Problem mobbingu w Polsce wciąż narasta. Osoby stosujące przemoc w pracy często pozostają bezkarne

Z ubiegÅ‚orocznych badaÅ„ UCE Research i platformy ePsycholodzy.pl wynika, że 40 proc. pracowników zetknęło siÄ™ z sytuacjÄ… o charakterze mobbingowym w poprzedzajÄ…cym badanie póÅ‚roczu. Choć to mniej niż odsetek osób wskazujÄ…cych na brak takich form przemocy w miejscu pracy, to jednak wielu pracowników nie potrafi odróżnić, co można okreÅ›lić jako mobbing, a co nie. Problem w polskich firmach wciąż narasta i może mieć poważne konsekwencje. Tym bardziej że osoby mobbingujÄ…ce czÄ™sto pozostajÄ… bezkarne.

– Konsekwencje nieÅ›wiadomoÅ›ci zjawiska mobbingu w organizacji mogÄ… być ogromne. Po pierwsze, one dotykajÄ… przede wszystkim pracowników – to zwiÄ™kszony poziom stresu, brak motywacji, wypalenie zawodowe, co siÄ™ przekÅ‚ada na morale i motywacjÄ™ u wszystkich pracowników w organizacji. Za tym idzie wypalenie zawodowe pracowników, zwiÄ™kszona rotacja, odchodzenie z pracy, co jest szczególnie ryzykowne w dzisiejszych czasach, kiedy mówi siÄ™ o zjawisku wielkiej rezygnacji. Na Å›wiecie podobno 80 proc. pracowników, specjalistów, ekspertów rozważa odejÅ›cie z pracy, wiÄ™c organizacji po prostu nie stać na utratÄ™ tak cennych zasobów ludzkich – mówi agencji Newseria Biznes Natalia Gozdowska, ekspertka ds. rozwoju kompetencji menedżerskich Altkom Akademii.

Drugi aspekt to zaburzony wizerunek firmy jako pracodawcy i utrata zaufania wÅ›ród pracowników, potencjalnych kandydatów do pracy, ale także klientów i kontrahentów.

– Nie mówiÄ…c oczywiÅ›cie o zagrożeniach prawnych, takich bardzo twardych zagrożeniach, zwiÄ…zanych z procesami sÄ…dowymi – mówi Natalia Gozdowska.

Badacze UCE Research i platformy ePsycholodzy zapytali ponad tysiÄ…c Polaków, czy w poprzedzajÄ…cych ankietÄ™ szeÅ›ciu miesiÄ…cach doÅ›wiadczyli co najmniej jednej z 19 sytuacji, które miaÅ‚y charakter stricte mobbingowy. Respondenci mogli wskazać maksymalnie pięć zdarzeÅ„. Analiza wykazaÅ‚a, że 40 proc. badanych odpowiedziaÅ‚o twierdzÄ…co na to pytanie. JednoczeÅ›nie 10 proc. nie potrafiÅ‚o tego ocenić.

WÅ›ród wskazywanych sytuacji najczęściej pojawiaÅ‚y siÄ™ krzyki, przekleÅ„stwa i wyzwiska – 13 proc., przydzielanie pracownikom bezsensownych zadaÅ„ – 12,1 proc., obmawianie i rozsiewanie plotek na ich temat – 12 proc., wydawanie sprzecznych poleceÅ„ – 9,3 proc., a także komentarze Å›wiadczÄ…ce o zazdroÅ›ci lub zawiÅ›ci – 8,5 proc.

– Mobbing polega bardzo czÄ™sto na przemocy przede wszystkim sÅ‚ownej, niestety trudnej do udowodnienia. Mobbingu nie Å›ciga siÄ™ z urzÄ™du, tylko trzeba go zgÅ‚osić, udowodnić, w odpowiedni sposób uargumentować, mieć Å›wiadków, wiÄ™c bardzo rzadko jest zgÅ‚aszany. W 2021 roku zgÅ‚oszono do sÄ…dów rejonowych tylko 450 takich wniosków, wiÄ™c pokazuje to ogromnÄ… przepaść pomiÄ™dzy tym, co pokazujÄ… badania, a tym, co zostaÅ‚o zgÅ‚oszone – mówi ekspertka ds. rozwoju kompetencji menedżerskich Altkom Akademii.

Co istotne, co trzeci badany przez UCE Research i platformÄ™ ePsycholodzy.pl wskazaÅ‚, że nie zrobiÅ‚by nic, gdyby w swoim miejscu pracy doznaÅ‚ mobbingu, gÅ‚ównie w obawie przed zemstÄ… mobbera. Respondenci wskazywali także, że nie zgÅ‚osiliby sprawy, żeby nie wyjść na donosiciela czy żeby uniknąć konfliktu z pracodawcÄ…. 20 proc. nie wiedziaÅ‚oby, jak siÄ™ zachować w takiej sytuacji. 

– Firmy powinny przede wszystkim uÅ›wiadamiać pracownikom, czym jest mobbing, z czym siÄ™ wiąże, jakie sÄ… jego przejawy, na co warto uważać. Warto szkolić pracowników z prawa pracy – niedÅ‚ugo wchodzÄ… w Å¼ycie duże zmiany w prawie pracy, które warto znać i warto wiedzieć, co siÄ™ bÄ™dzie zmieniaÅ‚o. Warto też być bardziej uważnym na pracowników, warto, żeby organizacja inwestowaÅ‚a w menedżerów i szkoliÅ‚a ich z prawa pracy, ale też z nowych sposobów zarzÄ…dzania, wiÄ™kszej empatii i wiÄ™kszej uważnoÅ›ci na pracownika, reagowania w sytuacjach trudnych – podkreÅ›la Natalia Gozdowska. – To nie jest tak, że mobbingujÄ… tylko menedżerowie. Mobbingować mogÄ… także wspóÅ‚pracownicy i inne osoby z organizacji.

Jak podkreÅ›la, okres pandemii i pracy zdalnej wbrew pozorom bardzo sprzyjaÅ‚ niektórym mobbingowym sytuacjom.

– Lockdown, zamkniÄ™cie, zupeÅ‚nie nowa sytuacja, praca w zespoÅ‚ach rozproszonych, praca zdalna – to wszystko spowodowaÅ‚o wzrost poziomu stresu wÅ›ród pracowników i menedżerów. Ciężko po prostu byÅ‚o tym zarzÄ…dzić. SiÅ‚Ä… rzeczy zwiÄ™kszyÅ‚a siÄ™ agresja sÅ‚owna, wykluczenie, nieodzywanie siÄ™ do pracowników – to spowodowaÅ‚o zdecydowanie wzrost takich zagrożeÅ„ jak mobbing. Co wiÄ™cej, ten mobbing, kiedy pracowaliÅ›my wszyscy zdalnie, nie byÅ‚ widoczny i przez to trudniej go byÅ‚o ujawnić i udowodnić – mówi ekspertka Altkom Akademii.

Jak wynika z badaÅ„ UCE Research i Syno Poland z poczÄ…tku 2022 roku, w czasie pandemii prawie jedna czwarta kobiet doÅ›wiadczyÅ‚a mobbingu w miejscu pracy. Problem ten dotyczy szczególnie paÅ„ z podstawowym lub gimnazjalnym wyksztaÅ‚ceniem, ale nie omija on również tych na wysokich stanowiskach.