Z jednej paczki papierosów trafia do budżetu paÅ„stwa ponad 9 zÅ‚ podatku akcyzowego. W przypadku podgrzewaczy do tytoniu jest to natomiast niecaÅ‚e 2 zÅ‚, przy porównywalnej cenie obu produktów wynoszÄ…cej okoÅ‚o 14 zÅ‚ za 20 sztuk – wyliczyli eksperci z Instytutu Studiów Podatkowych. Resort sprawiedliwoÅ›ci chce zrewidować tÄ™ stawkÄ™ i zaproponowaÅ‚ autopoprawkÄ™ do projektu nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym, którÄ… Sejm zajmie siÄ™ 20 stycznia. Jak szacuje ISP, urealnienie akcyzy na nowatorskie wyroby tytoniowe do poziomu okoÅ‚o 50–60 proc. opodatkowania tradycyjnych papierosów mogÅ‚oby już w tym roku zapewnić okoÅ‚o 1 mld zÅ‚ dodatkowych wpÅ‚ywów do budżetu paÅ„stwa.
Z badaÅ„ CBOS wynika, że obecnie wyroby tytoniowe pali jedna czwarta dorosÅ‚ych Polaków (26 proc.), czyli okoÅ‚o 8 mln osób. MajÄ… oni do wyboru różne kategorie wyrobów dostÄ™pnych na rynku, m.in. tradycyjne papierosy i tytoÅ„ do żucia, papierosy elektroniczne oraz podgrzewacze tytoniu, czyli popularne papierosy do podgrzewania, zaliczane do tzw. nowatorskich wyrobów tytoniowych.
– Podgrzewacze tytoniu sÄ… substytutem dla konsumentów, którzy korzystajÄ… z wyrobów tytoniowych, zwÅ‚aszcza tradycyjnych papierosów. Nie sÄ… niczym innym niż papierosami, tylko do podgrzewania, a nie palenia. To jest ten sam rynek, gdzie potrzeby konsumenta sÄ… zaspokajane za pomocÄ… papierosów albo wÅ‚aÅ›nie wyrobów nowatorskich, czyli podgrzewaczy.. I dlatego one powinny być opodatkowane w analogiczny sposób, aby nikogo nie dyskryminować lub bezzasadnie faworyzować – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes prof. dr hab. Witold Modzelewski, prezes Instytutu Studiów Podatkowych.
Jak podkreÅ›lajÄ… eksperci ISP, udziaÅ‚ akcyzy w paczce papierosów i tytoniu do palenia wynosi 63 proc., w pÅ‚ynach do papierosów elektronicznych to ok. 45 proc., a w wyrobach nowatorskich jedynie 14 proc. Te ostatnie zostaÅ‚y objÄ™te podatkiem akcyzowym w 2018 roku, ale przez pierwsze dwa lata stawka byÅ‚a zerowa. Producenci podgrzewaczy tytoniu sÄ… zobowiÄ…zani pÅ‚acić daninÄ™ dopiero od października ub.r. Jak wyliczajÄ… eksperci Instytutu Studiów Podatkowych, jej wysokość stanowi aktualnie ok. 1/5 opodatkowania klasycznych papierosów. Tym samym wedÅ‚ug ISP stawka akcyzy na wyroby nowatorskie w Polsce jest też jednÄ… z najniższych w Unii Europejskiej, bo w wiÄ™kszoÅ›ci krajów wysokość opodatkowania waha siÄ™ w przedziale 30–60 proc.
– WprowadzajÄ…c nowe zasady opodatkowania wyrobów nowatorskich, zastosowano bezzasadnÄ… preferencjÄ™ podatkowÄ…, wykorzystujÄ…c pewien zabieg. Mianowicie uzależniono ów podatek od kilogramów tytoniu oraz ceny detalicznej. Natomiast podatek od tradycyjnych papierosów jest uzależniony od ceny detalicznej oraz liczby sztuk. Czyli przez pewnÄ… żonglerkÄ™ ukryto przed opiniÄ… publicznÄ… przywilej – mówi prof. Witold Modzelewski.
Jak wskazuje, obecnie z jednej paczki papierosów trafia do budżetu paÅ„stwa ponad 9 zÅ‚ podatku akcyzowego, natomiast w przypadku wyrobów nowatorskich – 1,8 zÅ‚, przy porównywalnej cenie obu produktów wynoszÄ…cej ok. 14 zÅ‚ za 20 sztuk. To zaÅ› oznacza, że budżet paÅ„stwa może tracić nawet 7 zÅ‚ na każdej sprzedanej paczce, a jest to szczególnie ważne w trudnej sytuacji pandemicznej, gdy budżet potrzebuje wpÅ‚ywów z podatków.
18 stycznia Fundacja „Wygrajmy Zdrowie”, która zajmuje siÄ™ wspieraniem dziaÅ‚aÅ„ systemowych w ochronie zdrowia, zaapelowaÅ‚a o urealnienie stawek na wyroby nowatorskie, co mogÅ‚oby zapewnić dodatkowe Å›rodki na sÅ‚użbÄ™ zdrowia.
DziÄ™ki preferencjom na akcyzie rynek tzw. podgrzewanych papierosów roÅ›nie niezwykle dynamicznie – w porównaniu do ubiegÅ‚ego roku urósÅ‚ o 2,5 pkt proc. i wynosi obecnie blisko 5 proc. caÅ‚ego rynku wyrobów tytoniowych, a do koÅ„ca roku bÄ™dzie to okoÅ‚o 7 proc. Rynek urósÅ‚ w pandemii, kiedy przez dużą część roku zamkniÄ™te byÅ‚y tzw. wyspy w galeriach handlowych, a to tam gÅ‚ównie sprzedawaÅ‚y siÄ™ podgrzewane papierosy. DziÅ› w Warszawie już co 10. papieros jest podgrzewany – obecnie ich udziaÅ‚ w stoÅ‚ecznym rynku wynosi blisko 12 proc., co oznacza wzrost wzglÄ™dem zeszÅ‚ego roku o ponad 4,1 pkt proc.
– Takie przywileje nie sÄ… wiÄ™c w żaden sposób uzasadnione. Dyskryminuje siÄ™ dostawców papierosów, a zarazem faworyzuje substytut, który jest w fazie dynamicznego wzrostu sprzedaży. Dlatego należy zbliżyć, urealnić to opodatkowanie i zlikwidować przywilej podatkowy, który dano producentom podgrzewaczy – mówi prezes Instytutu Studiów Podatkowych. – Nie ma żadnej podstawy, aby taka sama używka jak klasyczny papieros byÅ‚a preferowana. W koÅ„cu jesteÅ›my w bardzo trudnej sytuacji fiskalnej i wszyscy, zwÅ‚aszcza producenci używek, powinni ponosić ciężar proporcjonalnie, podobnie jak ich konkurenci.
Stanowisko dotyczÄ…ce uprzywilejowania wyrobów nowatorskich zostaÅ‚o też zaprezentowane przez przedstawicieli reprezentujÄ…cych wiÄ™kszość branży tytoniowej podczas listopadowej debaty Business Centre Club pt. „Znaczenie branży tytoniowej dla gospodarki i budżetu paÅ„stwa”.
Eksperci z Instytutu Studiów Podatkowych już od pewnego czasu proponujÄ… rewizjÄ™ stawek akcyzy na wyroby nowatorskie, żeby przywrócić równowagÄ™ rynkowÄ… i zwiÄ™kszyć wpÅ‚ywy do budżetu paÅ„stwa. Nie chodzi o zrównanie opodatkowania, ale jego podniesienie do poziomu ok. 50–60 proc. opodatkowania tradycyjnych papierosów. Ten ruch mógÅ‚by już w tym roku zapewnić ok. 1 mld zÅ‚ dodatkowych wpÅ‚ywów do kasy paÅ„stwowej.
Urealnienie stawek akcyzy dla wszystkich wyrobów tytoniowych postuluje też Ministerstwo SprawiedliwoÅ›ci. W piÅ›mie do resortu finansów proponuje autopoprawkÄ™ do projektu nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym, nad którÄ… Sejm bÄ™dzie obradować 20 stycznia. Autopoprawka ma doprecyzować przepisy w zakresie ustalania stawek na wyroby nowatorskie i wyeliminować nieprawidÅ‚owoÅ›ci w obszarze opodatkowania akcyzÄ…. Resort proponuje zmianÄ™ sposobu obliczania akcyzy.
– Techniczny sposób ustalania akcyzy na wyroby nowatorskie powinien być podobny jak w przypadku klasycznych papierosów, czyli uzależniony od liczby sztuk plus procent od ceny detalicznej każdej paczki. GdybyÅ›my przyjÄ™li tÄ™ zasadÄ™ – analogicznÄ… dla klasycznych papierosów – i osiÄ…gnÄ™li takÄ… proporcjÄ™, że 60 proc. akcyzy od wyrobów nowatorskich wynosiÅ‚oby 60 proc. akcyzy od papierosów, to wtedy miliard zÅ‚otych wróciÅ‚by do budżetu – mówi prof. Witold Modzelewski.
Obecnie sposób kalkulacji akcyzy na wyroby nowatorskie wyglÄ…da inaczej. Na jej wartość skÅ‚ada siÄ™ 155,79 zÅ‚ za każdy kilogram wyrobu oraz 32,05 proc. Å›redniej ceny sprzedaży tytoniu do palenia w Polsce (okoÅ‚o 160 zÅ‚ w 2021 roku). ÅÄ…cznie to ponad 316 zÅ‚. Ministerstwo SprawiedliwoÅ›ci zaproponowaÅ‚o natomiast zmianÄ™ tej stawki, jak i caÅ‚ego mechanizmu wyliczania. Akcyza miaÅ‚aby wynosić 239,3 zÅ‚ za każde 1 tys. sztuk sprzedanych wyrobów nowatorskich.
– Minister sprawiedliwoÅ›ci proponuje stawkÄ™ wyÅ‚Ä…cznie kwotowÄ…, bez elementu procentowego od ceny detalicznej – mówi prezes Instytutu Studiów Podatkowych. – To jest mniej wiÄ™cej podobna relacja, która ograniczy ten przywilej o poÅ‚owÄ™.
WedÅ‚ug raportu opracowanego przez Centrum Analiz SpoÅ‚eczno-Ekonomicznych w Polsce wyroby tytoniowe sprzedaje siÄ™ w ponad 100 tys. punktów detalicznych, a każdego roku ta kategoria odpowiada za okoÅ‚o 25 mld zÅ‚ przychodów budżetowych z tytuÅ‚u podatków („WpÅ‚yw produkcji wyrobów tytoniowych na polskÄ… gospodarkÄ™”).