Najnowsze dane Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) pokazujÄ…, że z roku na rok coraz wiÄ™cej Å›wiatowych zasobów ryb jest przeÅ‚owionych. Nadmierne poÅ‚owy dotyczÄ… już 35,4 proc. stad ryb na Å›wiecie, a odsetek ten jest ponad trzy razy wyższy niż w poÅ‚owie lat 70. XX wieku. – ZwiÄ™kszenie liczby zrównoważonych poÅ‚owów może spowodować, że bÄ™dziemy mieli o 16 mln t wiÄ™cej ryb dostÄ™pnych do wyżywienia naszej planety. To jest zaspokojenie potrzeb na biaÅ‚ko ponad 70 mln ludzi – mówi Anna DÄ™bicka, dyrektorka programu MSC Polska. To gÅ‚ówny element niebieskiej transformacji, która pomogÅ‚aby zachować zdrowe zasoby morskie.
Najnowszy raport FAO „The State of World Fisheries and Aquaculture 2022” pokazuje, że globalne spożycie ryb i owoców morza osiÄ…gnęło w 2020 roku 20,2 kg na osobÄ™ (w Polsce okoÅ‚o 14 kg), czyli ponad dwukrotnie wiÄ™cej niż w latach 60. XX wieku. Szacuje siÄ™, że do 2030 roku konsumpcja wzroÅ›nie o 15 proc., do 21,4 kg na osobÄ™. Z kolei roczne poÅ‚owy w 2020 roku wyniosÅ‚y 90,3 mln ton. To oznacza, że Å›rednio co minutÄ™ wyÅ‚awiano blisko 172 t ryb i owoców morza. Åšwiatowe poÅ‚owy od koÅ„ca lat 80. wahaÅ‚y siÄ™ miÄ™dzy 86 mln t a 93 mln t rocznie. WyjÄ…tek stanowiÅ‚ rekordowy wynik sprzed czterech lat – 96,5 mln ton.
– Brak wzrostu w ostatnich latach spowodowany jest na pewno sytuacjÄ… pandemicznÄ…, ale również możliwoÅ›ciami produkcyjnymi ryb i owoców morza – mówi agencji Newseria Biznes Anna DÄ™bicka.
NajwiÄ™kszymi poÅ‚awiaczami ryb i owoców morza na Å›wiecie sÄ… Chiny, Indonezja, Peru, Indie, Rosja, USA i Wietnam. PaÅ„stwa te odpowiadaÅ‚y za blisko 49 proc. caÅ‚kowitych poÅ‚owów na Å›wiecie. Do najczęściej poÅ‚awianych gatunków w 2020 roku należaÅ‚y: sardela – 4,89 mln t, mintaj – 3,54 mln t, tuÅ„czyk bonito – 2,82 mln t, Å›ledź – 1,6 mln t i bÅ‚Ä™kitek – 1,49 mln t. W sumie poÅ‚awianych jest ok. 3 tys. gatunków ryb.
– DziÅ› morza i oceany stojÄ… przed bardzo dużymi wyzwaniami spowodowanymi gÅ‚ównie dziaÅ‚alnoÅ›ciÄ… czÅ‚owieka. To przede wszystkim sÄ… zmiany klimatu, które powodujÄ… zaburzenia w ekosystemie morskim, jak również niewÅ‚aÅ›ciwe zarzÄ…dzanie zasobami. CzÄ™sto ryby sÄ… Å‚owione w sposób niewÅ‚aÅ›ciwy, w niewÅ‚aÅ›ciwych miejscach czy niewÅ‚aÅ›ciwymi narzÄ™dziami. Wiele organów administracyjnych zwraca uwagÄ™ tylko na stan zdrowia danego stada, które poÅ‚awia, ale to stado jest zależne od caÅ‚ego morskiego ekosystemu – wyjaÅ›nia dyrektorka programu MSC Polska. – Bardzo ważne jest to, żebyÅ›my poÅ‚awiali ryby w sposób zrównoważony, tak żeby można byÅ‚o Å‚owić wiÄ™cej ryb w przyszÅ‚oÅ›ci.
Nadmierne poÅ‚owy dotyczÄ… 35,4 proc. stad ryb na Å›wiecie. Problem przeÅ‚owienia jest szczególnie alarmujÄ…cy na obszarach: poÅ‚udniowo-wschodniego Pacyfiku (66,7 proc.), Morza Åšródziemnego i Morza Czarnego (63,4 proc.) czy poÅ‚udniowo-zachodniego Atlantyku (40 proc.). Eksperci FAO jednoczeÅ›nie zwracajÄ… uwagÄ™, że patrzÄ…c na wolumen wyÅ‚adunku, 82,5 proc. ryb i owoców morza pochodzi ze stad bÄ™dÄ…cych na stabilnym poziomie, a odsetek ten wzrósÅ‚ o 3,8 proc. od 2017 roku. WedÅ‚ug raportu ta pozytywna tendencja odzwierciedla poprawÄ™ zarzÄ…dzania wiÄ™kszymi Å‚owiskami.
– FAO szczególnÄ… uwagÄ™ zwraca na niebieskÄ… transformacjÄ™. Jest to sposób, w jaki możemy zmienić nasze podejÅ›cie do mórz i oceanów, nie tylko je eksploatować, ale przede wszystkim je szanować i traktować tak, żeby dostarczaÅ‚y nam pożywienia dla ciÄ…gle rosnÄ…cej populacji – przekonuje Anna DÄ™bicka. – ZwiÄ™kszenie liczby zrównoważonych poÅ‚owów może spowodować, że bÄ™dziemy mieli o 16 mln t wiÄ™cej ryb dostÄ™pnych do wyżywienia naszej planety. To zaspokoi zapotrzebowanie ponad 70 mln ludzi na biaÅ‚ko.
Jak podkreÅ›la, niebieska transformacja powinna bazować na zrównoważonym ryboÅ‚ówstwie, czyli takim, w którym holistycznie podchodzi siÄ™ do zarzÄ…dzania morzami i oceanami. To o tyle istotne, że dziÅ› biaÅ‚ko ryb i owoców morza żywi ponad 3 mld ludzi, a wraz ze wzrostem liczby populacji na Å›wiecie przybywać bÄ™dzie również konsumentów. Ponadto w ryboÅ‚ówstwie i akwakulturze bezpoÅ›rednie zatrudnienie znajduje ok. 58,5 mln osób, póÅ‚tora raza wiÄ™cej niż liczba mieszkaÅ„ców Polski, a życie i utrzymanie ok. 600 mln osób zależy od tego sektora.
– Należy podkreÅ›lić, że ryby i owoce morza stanowiÄ… źródÅ‚o bardzo zdrowego biaÅ‚ka, które jednoczeÅ›nie jest niskoemisyjne, czyli ma bardzo maÅ‚y wpÅ‚yw na naszÄ… planetÄ™ i zmiany klimatu, a jednoczeÅ›nie zrównoważone poÅ‚owy doprowadzajÄ… do odnawialnoÅ›ci tego źródÅ‚a biaÅ‚ka, które może zapewnić dodatkowe wyżywienie wielu ludzi na Å›wiecie – podsumowuje dyrektorka programu MSC Polska.
Jak pokazaÅ‚y wyniki badania przeprowadzonego na poczÄ…tku tego roku przez agencjÄ™ GlobeScan, 88 proc. Polaków jest zaniepokojonych stanem oceanów. WiÄ™kszość jednak uważa, że nasze wybory mogÄ… mieć wpÅ‚yw na zdrowie oceanów (64 proc.) i wierzy, że w ciÄ…gu najbliższych 20 lat uda nam siÄ™ je uratować przed nieodwracalnymi szkodami ze strony czÅ‚owieka (63 proc.). NarzÄ™dziem, które wspiera wybory konsumenckie, jest certyfikat MSC Å›wiadczÄ…cy o tym, że kupowane ryby pochodzÄ… ze zrównoważonych poÅ‚owów. W program MSC zaangażowanych jest ponad 500 ryboÅ‚ówstw, co przekÅ‚ada siÄ™ na 16 proc. Å›wiatowych zasobów.
