DziÄ™ki procedurze ECMO, czyli zewnÄ…trzustrojowemu natlenianiu krwi, można uratować życie chorych na COVID-19, którym nie można już podÅ‚Ä…czyć respiratora. Leczenie to od lat jest znane w kardiochirurgii, ale jak twierdzÄ… specjaliÅ›ci, zastosowanie go w innej dziedzinie medycyny da dostÄ™p do wiedzy, dziÄ™ki której najpóźniej za póÅ‚tora roku powstanÄ… nowe technologie medyczne. Potrzeba opracowania nowych procedur jest tym wiÄ™ksza, że w wyniku pandemii znacznie pogorszyÅ‚a siÄ™ opieka nad pacjentami z zawaÅ‚ami serca.
– Kardiochirurdzy dysponujÄ… zewnÄ…trzustrojowÄ… technikÄ… natleniania krwi. Jest to tzw. procedura ECMO, czyli zewnÄ™trzne sztuczne pÅ‚uco. W kardiochirurgii to urzÄ…dzenie jest wykorzystywane od lat w leczeniu ciężkich chorób ukÅ‚adu krążenia. W momencie, kiedy nastÄ…piÅ‚a pandemia, natychmiast pokazaÅ‚o ono swoje nowe zastosowanie. PodÅ‚Ä…cza siÄ™ je u pacjentów w krytycznym etapie chorób. Trwa proces zbierania ogromnej wiedzy dotyczÄ…cej leczenia za pomocÄ… ECMO nowej jednostki chorobowej, jakÄ… jest COVID-19 – mówi agencji informacyjnej Newseria Innowacje dr n. med. Grzegorz Suwalski, kardiochirurg i prezes zarzÄ…du Quantum Innovations.
W procedurze ECMO krew pacjenta jest pobierana przez kaniulÄ™, wprowadzana do urzÄ…dzenia i oddawana z powrotem już natlenowana. Samo urzÄ…dzenie wyglÄ…dem przypomina walizkÄ™ o wymiarach 60 na 40 cm. PodpiÄ™ty jest do niego ekran, na którym wyÅ›wietlajÄ… siÄ™ funkcje życiowe pacjenta. Do leczenia za jego pomocÄ… choroby COVID-19 kwalifikowani sÄ… pacjenci z ciężkim uszkodzeniem pÅ‚uc, u których nie byÅ‚oby skuteczne podÅ‚Ä…czenie respiratora.
– Jak wiadomo, wirus uszkadza pÅ‚uca. W momencie kiedy to uszkodzenie jest jeszcze niewielkie, wystarczy leczenie wspomagajÄ…ce – podawany tlen, a później leczenie respiratorem, czyli mechanicznÄ… wentylacjÄ…. Natomiast u dużej części tych pacjentów zniszczenie pÅ‚uc jest tak duże, że nie ma już możliwoÅ›ci wprowadzania tlenu do organizmu poprzez pÅ‚uca, czyli poprzez mechanicznÄ… wentylacjÄ™ poprzez respirator – tÅ‚umaczy Grzegorz Suwalski.
ProcedurÄ™ ECMO w leczeniu COVID-19 stosuje m.in. ÅšlÄ…skie Centrum Chorób Serca w Zabrzu. Od października udaÅ‚o siÄ™ dziÄ™ki niej uratować życie piÄ™ciu pacjentom. Z kolei Narodowy Instytut Kardiologii Stefana kardynaÅ‚a WyszyÅ„skiego w Aninie powoÅ‚aÅ‚ mobilny zespóÅ‚ ECMO. Może on zaimplantować urzÄ…dzenie w oÅ›rodkach prowadzÄ…cych terapiÄ™ chorych na COVID-19. Po podÅ‚Ä…czeniu chorego do urzÄ…dzenia zespóÅ‚ zapewnia ciÄ…gÅ‚e wsparcie online, a w razie potrzeby również na miejscu.
– Pandemia przebiega w sposób krytycznie szybki. Wiedza, która teraz jest zbierana, w ciÄ…gu roku, najwyżej póÅ‚tora, zaowocuje nowymi koncepcjami, nowymi pomysÅ‚ami urzÄ…dzeÅ„. Zebrana wiedza pokaże, gdzie sÄ… problemy, a nastÄ™pnie zrodzÄ… siÄ™ koncepcje i ruszÄ… projekty, które bÄ™dÄ… te koncepcje weryfikować pod kÄ…tem ich skutecznoÅ›ci i bezpieczeÅ„stwa. Kiedy to siÄ™ stanie, ruszÄ… innowacje sprzÄ™towe, być może pojawiÄ… siÄ™ nowe urzÄ…dzenia do oksygenacji lub inne, które bÄ™dÄ… wspomagaÅ‚y procesy decyzyjne – przewiduje kardiochirurg.
Potrzeba opracowania odrębnych procedur dla leczenia krytycznie chorych na COVID-19 jest tym większa, że z uwagi na priorytetowe traktowanie tej choroby cierpią pacjenci zmagający się z innymi schorzeniami. Z badań opublikowanych na stronie American Heart Association wynika, że w Anglii po wybuchu pandemii koronawirusa aż o połowę zmniejszyła się liczba hospitalizacji z powodu ciężkiego zawału serca. Jednocześnie o 56 proc. zwiększyła się częstość występowania pozaszpitalnego zatrzymania krążenia. Polscy lekarze nie obserwują takich tendencji, ale dostrzegają objawy niewydolności służby zdrowia w wyniku obciążenia pandemią.
– Wirus SARS-CoV-2 nie powoduje zawaÅ‚ów serca, nie ma bezpoÅ›redniego poÅ‚Ä…czenia. Robi on dużo gorszÄ… rzecz. WpÅ‚ywa potwornie na system ochrony zdrowia, który jest poddany dużemu obciążeniu i czÄ™sto nie jest w stanie w idealny sposób zapewnić leczenia zawaÅ‚ów serca, które dziejÄ… siÄ™ ze swojÄ… wÅ‚asnÄ… dynamikÄ…. Leczenie, które jest najlepsze w ostrym zawale serca, to jest leczenie inwazyjne. CzÄ™sto bywa ono niestety odraczane, chociażby dlatego że pacjenci bojÄ… siÄ™ zgÅ‚osić do szpitala czy wezwać pogotowie. Przez pandemiÄ™ leczenie zawaÅ‚u serca nie jest optymalne. Jest takie jak 15 lat temu, czyli nie jest oparte na szybkich inwazyjnych technikach. Wiele szpitali apelowaÅ‚o o to, żeby nie lekceważyć objawów innych chorób – mówi prezes Quantum Innovations..
Jak dodaje, lekarze obserwujÄ… też coraz wiÄ™cej przypadków nieleczonego zawaÅ‚u serca, który od kilkunastu lat byÅ‚ schorzeniem o znaczeniu marginalnym.
Z kolei z danych Rejestru Stanu Cywilnego wynika, że w ubiegÅ‚ym roku drastycznie wzrosÅ‚a liczba zgonów. W caÅ‚ym 2020 roku w Polsce zmarÅ‚o ponad 475 tys. osób. Dla porównania w 2019 roku byÅ‚o to okoÅ‚o 401 tys. osób. W przeliczeniu na liczbÄ™ zgonów w stosunku do liczebnoÅ›ci populacji zanotowaliÅ›my najgorszy wynik od 1951 roku
– Trzeba jak najszybciej zdÅ‚awić pandemiÄ™ poprzez szczepienia. Nie ma innego wyjÅ›cia, to jest absolutnie najlepsze rozwiÄ…zanie. Nie lekceważyć objawów sercowo-naczyniowych. Należy korzystać z przeciążonego, ale jednak caÅ‚y czas aktywnego systemu ochrony zdrowia. Wszystkie dolegliwoÅ›ci, które kojarzymy z ukÅ‚adem sercowo-naczyniowym, musimy traktować tak, jakby nie byÅ‚o pandemii – apeluje Grzegorz Suwalski.
