Zaburzenia pÅ‚odnoÅ›ci to problem globalny, który dotyka coraz wiÄ™cej osób na caÅ‚ym Å›wiecie. Liczba zmagajÄ…cych siÄ™ z tym zjawiskiem par w ciÄ…gu 20 lat wzrosÅ‚a o prawie 1/5. Wielu naukowców badajÄ…cych temat podkreÅ›la, że przyczyna zaburzeÅ„ pÅ‚odnoÅ›ci leży mniej wiÄ™cej po równo po stronie kobiet i mężczyzn, choć o jej powodach wÅ›ród panów wciąż maÅ‚o wiadomo. Naukowcy z Uniwersytetu w Katanii badajÄ…, czy bezpÅ‚odność może być zwiÄ…zana z otyÅ‚oÅ›ciÄ… w okresie mÅ‚odoÅ›ci. – Ciekawym wnioskiem byÅ‚o to, że taka zależność rzeczywiÅ›cie wystÄ™puje – mówi czÅ‚onkini zespoÅ‚u badawczego Rossella Cannarella.
Åšwiatowa Organizacja Zdrowia (WHO) zwraca uwagÄ™ na rosnÄ…cÄ… skalÄ™ bezpÅ‚odnoÅ›ci na Å›wiecie. Na poczÄ…tku lat 90. XX wieku par borykajÄ…cych siÄ™ z tym problemem byÅ‚o 41 mln. DwadzieÅ›cia lat później byÅ‚o to już 48,5 mln, czyli ponad 18 proc. wiÄ™cej.
– W przypadku par w wieku produkcyjnym podstawowym problemem w kontekÅ›cie bezpÅ‚odnoÅ›ci jest niemożność zostania rodzicami, czyli wydania na Å›wiat jednego dziecka – dotyczy to ok. 1,9 proc. par w tym wieku. Kolejnym problemem zwiÄ…zanym z bezpÅ‚odnoÅ›ciÄ… jest spÅ‚odzenie wiÄ™cej niż jednego dziecka – wystÄ™puje on u 10 proc. par i jest to bardzo ważny wskaźnik – tÅ‚umaczy w rozmowie z agencjÄ… informacyjnÄ… Newseria Biznes Rossella Cannarella, endokrynolożka z Uniwersytecie w Katanii.
Naukowcy z Sycylii zajÄ™li siÄ™ kwestiÄ… bezpÅ‚odnoÅ›ci mężczyzn. Ekspertka przytacza badania wskazujÄ…ce, że liczba plemników w spermie wytwarzanej przez mężczyzn w ciÄ…gu ostatnich 40 lat zmniejszyÅ‚a siÄ™ o poÅ‚owÄ™. To duży problem, który dodatkowo nie zostaÅ‚ w peÅ‚ni zdiagnozowany. WedÅ‚ug cytowanej przez badaczkÄ™ analizy, w której oceniono niepÅ‚odność u ponad 20 tys. pacjentów pÅ‚ci mÄ™skiej skierowanych do oÅ›rodków leczenia niepÅ‚odnoÅ›ci, u okoÅ‚o 70 proc. z nich nie można byÅ‚o postawić diagnozy. ZespóÅ‚ z Uniwersytetu w Katanii prowadzi badania dotyczÄ…ce poznania ewentualnych przyczyn spadku liczby plemników w spermie oraz obniżonej objÄ™toÅ›ci jÄ…der u dzieci.
– Na przykÅ‚ad we WÅ‚oszech wÅ›ród nastolatków obserwuje siÄ™ hipotrofiÄ™ jÄ…der o charakterze idiopatycznym, czyli jej przyczyna jest nieznana. CzÄ™stość wystÄ™powania ksztaÅ‚tuje siÄ™ na poziomie 14–25 proc., co jest wartoÅ›ciÄ… niepokojÄ…co wysokÄ… i nie znamy przyczyny tego zjawiska – tÅ‚umaczy badaczka.
JednÄ… z hipotez, która zostaÅ‚a sformuÅ‚owana przy okazji badania, byÅ‚o to, że jednÄ… z przyczyn takiego stanu rzeczy może być otyÅ‚ość. Tym bardziej że czÄ™stość jej wystÄ™powania u dzieci wzrosÅ‚a na caÅ‚ym Å›wiecie z 32 do 42 mln. Obserwatorzy szacujÄ…, że okoÅ‚o 60 proc. dzisiejszych dzieci bÄ™dzie otyÅ‚ych w wieku 35 lat.
Aby siÄ™ dowiedzieć, czy korelacja miÄ™dzy otyÅ‚oÅ›ciÄ… a bezpÅ‚odnoÅ›ciÄ… faktycznie istnieje, grupa naukowców zbadaÅ‚a 300 dzieci i nastolatków (w wieku od 2 do 18 lat) skierowanych do OddziaÅ‚u Endokrynologii DzieciÄ™cej na Uniwersytecie w Katanii na Sycylii w celu kontroli masy ciaÅ‚a. Byli wÅ›ród nich chÅ‚opcy z otyÅ‚oÅ›ciÄ…, nadwagÄ… oraz z prawidÅ‚owym BMI. Naukowcy wziÄ™li pod uwagÄ™ także choroby zwiÄ…zane z otyÅ‚oÅ›ciÄ… takie jak cukrzyca, skoki insuliny czy insulinooporność.
– ChcieliÅ›my siÄ™ dowiedzieć, czy wystÄ™puje zależność pomiÄ™dzy masÄ… ciaÅ‚a w przypadku schorzeÅ„ wspóÅ‚istniejÄ…cych zwiÄ…zanych z otyÅ‚oÅ›ciÄ… a objÄ™toÅ›ciÄ… jÄ…der. Ciekawym wnioskiem byÅ‚o to, że taka zależność rzeczywiÅ›cie wystÄ™puje. Jest to pierwsze badanie, które wykazaÅ‚o takÄ… korelacjÄ™ – mówi Rossella Cannarella.
Jak siÄ™ okazaÅ‚o, chÅ‚opcy z prawidÅ‚owÄ… masÄ… ciaÅ‚a mieli 1,5 razy wiÄ™kszÄ… objÄ™tość jÄ…der w porównaniu z tymi, którzy mieli nadwagÄ™ lub otyÅ‚ość w wieku okoÅ‚opokwitaniowym. Także chÅ‚opcy z prawidÅ‚owym poziomem insuliny we krwi mieli o 1,5–2 razy wiÄ™kszÄ… objÄ™tość jÄ…der w porównaniu do rówieÅ›ników z podwyższonym poziomem czy insulinoopornoÅ›ciÄ…. WÅ‚oskie badania wykazaÅ‚y również hipotrofiÄ™ jÄ…der u prawie jednej czwartej mÅ‚odych mężczyzn w wieku 18–19 lat, których przyszÅ‚a pÅ‚odność może być zagrożona. Ekspertka zaznacza bowiem, że mniejsza objÄ™tość jÄ…der w wieku dzieciÄ™cym i nastoletnim może odpowiadać za maÅ‚Ä… objÄ™tość jÄ…der w wieku dorosÅ‚ym. To z kolei stanowi czynnik warunkujÄ…cy niskÄ… liczbÄ™ plemników w spermie, co może prowadzić do bezpÅ‚odnoÅ›ci.
– Wniosek z naszego badania jest taki, że otyÅ‚ość w dzieciÅ„stwie może zwiÄ™kszać prawdopodobieÅ„stwo bezpÅ‚odnoÅ›ci w dorosÅ‚ym wieku. To jest bardzo istotne, ponieważ może pomóc w zidentyfikowaniu niektórych z czynników odpowiedzialnych za bezpÅ‚odność idiopatycznÄ… – podkreÅ›la ekspertka.
StÄ…d wniosek, że lepsza kontrola masy ciaÅ‚a w dzieciÅ„stwie może stanowić strategiÄ™ zapobiegawczÄ… dysfunkcjom jÄ…der w przyszÅ‚oÅ›ci. Chociaż – jak wyjaÅ›nia Cannarella – badanie nie daje jednoznacznego potwierdzenia informacji, że w dorosÅ‚ym życiu mężczyzn, którzy w dzieciÅ„stwie byli otyli, liczba plemników w spermie spada.
– Dlatego ważne jest prowadzenie badaÅ„ dynamicznych w kolejnych latach. To jest brakujÄ…ce ogniwo – mówi endokrynolożka.
Naukowcy pochylajÄ… siÄ™ nad różnymi aspektami niepÅ‚odnoÅ›ci, chociaż częściej zajmowali siÄ™ jej przyczynami wÅ›ród kobiet niż wÅ›ród mężczyzn. To jednak siÄ™ zmienia.
– Badacze sformuÅ‚owali hipotezÄ™, że problem niepÅ‚odnoÅ›ci wÅ›ród mężczyzn wynika ze zmian w Å›rodowisku – wiÄ™kszego zanieczyszczenia powietrza czy zmian stylu życia. W latach 50. XX wieku poziom uprzemysÅ‚owienia byÅ‚ inny w porównaniu do czasów obecnych. Zdaje siÄ™, że zmiany jakoÅ›ci Å›rodowiska negatywnie wpÅ‚ynęły na funkcjÄ™ jÄ…der i w przyszÅ‚oÅ›ci może siÄ™ to przeÅ‚ożyć na dalszy spadek liczby wytwarzanych plemników – mówi Rossella Cannarella.
Nie są to jedyne możliwe przyczyny bezpłodności. Pozytywnego wpływu na płodność nie mają takie czynniki jak siedzący tryb życia, palenie tytoniu czy narażenie na metale ciężkie. Cannarella tłumaczy jednak, że dopiero od niedawna bierze się pod uwagę budowę i funkcję jąder w wieku dziecięcym.
– Andrologia dynamicznie siÄ™ rozwija. WczeÅ›niej nie brano pod uwagÄ™ budowy ani funkcji jÄ…der w wieku dzieciÄ™cym, ponieważ uważano, że ich funkcjonowanie przypada na wiek dorosÅ‚y, ale nie jest to prawdÄ…. JÄ…dra charakteryzujÄ… siÄ™ wysokÄ… aktywnoÅ›ciÄ… metabolicznÄ… w dzieciÅ„stwie. WystÄ™puje ona w tzw. komórkach Sertolego, które w wieku dorosÅ‚ym stymulujÄ… wytwarzanie plemników. W dzieciÅ„stwie te komórki wykazujÄ… aktywność i czynnie siÄ™ rozmnażajÄ…, a w dorosÅ‚oÅ›ci tracÄ… zdolność do namnażania siÄ™. Każdy czynnik, który może wpÅ‚ynąć negatywnie na zdolność do rozmnażania siÄ™ tych komórek w dzieciÅ„stwie, może wiÄ™c hipotetycznie skutkować maÅ‚Ä… liczebnoÅ›ciÄ… komórek Sertolego u dorosÅ‚ych i doprowadzić do nieodwracalnej bezpÅ‚odnoÅ›ci – wyjaÅ›nia badaczka.
