednie dzienne zapotrzebowanie na krew w Polsce to okoÅ‚o 4 tys. jednostek, rocznie dokonuje siÄ™ okoÅ‚o 1,3 mln pobraÅ„ od dawców. Dużym problemem w optymalizowaniu gospodarki banków krwi jest dostosowanie zapasów do przewidywanego popytu. Polacy opracowali platformÄ™ wykorzystujÄ…cÄ… algorytmy, które wyrÄ™czajÄ… ludzi w tych obliczeniach. Zdaniem ekspertów możliwoÅ›ci sztucznej inteligencji można wykorzystać również w innych procesach zwiÄ…zanych z prowadzeniem zbiórek krwi. Modele jÄ™zykowe mogÅ‚yby umawiać krwiodawców na wizyty.
– Sztuczna inteligencja ma zastosowanie w regionalnych centrach krwiodawstwa, zarówno w Polsce, jak i za granicÄ…. Pomaga poprawić pracÄ™ takich centrów krwiodawstwa poprzez optymalizacjÄ™ pewnych procesów. Modele sztucznej inteligencji potrafiÄ… powiedzieć, ile krwi należy wyprodukować bÄ…dź też ilu dawców należy zaprosić i zrobić to w sposób optymalny, czyli żeby tej krwi nie byÅ‚o za dużo, bo wtedy siÄ™ przeterminuje i bÄ™dzie zmarnowana, ale też żeby nie byÅ‚o za maÅ‚o, bo wtedy jest panika i musimy tej krwi poszukiwać bardzo na cito – mówi w wywiadzie dla agencji Newseria Innowacje Mateusz Zaborski z AIDA Diagnostics, polskiego dostawcy inteligentnych rozwiÄ…zaÅ„ dla centrów krwiodawstwa.
System AIDA Blood wykorzystuje sztucznÄ… inteligencjÄ™ do danych historycznych i aktualnych do wspomagania podejmowania optymalnych decyzji dotyczÄ…cych inwentaryzacji krwi i jej skÅ‚adników. Modele sztucznej inteligencji opracowujÄ… informacje o aktualnej sytuacji i przewidywaniach na przyszÅ‚ość. Informacje te sÄ… wzbogacone o sugestie, które umożliwiajÄ… Å‚atwiejsze podejmowanie decyzji wpÅ‚ywajÄ…cych na efektywność pracy oÅ›rodków. Polska firma opracowaÅ‚a też moduÅ‚ AI/Data Science szacujÄ…cy sugerowany poziom inwentaryzacji krwi do przeprowadzenia w danym dniu poÅ‚Ä…czony z ocenÄ… ryzyka wystÄ…pienia niedoboru skÅ‚adników krwi na kolejne dni. Algorytmy sÄ… dostosowywane do charakterystyki każdego konkretnego banku krwi na podstawie ich specyficznego zbioru danych.
– Kiedy spojrzymy na oÅ›rodki, które zajmujÄ… siÄ™ krwiÄ…, to zobaczymy, że czÄ™sto majÄ… problemy chociażby z podstawowÄ… cyfryzacjÄ…. W tych oÅ›rodkach czÄ™sto wciąż pracuje siÄ™ na papierze, nie ma dobrych systemów elektronicznych. Ale też nie jest tak źle, ponieważ w szczególnoÅ›ci nasze polskie oÅ›rodki sÄ… otwarte na te innowacje, wspóÅ‚pracujÄ… z nami, korzystajÄ… z naszych modeli. Jest to kilka centrów krwiodawstwa w kraju i wydaje siÄ™, że takie sugestie czy wspomaganie modelami zyskuje uznanie – zauważa Mateusz Zaborski.
Wzorcowy model gospodarowania krwiÄ… funkcjonuje na przykÅ‚ad w Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w BiaÅ‚ymstoku. Automatyzacja procesów weszÅ‚a tam na najwyższy poziom, ponieważ raporty dotyczÄ…ce przychodów, rozchodów i stanów magazynowych koncentratu krwinek pÅ‚ytkowych sÄ… tam tworzone raz dziennie przez roboty, które nastÄ™pnie wysyÅ‚ajÄ… te dane do platformy AIDA. Przygotowanie takiego raportu w normalnych warunkach wiÄ…zaÅ‚oby siÄ™ ze żmudnÄ… pracÄ… ludzi. ZastÄ…pienie ich pracy pracÄ… robotów pozwala też uniknąć bÅ‚Ä™dów, które mogÅ‚yby siÄ™ pojawić przy sporzÄ…dzaniu papierowej dokumentacji.
Zdaniem ekspertów sztuczna inteligencja mogÅ‚aby znaleźć zastosowanie również w innych obszarach dziaÅ‚ania systemu krwiodawstwa i krwiolecznictwa, na przykÅ‚ad w procesie komunikacji.
– Kiedy spojrzymy na dawców, którzy tÄ™ krew przynoszÄ… i bez nich nie byÅ‚oby wÅ‚aÅ›ciwie tego rynku, to tutaj wciąż mamy takie archaiczne metody jak dzwonienie czy nawet za granicÄ… wysyÅ‚anie listów. RozwiÄ…zanie takie jak ChatGPT Free mogÅ‚oby być wykorzystywane, żeby kontaktować siÄ™ z dawcami, umawiać ich na wizyty. Nie musielibyÅ›my dzwonić czy do nich pisać, tylko to modele mogÅ‚yby tych dawców umawiać i umawiać ich w sposób optymalny, tak żeby przychodziÅ‚o ich tylu, ilu trzeba, i takich grup, jakich naprawdÄ™ potrzebujemy – uważa specjalista.
Z przekazanej na styczniowym posiedzeniu sejmowej Komisji Zdrowia informacji na temat funkcjonowania krwiodawstwa i krwiolecznictwa w okresie 2019–2021 roku wynika, że Å›rednie dzienne zapotrzebowanie na krew to 4 ty. jednostek. W czasie pandemii, z uwagi na ograniczenie liczby przeprowadzanych operacji, utrzymywaÅ‚o siÄ™ ono na poziomie 2,5 tys. W Polsce jest okoÅ‚o 600 tys. krwiodawców, którzy dokonujÄ… do 1,3 mln donacji rocznie.
