– Medycy nie sÄ… robotami, tylko ludźmi, którzy też majÄ… prawo czuć siÄ™ zmÄ™czeni, sfrustrowani i wypaleni zawodowo – podkreÅ›la Urszula Szybowicz, prezes Fundacji Nie Widać Po Mnie. Jak podkreÅ›la, badania fundacji wskazujÄ…, że ponad 30 proc. lekarzy cierpi na zaburzenia depresyjne czy lÄ™kowe. Pandemia COVID-19 jedynie uwypukliÅ‚a i wzmocniÅ‚a problem, który istniaÅ‚ już od dawna, ale niewiele siÄ™ o nim mówiÅ‚o. Poziom lÄ™ku, depresji i stresu jeszcze siÄ™ pogÅ‚Ä™biÅ‚, co jest problemem również z punktu widzenia bezpieczeÅ„stwa pacjentów.
TroszczÄ…c siÄ™ o zdrowie innych, medycy czÄ™sto zaniedbujÄ… swoje. Osoby pracujÄ…ce w zawodach bezpoÅ›rednio zwiÄ…zanych z ratowaniem życia narażone sÄ… na przewlekÅ‚y stres, który wpÅ‚ywa na zdolnoÅ›ci poznawcze i poziom percepcji, a także może być czynnikiem rozwoju wielu chorób o podÅ‚ożu psychicznym, somatycznym i psychosomatycznym.
– W przypadku personelu medycznego problemy zwiÄ…zane ze zdrowiem psychicznym sÄ… nieoczywiste, a bardzo duże. Wszystkim wydaje siÄ™, że normalna jest obecność psychologa na oddziale szpitalnym, żeby pomóc pacjentowi. Jako fundacja zadaliÅ›my wiÄ™c pytanie, co w takim razie z personelem medycznym, który codziennie musi być na posterunku, codziennie staje w obliczu dużych wyzwaÅ„ zawodowych i Å›mierci pacjentów – mówi agencji Newseria Biznes Urszula Szybowicz.
Praca pod presjÄ…, w stresie, na krawÄ™dzi życia i Å›mierci nie pozostaje bez wpÅ‚ywu na kondycjÄ™ psychicznÄ… medyków. Z uwagi na niedobory personelu w zasadzie we wszystkich systemach opieki zdrowotnej na Å›wiecie pracujÄ… oni ponadwymiarowo, wiÄ™c do stresu dochodzi jeszcze zmÄ™czenie, a czÄ™sto także wypalenie zawodowe.
Z raportu Centrum Polityk Publicznych Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie „Ostatni gasi Å›wiatÅ‚o. Nastroje polskich lekarzy w postpandemicznej rzeczywistoÅ›ci” wynika, że w ubiegÅ‚orocznych badaniach 58 proc. respondentów przyznaÅ‚o, że praca w stanie epidemiologicznym negatywnie wpÅ‚ynęła na ich kondycjÄ™ psychicznÄ…. Najczęściej deklarowali to rezydenci (72 proc.) i kobiety (64 proc.). ZnaczÄ…ce pogorszenie nastrojów widać już, porównujÄ…c statystyki z 2021 i 2020 roku. Dwa lata temu 35 proc. lekarzy odpowiedziaÅ‚o, że pandemia negatywnie wpÅ‚ynęła na ich kondycjÄ™ psychicznÄ….
Podobne niepokojące tendencje widać także w badaniach Fundacji Nie Widać Po Mnie prowadzonych w Polsce i Holandii. Pierwsze etapy odbyły się jeszcze przed wybuchem pandemii.
– SprawdzaliÅ›my stan zdrowia psychicznego pielÄ™gniarek. Wtedy, w 2019 roku nikt nie myÅ›laÅ‚ o wybuchu pandemii i o tym, że za chwilÄ™ bÄ™dziemy zamkniÄ™ci w domach, wiÄ™c w momencie, kiedy pojawiÅ‚y siÄ™ pierwsze symptomy o tym, że zamykamy kraje, zamykamy siÄ™ na codzienne funkcjonowanie, postanowiliÅ›my kontynuować nasze badania, wiÄ™c mamy jako chyba jedyni na Å›wiecie porównanie Polski i Holandii przed pandemiÄ…, w trakcie i po pandemii. Wyniki sÄ… zatrważajÄ…ce, dobrze nie byÅ‚o przed pandemiÄ…, a ona tylko pogÅ‚Ä™biÅ‚a narastajÄ…cy problem zdrowia psychicznego i przemÄ™czenia pracowników medycznych – mówi prezes zarzÄ…du Fundacji Nie Widać Po Mnie.
Raport UEK wskazuje, że na poczÄ…tku pandemii 30 proc. badanych pracowników ochrony zdrowia odczuwaÅ‚o przeciążenie psychiczne, silny stres lub napiÄ™cie psychiczne, podczas gdy w 2021 roku – już 55 proc. W 2020 roku co trzeciemu pracownikowi ochrony zdrowia towarzyszyÅ‚ niepokój (37 proc.), a rok później – już ponad poÅ‚owie (52 proc.). Wyraźnie wzrósÅ‚ także odsetek medyków odczuwajÄ…cych przemÄ™czenie fizyczne lub napiÄ™cie fizyczne (z 16 do 37 proc.), bezradność (z 22 do 35 proc.), a także niechęć do kontynuowania pracy (z 16 do 31 proc.). Podobnych, dominujÄ…cych emocji czy stanów doÅ›wiadczaÅ‚a wiÄ™kszość lekarzy, bez wzglÄ™du na etap kariery zawodowej czy pÅ‚eć. Wielu z nich boryka siÄ™ z problemami, o których czÄ™sto nikomu nie mówi.
– Sytuacja zwiÄ…zana z pandemiÄ… skÅ‚oniÅ‚a nas do stworzenia jednego przekonania: medyk to bohater. Czyli jeżeli jesteÅ›my bohaterami, nie możemy mieć sÅ‚aboÅ›ci. Mamy jednak badania fundacji, które mówiÄ… o tym, że ponad 30 proc. lekarzy cierpi na zaburzenia depresyjne, zaburzenia lÄ™kowe. Jest to wiÄ™c ogromny problem pod kÄ…tem bezpieczeÅ„stwa pacjenta. Medycy sÄ… przepracowani, zmÄ™czeni, zestresowani i też coraz częściej niestety wypaleni zawodowo, nie mogÄ… wiÄ™c w peÅ‚ni Å›wiadczyć swoich zadaÅ„ – mówi Urszula Szybowicz.
To wszystko przekÅ‚ada siÄ™ na wspóÅ‚pracÄ™ nie tylko na linii lekarz – pacjent, ale również dochodzi do spięć pomiÄ™dzy personelem medycznym.
– Medycy zgÅ‚aszajÄ… siÄ™ z brakiem zrozumienia ze strony pacjentów. Pacjenci nie rozumiejÄ…, że lekarze także mogÄ… być zmÄ™czeni i potrzebujÄ… chwilÄ™ czasu dla siebie, a nie tylko na przysÅ‚owiowÄ… kawÄ™. ZgÅ‚aszajÄ… siÄ™ także z brakiem zrozumienia ze strony swoich przeÅ‚ożonych. Bardzo dużo medyków, szczególnie mÅ‚odych, ma problem z dogadaniem siÄ™ ze starszym personelem – mówi ekspertka.
Pandemia sprawiÅ‚a, że zaczÄ™to gÅ‚oÅ›no mówić o psychicznym przeciążeniu czy kryzysie pracowników medycznych. Dlatego w szpitalach i innych placówkach ochrony zdrowia, izbach lekarskich uruchomiono różnego rodzaju wsparcie psychologiczne dla lekarzy, m.in. spotkania z psychoterapeutami.
Fundacja Nie Widać Po Mnie przygotowaÅ‚a autorski program, który pomoże pracownikom sÅ‚użby zdrowia zadbać o kondycjÄ™ psychicznÄ…. Celem projektu W(y)SPA jest wsparcie medyków i zapewnienie im dostÄ™pu do wykwalifikowanej kadry specjalistów z zakresu zdrowia psychicznego. Ta platforma umożliwia konsultacje ze specjalistami za poÅ›rednictwem wideokonsultacji, konsultacji telefonicznej, a także czatu. Dodatkowo daje dostÄ™p do grupy wsparcia, a także webinarów, szkoleÅ„, których tematyka dotyczy przede wszystkim wzmacniania zasobów, promocji zdrowia psychicznego i rozwoju kompetencji zawodowych.
– Pracownicy medyczni potrzebujÄ… przede wszystkim popatrzenia na to, że sÄ… też ludźmi, potrzebujÄ… rozmowy, zrozumienia, relacji czÅ‚owieka z czÅ‚owiekiem. Przede wszystkim musimy zmienić podejÅ›cie, jako caÅ‚e spoÅ‚eczeÅ„stwo, że zaburzenia psychiczne to jest problem. Tak jak idziemy do kardiologa, bo boli nas serce, czy idziemy do ortopedy, bo boli nas kolano, powinniÅ›my tak samo Å‚atwo iść do specjalisty z zakresu zdrowia psychicznego, kiedy boli nas coÅ› innego. WiÄ™c myÅ›lÄ™, że brak stygmatyzacji pomoże nie tylko lekarzom, ale nam wszystkim jako spoÅ‚eczeÅ„stwu – mówi prezes fundacji.
