– WydÅ‚użenie dÅ‚ugoÅ›ci życia i poprawa stanu zdrowia w zwiÄ…zku z zastosowaniem sztucznej inteligencji mogÄ… przynieść sektorowi medycznemu ok. 150 mld dol. oszczÄ™dnoÅ›ci – mówi Justyna OrÅ‚owska z KPRM, uczestniczÄ…ca w pracach nad „PolitykÄ… dla rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce”. PrzyjÄ™ty niedawno rzÄ…dowy dokument ma stworzyć warunki do wykorzystania potencjaÅ‚u tej technologii w wielu obszarach, również w medycynie. Pierwszym krokiem ma być rozwijanie danych medycznych. Szeroki dostÄ™p do nich może znaczÄ…co usprawnić diagnostykÄ™ i leczenie wielu chorób, zoptymalizować pracÄ™ lekarzy i medyków, przynieść oszczÄ™dnoÅ›ci kosztowe dla caÅ‚ego systemu ochrony zdrowia czy nawet pomóc w przewidzeniu kolejnych pandemii.
– Wdrażanie sztucznej inteligencji jest wyzwaniem, ale przyniesie też szereg korzyÅ›ci, m.in. wyższy wzrost gospodarczy o 2,65 pkt proc. To czterokrotnie wiÄ™cej aniżeli wzrost gospodarki niemieckiej przed pandemiÄ…, jest to wiÄ™c ogromna wartość – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Justyna OrÅ‚owska, dyrektor programu GovTech Polska w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
PrzyjÄ™ta w poÅ‚owie stycznia br. strategia okreÅ›la ponad 200 zadaÅ„, których realizacja jest niezbÄ™dna do szerokiego wdrożenia SI w Polsce. ZostaÅ‚y one podzielone na sześć obszarów (firmy, nauka, edukacja, wspóÅ‚praca miÄ™dzynarodowa, spoÅ‚eczeÅ„stwo i sektor publiczny), a w ramach każdego z nich uwzglÄ™dniono cele krótkoterminowe (do 2023 roku), Å›rednioterminowe (do 2027 roku) i dÅ‚ugoterminowe (po 2027 roku).
– UwzglÄ™dniliÅ›my też wiele innych branż niewymienionych bezpoÅ›rednio w polityce, do których zalicza siÄ™ m.in. medycyna. W tym obszarze warto pamiÄ™tać, że specjaliÅ›ci od SI, data science i machine learningu potrzebujÄ… przede wszystkim danych. Na tym polu mamy już duży sukces, ponieważ w tej chwili udostÄ™pniamy ok. 20 tys. otwartych zbiorów danych i jesteÅ›my pod tym wzglÄ™dem trendsetterami w UE – przekonuje dyrektor programu GovTech Polska.
Autorzy dokumentu wskazujÄ…, że SI jest dziedzinÄ…, w której Polska ma realne szanse stać siÄ™ jednym z wiodÄ…cych krajów na arenie miÄ™dzynarodowej. WÅ›ród priorytetowych sektorów, w których wdrażanie tej technologii może przynieść najwiÄ™cej korzyÅ›ci, wymieniono m.in. energetykÄ™, cyberbezpieczeÅ„stwo, przemysÅ‚ i wÅ‚aÅ›nie medycynÄ™.
– Prognozy wskazujÄ…, że sztuczna inteligencja może faktycznie o co najmniej kilka lat zwiÄ™kszyć Å›redniÄ… dÅ‚ugość życia. WedÅ‚ug szacunków wydÅ‚użenie wieku i poprawa stanu zdrowia w zwiÄ…zku z zastosowaniem SI może przynieść sektorowi medycznemu ok. 150 mld dol. oszczÄ™dnoÅ›ci – wylicza Justyna OrÅ‚owska.
Jak wskazano w rzÄ…dowej strategii, SI w opiece zdrowotnej może siÄ™ przyczynić do optymalizacji czasu, kosztów i skutecznoÅ›ci leczenia. Sztuczna inteligencja umożliwia też zapewnienie wysokiej jakoÅ›ci usÅ‚ug medycznych, wykorzystanie narzÄ™dzi przewidujÄ…cych rozwój sytuacji epidemicznej czy wykrywajÄ…cych nadużycia w sektorze ochrony zdrowia.
– Z caÅ‚Ä… pewnoÅ›ciÄ… znaczenie rozwiÄ…zaÅ„ opartych na sztucznej inteligencji bÄ™dzie znaczÄ…co wzrastać. ZakÅ‚ada siÄ™, że miÄ™dzy 2019 a 2025 rokiem rynek SI powiÄ™kszy siÄ™ o co najmniej 42 proc. Medycyna i ochrona zdrowia sÄ… tutaj szczególnie wdziÄ™cznym tematem, ponieważ zaawansowane algorytmy mogÄ… przynieść mnóstwo korzyÅ›ci: od klinicznych do ekonomicznych – mówi MichaÅ‚ KÄ™powicz, dyrektor ds. relacji strategicznych w Philips Healthcare, czÅ‚onek zarzÄ…du Polmedu.
Jak podkreÅ›la, sztuczna inteligencja już w tej chwili znajduje coraz wiÄ™cej zastosowaÅ„ w różnych obszarach opieki nad naszym zdrowiem.
– Jednym z takich obszarów jest radiologia i analizowanie obrazów, które powstajÄ… w wyniku diagnostyki obrazowej. Kolejny to patomorfologia. SI jest też pomocna m.in. przy zabiegach chirurgicznych – wymienia przedstawiciel Philipsa. – W przypadku badaÅ„ nad nowymi lekami jeszcze kilka lat temu etap definiowania, czy dana molekuÅ‚a jest warta dalszych analiz, trwaÅ‚ od trzech do piÄ™ciu lat. DziÅ› zastosowanie algorytmów sztucznej inteligencji, chemii predykcyjnej, modelowania in silico pozwala na skrócenie tego okresu kilkukrotnie, do 12–18 miesiÄ™cy. Modele predykcyjne i zaawansowane algorytmy byÅ‚y też wykorzystywane przy tworzeniu szczepionki na COVID-19.
Sztuczna inteligencja może być wykorzystywana także w procesie diagnostyki nowotworów i uÅ‚atwiać onkologom postawienie odpowiedniej diagnozy. Każdego roku nowotwór jest diagnozowany u ponad 160 tys. Polaków, a prognozy wskazujÄ…, że w ciÄ…gu kolejnych 10 lat liczba pacjentów onkologicznych wzroÅ›nie aż o 1/3.
– To bardzo przydatne z punktu widzenia wyzwania, jakim jest onkologia w Polsce. Wiemy, że problem jest gigantyczny, a te zaawansowane technologie niesamowicie pomagajÄ… w diagnozowaniu, w analizowaniu danych i porównywaniu ich z setkami czy milionami zdjęć innych przypadków, u innych pacjentów. SI uÅ‚atwia wiÄ™c etap diagnostyki, ale tak samo może podpowiadać pewne opcje zwiÄ…zane z leczeniem, wyborem odpowiedniej Å›cieżki terapeutycznej w stosunku do konkretnego pacjenta – mówi MichaÅ‚ KÄ™powicz.
WedÅ‚ug raportu „Future Health Index” przygotowanego w 2019 roku na zlecenie Philipsa wiÄ™kszość personelu medycznego w Polsce (70 proc.) już w tej chwili ma zaufanie do wykorzystywania SI w procesie monitorowania pacjentów, a w ocenie medyków istnieje też potrzeba rozszerzenia jej zastosowaÅ„ na inne obszary, takie jak np. poprawa trafnoÅ›ci diagnozy (14 proc.) czy sygnalizowanie nieprawidÅ‚owoÅ›ci dotyczÄ…cych stanu zdrowia pacjentów (19 proc.).
– CzÅ‚owiek generuje mniej wiÄ™cej 1 TB informacji rocznie, a w przypadku czÅ‚owieka chorego tych informacji jest jeszcze wiÄ™cej. Nikt – żaden lekarz ani żadna sÅ‚użba zdrowia – nie potrafi przebić SI w wyciÄ…ganiu takich danych, które mogÄ… być istotne z punktu widzenia caÅ‚ego procesu leczenia i dÅ‚ugoterminowych efektów. Sztuczna inteligencja bardzo dobrze nadaje siÄ™ do szukania wzorców, może z powodzeniem przeszukiwać różnego rodzaju dane, które tylko z pozoru nie majÄ… ze sobÄ… nic wspólnego – dodaje dr hab. n. med. Zbigniew Nawrat, profesor Instytutu Protez Serca Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii, od lat stosujÄ…cy i rozwijajÄ…cy rozwiÄ…zania z zakresu SI.
WÅ›ród celów krótkoterminowych do 2023 roku rzÄ…dowa „Polityka dla rozwoju sztucznej inteligencji” wymienia wykorzystanie potencjaÅ‚u danych medycznych dla poprawy zdrowia obywateli. Dlatego jednym z pierwszych kroków ma być m.in. wdrożenie pilotażowych programów przechowywania anonimowych danych medycznych, wsparcie narzÄ™dzi i rozwiÄ…zaÅ„ wykorzystujÄ…cych dane medyczne (zwÅ‚aszcza z zakresu telemedycyny i e-zdrowia) oraz dziaÅ‚ania optymalizacyjne w sektorze ochrony zdrowia, prowadzone na podstawie analizy danych dotyczÄ…cych np. podaży i popytu na Å›wiadczenia czy wykorzystania zasobów medycznych.
WÅ›ród celów przewidzianych do 2027 roku jest także aktualizacja prawa w zakresie zapewnienia dostÄ™pu do danych oraz warunków funkcjonowania zaufanych przestrzeni do dzielenia siÄ™ nimi z uwzglÄ™dnieniem ochrony prywatnoÅ›ci i danych osobowych.
– Sztuczna inteligencja nie doczekaÅ‚a siÄ™ legalizacji prawnej. Nie ma aktu prawnego twierdzÄ…cego, czy jest jakaÅ› odpowiedzialność po stronie inżyniera, czy po stronie wykorzystujÄ…cego sztucznÄ… inteligencjÄ™. To nas czeka, tak jak rozwiÄ…zania etyczne, które zawsze technologia przynosi – mówi dr hab. n. med. Zbigniew Nawrat.
WedÅ‚ug prognoz Frost & Sullivan do 2025 roku sztuczna inteligencja i technologie kognitywne przyniosÄ… w branży medycznej oszczÄ™dnoÅ›ci w wysokoÅ›ci przekraczajÄ…cej 150 mld dol. Do korzyÅ›ci z zastosowania tej technologii zaliczajÄ… siÄ™ m.in. zautomatyzowana predykcja chorób, personalizacja Å›cieżek leczenia czy zarzÄ…dzanie Å‚aÅ„cuchem dostaw medycznych w czasie rzeczywistym. Jednak w 2018 roku jedynie 15–20 proc. podmiotów aktywnie korzystaÅ‚o z SI w celu wprowadzania zmian w sposobie Å›wiadczenia opieki zdrowotnej.
