MÅ‚odzi Polacy majÄ… ambiwalentny stosunek do polityki, która nie reprezentuje ich wartoÅ›ci, a starszych polityków postrzegajÄ… jako chodzÄ…ce memy i nie rozumiejÄ… gÅ‚oszonych przez nich przekazów. SÄ… też zmÄ™czeni spoÅ‚ecznymi podziaÅ‚ami, przestajÄ… wierzyć w swojÄ… sprawczość i wpÅ‚yw na to, co siÄ™ dzieje w kraju – wynika z czerwcowych badaÅ„ przeprowadzonych przez IRCenter we wspóÅ‚pracy z agencjÄ… informacyjnÄ… Newseria. Jak wskazuje socjolożka Dorota Peretiatkowicz, wszystko to jest zÅ‚ym prognostykiem przed zbliżajÄ…cymi siÄ™, jesiennymi wyborami do parlamentu.
– Marsz 4 czerwca i inicjatywy z nim zwiÄ…zane po raz kolejny przywoÅ‚aÅ‚y pytanie, czy to rzeczywiÅ›cie może wpÅ‚ynąć na zmianÄ™ sytuacji w Polsce. Jest wielu polityków, którzy sÄ… z nich bardzo zadowoleni, uważajÄ…, że to jest epokowe wydarzenie, przeÅ‚om w Å›wiadomoÅ›ci ludzi. Dlatego postanowiliÅ›my sprawdzić, czy rzeczywiÅ›cie tak jest. Okazuje siÄ™, że mÅ‚odzi doroÅ›li – jak wynika z naszych badaÅ„ – stojÄ… jakby obok tego wszystkiego, nie do koÅ„ca sÄ… zainteresowani tego typu inicjatywami. OczywiÅ›cie jest pewien odsetek, który bierze w nich udziaÅ‚, wychowany w domach, w których pewne wartoÅ›ci sÄ… bardzo ważne, i oni zgodnie z tymi wartoÅ›ciami bÄ™dÄ… uczestniczyć w życiu politycznym. Natomiast wiÄ™kszość mÅ‚odych ludzi, uczciwie rzecz biorÄ…c, ma to gdzieÅ› i uznaje, że to nie jest ich problem. Powiem wiÄ™cej, oni wrÄ™cz nie rozumiejÄ…, na czym polega ten problem i podziaÅ‚ w Å›wiecie polityki – mówi agencji Newseria Biznes Dorota Peretiatkowicz, socjolożka i prezeska firmy badawczej IRCenter.
AntyrzÄ…dowy protest, zorganizowany przez KoalicjÄ™ ObywatelskÄ… 4 czerwca tego roku w Warszawie, przyciÄ…gnÄ…Å‚ – wedÅ‚ug stoÅ‚ecznego ratusza – nawet póÅ‚ miliona ludzi. Jednak badanie przeprowadzone przez IRCenter we wspóÅ‚pracy z agencjÄ… informacyjnÄ… Newseria 7 czerwca br. na grupie 898 osób w wieku 16–35 lat pokazuje, że nie wzbudziÅ‚ on dużego zainteresowania wÅ›ród mÅ‚odych. Choć 50 proc. z nich zgadza siÄ™ z przesÅ‚aniem czerwcowego marszu, to faktycznie wziÄ…Å‚ w nim udziaÅ‚ tylko niewielki odsetek.
– Tylko 4 proc. mÅ‚odych Polaków w wieku 16–35 lat braÅ‚o udziaÅ‚ w marszu 4 czerwca. Czy to dużo, czy maÅ‚o? BiorÄ…c pod uwagÄ™ mobilność mÅ‚odych dorosÅ‚ych, którzy nie majÄ… dodatkowych obowiÄ…zków i mogliby dojechać w każde miejsce, a nawet porównujÄ…c to chociażby do Open’era, który gromadzi tak dużo mÅ‚odych ludzi, wydaje siÄ™, że ten odsetek nie jest jednak duży – mówi Dorota Peretiatkowicz.
Najczęściej wskazywane powody nieobecności to zbyt duża odległość od miejsca zamieszkania (32 proc.), brak czasu (23 proc.), brak zainteresowania polityką (20 proc.) i brak wiedzy o samym wydarzeniu (19 proc.). Niemal co trzeci młody Polak (28 proc.) zna kogoś, kto wziął udział w marszu, choć możliwe, że nie są to osoby z najbliższego otoczenia, lecz na przykład znajomi z internetu.
– Okazuje siÄ™, że część mÅ‚odych ludzi w ogóle nie wiedziaÅ‚a, że taki marsz siÄ™ odbywa, co pokazuje, że nasi politycy do nich nie dotarli, nie posÅ‚ugiwali siÄ™ tymi kanaÅ‚ami, z których mÅ‚odzi czerpiÄ… informacje o Å›wiecie. Duża część mÅ‚odych dorosÅ‚ych nie pojechaÅ‚a, bo miaÅ‚a inne plany, byÅ‚a piÄ™kna pogoda i wyjazd weekendowy byÅ‚ ważniejszy od tego, żeby pójść na antyrzÄ…dowy marsz. Jednak najbardziej niepokojÄ…ce jest to, że 39 proc. mÅ‚odych nie wzięło w nim udziaÅ‚u, ponieważ stwierdzili, że to i tak nic nie zmieni. To pokazuje, jak duży jest odsetek osób zawiedzionych politykÄ… i liderami, którzy w tej polityce wystÄ™pujÄ… – ocenia prezeska firmy badawczej IRCenter.
Jak wskazuje, mÅ‚odzi ludzie przestajÄ… wierzyć w swojÄ… sprawczość i wpÅ‚yw na to, co siÄ™ dzieje w kraju, co dÅ‚ugofalowo może powodować zanik spoÅ‚eczeÅ„stwa obywatelskiego. JeÅ›li weźmiemy pod uwagÄ™ tych mÅ‚odych dorosÅ‚ych, którzy mogÄ… gÅ‚osować, tj. w wieku 18–35 lat, a byÅ‚o ich w badaniu 841, badanie pokazuje, że 77 proc. mÅ‚odych Polaków zamierza wziąć udziaÅ‚ w jesiennych wyborach do parlamentu, a 17 proc. jeszcze siÄ™ nad tym zastanawia, to – jak wskazujÄ… eksperci – te deklaracje zaangażowania mogÄ… siÄ™ okazać mocno zawyżone. Pozostali na wybory siÄ™ nie wybierajÄ…, a najczęściej wskazywanym powodem (44 proc.) jest brak odpowiedniego kandydata bÄ…dź partii lub po prostu brak zainteresowania politykÄ… (38 proc.). Natomiast dla 21 proc. mÅ‚odych decyzja o nieuczestniczeniu w nadchodzÄ…cych wyborach wynika z przekonania: „mój gÅ‚os nic nie zmieni”. NiepokojÄ…ce jest też, że 6 proc. nie wie, jak i gdzie oddać gÅ‚os, co Å›wiadczy o potrzebie kampanii informacyjnej skierowanej do tej grupy wyborców.
– MÅ‚odzi czÄ™sto mówiÄ…: nie idÄ™ na wybory, bo nie ma tam kandydata, który by w jakikolwiek sposób do mnie przemówiÅ‚. Nie ma siÄ™ co dziwić, patrzÄ…c na Å›redniÄ… wieku polityków w tym kraju, która oscyluje wokóÅ‚ 70-tki. Jak 70-letni czÅ‚owiek może być wiarygodny dla ludzi, którzy majÄ… w tym momencie 18 czy 25 lat? Prawda jest taka, że Å›wiat, o którym on mówi, dla mÅ‚odych ludzi jest kompletnie niezrozumiaÅ‚y, podobnie jak podziaÅ‚y, na które powoÅ‚uje siÄ™ ten starszy czÅ‚owiek. Stan wojenny czy pierwsze wolne wybory to jest dla nich prehistoria – mówi Dorota Peretiatkowicz.
MÅ‚odzi czÄ™sto w ogóle nie rozumiejÄ… obecnej polityki. Pytani o to, czy opowiadajÄ… siÄ™ po stronie lewicy, czy prawicy, czÄ™sto nawet nie rozumiejÄ…, o co dokÅ‚adnie chodzi w tym pytaniu. MajÄ… wrażenie, że lewica to jedynie PiS, które kojarzy im siÄ™ z rozdawnictwem. Dla mÅ‚odych ważne sÄ… kwestie takie jak np. wolnoÅ›ci obywatelskie czy niepewna przyszÅ‚ość. Tymczasem w tej chwili żadna z partii nie potrafi przekazać im prostych idei, które pozwoliÅ‚yby mÅ‚odym siÄ™ z niÄ… utożsamiać. Wielu polityków jest przez nich traktowanych wrÄ™cz jako chodzÄ…ce memy. MÅ‚odzi potrafiÄ… szybko wyÅ‚apywać sprzecznoÅ›ci w ich dziaÅ‚aniach.
– Marsz 4 czerwca znowu pokazaÅ‚ liniÄ™ demarkacyjnÄ…, znowu podzieliÅ‚ spoÅ‚eczeÅ„stwo. A mÅ‚odzi majÄ… naprawdÄ™ dość podziaÅ‚ów, które organizuje im starsze pokolenie. MajÄ… dosyć powoÅ‚ywania siÄ™ na to, że jedni sÄ… dobrzy, a drudzy sÄ… źli. UważajÄ…, że Å›wiat ma dużo wiÄ™cej kolorów niż biaÅ‚y i czarny, i nie chcÄ… już sÅ‚yszeć o tych konfliktach, zaszÅ‚oÅ›ciach. Nie chcÄ… oglÄ…dać polityków, którzy nie do koÅ„ca sÄ… dla nich autorytetami, którzy zmieniajÄ… zdanie, którzy sÄ… z różnych stron atakowani, nie chcÄ… brać udziaÅ‚u w tym dyskursie. StojÄ… z boku, przyglÄ…dajÄ… siÄ™, a dziaÅ‚ania starszych polityków budzÄ… w nich niesmak. W efekcie duża część mÅ‚odych dorosÅ‚ych mówi: ten marsz nie byÅ‚ o mnie, nie miaÅ‚ ze mnÄ… nic wspólnego, nie rozumiem, jakie idee krążyÅ‚y wokóÅ‚ tego marszu, nie rozumiem tego konfliktu, nie rozumiem, kto tam byÅ‚ atakowany, nie rozumiem obrony drugiej strony, w ogóle nie rozumiem, co tam siÄ™ dzieje. To nie jest mój plac zabaw – mówi socjolożka.
Jak pokazujÄ… badania IRCenter, mÅ‚odzi doroÅ›li, stanowiÄ…cy niezagospodarowany elektorat w wieku 18–35 lat, czÄ™sto nie do koÅ„ca rozumiejÄ… sens i cel takich inicjatyw spoÅ‚ecznych. Brakuje im wiedzy na temat polityki i narzuconego przez niÄ… podziaÅ‚u spoÅ‚eczeÅ„stwa. StÄ…d bierze siÄ™ skuteczność Konfederacji w zdobywaniu ich poparcia.
– To jest jedyna partia, w której sÄ… mÅ‚odzi ludzie i która pokazuje mÅ‚odych ludzi sukcesu. A mÅ‚odzi tego wÅ‚aÅ›nie chcÄ…: odnieść w swoim życiu sukces ekonomiczny, dobrze żyć, zwiedzać Å›wiat i mieć pewność, że decyzje, które podejmujÄ…, w przyszÅ‚oÅ›ci zapewniÄ… im godne życie. Do tego wÅ‚aÅ›nie odwoÅ‚uje siÄ™ Konfederacja. A mÅ‚odzi nawet nie zauważajÄ… jej pomysÅ‚ów na to, co zrobić z mniejszoÅ›ciami czy imigrantami. Oni sÅ‚yszÄ… tylko, że Konfederacja mówi, że każdemu mÅ‚odemu czÅ‚owiekowi należy siÄ™ dom, trawnik, najlepiej z dwoma samochodami. To jest coÅ›, co do nich przemawia, to jest konkret. To nie jest powoÅ‚ywanie siÄ™ na 4 czerwca i tego, że byÅ‚y wtedy wolne wybory – mówi Dorota Peretiatkowicz.
MÅ‚odzi najczęściej planujÄ… gÅ‚osować w wyborach na KoalicjÄ™ ObywatelskÄ… (21 proc.) i KonfederacjÄ™ (20 proc.). Zjednoczona Prawica może liczyć na 11 proc. gÅ‚osów mÅ‚odych wyborców, LewicÄ™ planuje wesprzeć 9 proc., a TrzeciÄ… DrogÄ™ – 8 proc. Aż 23 proc. nie ma na kogo zagÅ‚osować. W porównaniu do sondaży na próbach reprezentatywnych widać, że najbardziej wÅ›ród mÅ‚odych wyborców przegrywa Zjednoczona Prawica, a wygrywa Konfederacja. To pokazuje, jak dużo partie majÄ… do zdobycia, jeÅ›li znajdÄ… sposób na dotarcie do najmÅ‚odszych wyborców, których trzeba przekonać nie tylko do siebie, ale także do udziaÅ‚u w wyborach.
