Wiek biologiczny nie ma charakteru linearnego – wykazali naukowcy badajÄ…cy zjawisko starzenia siÄ™ na modelach mysich. Również dane medyczne dotyczÄ…ce ludzi pozwalajÄ… zaobserwować, że w stanach silnego stresu fizjologicznego wiek biologiczny gwaÅ‚townie roÅ›nie, a potem – po okresie regeneracji – może siÄ™ cofnąć. Potwierdzenie tych zależnoÅ›ci to punkt wyjÅ›cia w kierunku badaÅ„ nad lekami i postÄ™powaniem żywieniowym, które pozwoliÅ‚yby zatrzymywać lub cofać proces starzenia siÄ™ komórek. DziÅ› jedynym udokumentowanym sposobem na obniżanie wieku biologicznego jest prowadzenie zdrowego stylu życia.
– Tradycyjnie uznawano, że wiek biologiczny zachowuje siÄ™ podobnie jak chronologiczny. MyÅ›lano, że z każdym rokiem biologicznie też starzejemy siÄ™ o rok i tak przez caÅ‚e życie. My wysunÄ™liÅ›my hipotezÄ™, że wiek biologiczny może w rzeczywistoÅ›ci cechować siÄ™ wiÄ™kszÄ… dynamikÄ… – mówi w wywiadzie dla agencji Newseria Innowacje Jesse R. Poganik z Brigham and Women’s Hospital, Harvard Medical School w Bostonie w USA.
Naukowcy, chcÄ…c sprawdzić problem badawczy, posÅ‚użyli siÄ™ klasycznym modelem w biologii starzenia, zwanym parabiozÄ… heterochronicznÄ…. To technika, w ramach której dwie myszy w różnym wieku Å‚Ä…czy siÄ™ chirurgicznie ze sobÄ… w taki sposób, aby miaÅ‚y wspólny krwiobieg. OkazaÅ‚o siÄ™, że poÅ‚Ä…czenie starszej myszy z mÅ‚odszÄ… skutkowaÅ‚o postarzeniem siÄ™ tej drugiej.
– Wyniki te sÄ… zgodne z wnioskami z poprzednich badaÅ„. Co ciekawe po odÅ‚Ä…czeniu i daniu mÅ‚odszej myszy czasu na regeneracjÄ™ wracaÅ‚a ona do swojego poprzedniego wieku. Tak wiÄ™c przy ekspozycji na starszy organizm wiek myszy podnosiÅ‚ siÄ™, a po przywróceniu do stanu poprzedniego znów spadaÅ‚. Jest to eksperymentalny dowód na to, że możliwe jest przejÅ›ciowe podnoszenie wieku biologicznego, a nastÄ™pnie jego powrót do poprzedniego poziomu – informuje Jesse Poganik.
DaÅ‚o to podstawÄ™ do rozważaÅ„, czy podobny schemat dynamiki wieku biologicznego bÄ™dzie można przeÅ‚ożyć na ludzki organizm. Po przeanalizowaniu danych pacjentów poddawanych poważnym operacjom, kobiet w ciąży i przechodzÄ…cych bardzo ciężko infekcjÄ™ COVID-19 naukowcy doszli do wniosku, że bardzo silny stres fizjologiczny może mieć podobne skutki. W każdym analizowanym przypadku okazaÅ‚o siÄ™, że wiek biologiczny podnosiÅ‚ siÄ™ jako funkcja tych bardzo silnych stresorów fizjologicznych, przy czym gdy obciążenie mijaÅ‚o, wiek biologiczny częściowo lub w peÅ‚ni wracaÅ‚ do stanu poprzedniego.
– Dotychczasowe badania w tym zakresie wykazaÅ‚y zasadniczo, że niezdrowy tryb życia może podnosić wiek biologiczny. Chodzi o takie czynniki jak nadwaga i otyÅ‚ość, nadużywanie alkoholu, palenie, ale także procesy chorobowe, takie jak choroba Alzheimera czy niektóre nowotwory. Sfera badaÅ„ nad odwróceniem naszego wieku biologicznego jest bardzo aktywna. SÄ…dzimy, że jeÅ›li uda siÄ™ obniżyć wiek biologiczny, to ludzie bÄ™dÄ… siÄ™ starzeć w lepszy sposób i doÅ›wiadczać mniej niekorzystnych aspektów starzenia przy zachowaniu tych pozytywnych – zauważa naukowiec. – Jest to nowy obszar badaÅ„, szczególnie u ludzi, wiÄ™c dopiero zaczynamy rozumieć czynniki, które mogÄ… wpÅ‚ywać na obniżenie naszego wieku biologicznego.
W efekcie pracy na modelach zwierzÄ™cych opracowane zostaÅ‚y już leki i schematy interwencji żywieniowych, które mogÄ… wpÅ‚ywać na obniżanie wieku biologicznego. W przypadku badaÅ„, których efektem byÅ‚yby podobne Å›rodki przeznaczone dla ludzi, nie ma jeszcze mowy o tak dużym stopniu zaawansowania prac. Konieczne sÄ… bowiem chociażby szczegóÅ‚owe badania kliniczne.
– Udowodniono, że podwyższony wiek biologiczny, odczytany na podstawie biomarkerów metylacji DNA, koreluje z zachorowalnoÅ›ciÄ…, Å›miertelnoÅ›ciÄ… i ogólnie ujmowanymi niekorzystnymi aspektami starzenia. Na razie jedynym udokumentowanym sposobem na obniżanie wieku biologicznego lub spowolnienie starzenia jest prowadzenie zdrowego stylu życia – dieta, ruch, unikanie palenia, nadużywania alkoholu. Jest to jednak dynamicznie rozwijajÄ…ca siÄ™ obecnie sfera badaÅ„, wiÄ™c niewÄ…tpliwie w ciÄ…gu kilku lat na rynku pojawiÄ… siÄ™ leki, które bÄ™dÄ… stosowane do obniżania wieku biologicznego i przedÅ‚użania życia w zdrowiu. Już startujÄ… badania kliniczne w tym zakresie – zapowiada Jesse Poganik.