Serce może odgrywać fundamentalnÄ… rolÄ™ w percepcji czasu – wynika z badaÅ„ przeprowadzonych przez naukowców z Cornell University w Nowym Jorku. NazywajÄ… oni serce „zegarmistrzem mózgu”, bo przepÅ‚yw krwi i czÄ™stość uderzeÅ„ serca wpÅ‚ywajÄ… na postrzeganie przez nas czasu i jego upÅ‚ywu. – Nasze badanie obrazuje, że czas nie jest postrzegany w sposób pÅ‚aski – mówiÄ… jego autorzy.
Percepcja czasu zwykle jest badana w dÅ‚uższych interwaÅ‚ach, a wyniki tych doÅ›wiadczeÅ„ potwierdzajÄ…, że myÅ›li i emocje majÄ… na niÄ… znaczÄ…cy wpÅ‚yw, przez co w jednym przypadku możemy mieć wrażenie, że czas pÅ‚ynie bardzo szybko, a w drugim – że bardzo spowalnia. Badacze podkreÅ›lajÄ…, że wyniki te pokazujÄ… zwykle sposób, w jaki myÅ›limy o czasie i w jaki go szacujemy, a nie sposób, w jaki go doÅ›wiadczamy w chwili obecnej. Dlatego skupili siÄ™ na zbadaniu powiÄ…zaÅ„ pomiÄ™dzy naturalnÄ… zmiennoÅ›ciÄ… rytmu serca a postrzeganiem czasu.
– DoszliÅ›my do wniosku, że czas wydaje siÄ™ pÅ‚ynąć wolniej, kiedy wydÅ‚uża siÄ™ czas pomiÄ™dzy uderzeniami serca. Kiedy postrzegamy elementy Å›wiata w sposób neutralny, bez emocji, jako coÅ› dla nas zupeÅ‚nie normalnego, to nie potrzebujemy informacji od serca – jest to wtedy dla naszego mózgu tylko swoisty szum. Kiedy serce jest bardziej wyciszone, nasza percepcja jest zwykle silniejsza. Mówimy tu o bardzo krótkich przedziaÅ‚ach czasowych. WyglÄ…da to tak, jakbyÅ›my sprawniej i Å‚atwiej pozyskiwali informacje od zmysÅ‚ów. Dlatego też jeÅ›li coÅ› jest dla nas bardziej intensywne, na przykÅ‚ad odbieramy dany dźwiÄ™k jako silniejszy, to wydaje siÄ™ on trwać dÅ‚użej – wyjaÅ›nia w wywiadzie dla agencji Newseria Innowacje Saeedeh Sadeghi, studentka czwartego roku studiów doktoranckich z psychologii na Cornell University w Nowym Jorku.
W badaniu uczestniczyÅ‚o 45 osób w wieku od 18 do 21 lat, nieobarczonych problemami kardiologicznymi. PracÄ™ serca monitorowano u nich za pomocÄ… EKG, mierzÄ…c aktywność elektrycznÄ… serca z rozdzielczoÅ›ciÄ… milisekundowÄ…. EKG byÅ‚o poÅ‚Ä…czone z komputerem, co umożliwiaÅ‚o wyzwalanie przez bicie serca krótkich tonów trwajÄ…cych 80–180 milisekund. Uczestnicy badania zgÅ‚aszali, czy tony byÅ‚y dÅ‚uższe, czy krótsze w stosunku do innych. OkazaÅ‚o siÄ™, że kiedy bicie serca poprzedzajÄ…ce dźwiÄ™k byÅ‚o krótsze, dźwiÄ™k byÅ‚ postrzegany jako dÅ‚uższy. Kiedy poprzednie bicie serca byÅ‚o dÅ‚uższe, czas trwania dźwiÄ™ku wydawaÅ‚ siÄ™ być krótszy.
– DokÅ‚adnie ten sam dźwiÄ™k sÅ‚yszany przez tÄ™ samÄ… osobÄ™ czasem wydawaÅ‚ siÄ™ dÅ‚ugi, a czasem krótki, a wiÄ™c byÅ‚ postrzegany w różny sposób. Nazywamy to „zmarszczkami czasu”, co obrazuje, że czas nie jest postrzegany w sposób pÅ‚aski. PrzyjrzeliÅ›my siÄ™ dynamice tÄ™tna, żeby zobaczyć, czy może tÅ‚umaczy ona te zmarszczki – wydÅ‚użenie lub skrócenie percepcji czasu u danej osoby – i odkryliÅ›my pewien wpÅ‚yw tÄ™tna, który może tÅ‚umaczyć, dlaczego w jednej chwili jakiÅ› dźwiÄ™k może wydawać siÄ™ nam dÅ‚ugi, a minutÄ™ później już krótki – wyjaÅ›nia Saeedeh Sadeghi, autorka pracy opublikowanej w „Psychophysiology”.
Badanie wykazaÅ‚o wpÅ‚yw mózgu na serce. Po usÅ‚yszeniu dźwiÄ™ków jego uczestnicy skupili uwagÄ™ na dźwiÄ™kach, a to z kolei zmieniÅ‚o tÄ™tno, wpÅ‚ywajÄ…c na postrzeganie czasu. W odstÄ™pach poniżej sekundy, zbyt krótkich dla Å›wiadomych myÅ›li lub uczuć, to serce reguluje nasze doÅ›wiadczanie teraźniejszoÅ›ci.
– Zgodnie z klasycznym podejÅ›ciem wszystko dzieje siÄ™ w mózgu. To mózg okreÅ›la to, kim jesteÅ›my, odpowiada za nasze postrzeganie Å›wiata i procesy poznawcze. Nie jest on jednak oddzielony od reszty ciaÅ‚a. Można powiedzieć, że najbliższy, najwyraźniejszy sposób, w jaki mózg wchodzi w interakcje z ciaÅ‚em, zachodzi poprzez serce, a wÅ‚aÅ›ciwie przez krew, którÄ… ono pompuje. Tak wiÄ™c przepÅ‚yw krwi i uderzenia serca majÄ… wpÅ‚yw na naszÄ… percepcjÄ™, nasze postrzeganie zmysÅ‚owe oraz percepcjÄ™ czasu – podkreÅ›la badaczka.
Na postrzeganie czasu mogÄ… mieć też wpÅ‚yw inne czynniki, takie jak uwaga. JeÅ›li obserwujemy jakieÅ› zdarzenie uważnie, skupiamy siÄ™ na nim, to wydaje nam siÄ™, że trwa ono dÅ‚użej. Zdaniem naukowców uwaga polega na takim filtrowaniu wrażeÅ„ zmysÅ‚owych, aby przypisać wiÄ™kszÄ… wagÄ™ wybranemu aspektowi rzeczywistoÅ›ci. NiebagatelnÄ… rolÄ™ odgrywa też pobudzenie i bodźce emocjonalne.
– One też w pewien sposób zaburzajÄ… nasze postrzeganie czasu, przy czym to, czy dochodzi do spowolnienia, czy przyspieszenia, zależy od różnych czynników. Dotyczy to choćby zdarzenia, którego siÄ™ nie spodziewamy. Na przykÅ‚ad codziennie wychodzÄ…c z domu, widzimy to samo, aż nagle przychodzi taki dzieÅ„, że coÅ› w otoczeniu siÄ™ zmienia. Wtedy ta chwila zdaje siÄ™ trwać dÅ‚użej – ocenia Saeedeh Sadeghi.
