Åšrednio 39 proc. czasu poÅ›wiÄ™canego na wykonywanie 17 typowych zadaÅ„ domowych bÄ™dzie można zautomatyzować już w ciÄ…gu najbliższych 10 lat – wynika z badaÅ„ przeprowadzonych przez brytyjskich i japoÅ„skich naukowców. W najwiÄ™kszym stopniu uda siÄ™ ten proces przeprowadzić w przypadku zakupów produktów spożywczych, w najmniejszym – w kwestii opieki nad dziećmi. Oczekiwania badanych różniÄ… siÄ™ jednak w poszczególnych krajach w zależnoÅ›ci od pÅ‚ci, kontekstu kulturowego i pochodzenia ankietowanych.
– Realizujemy projekt DomesticAI, w ramach którego próbujemy przewidzieć stopieÅ„ zautomatyzowania nieodpÅ‚atnych prac domowych – wyjaÅ›nia w rozmowie z agencjÄ… Newseria Innowacje Lulu Shi z Uniwersytetu w Oksfordzie. – ZaprosiliÅ›my ekspertów w dziedzinie technologii do udziaÅ‚u w badaniu i poprosiliÅ›my ich o ocenÄ™, w jakim stopniu 17 podstawowych zadaÅ„ domowych może zostać zautomatyzowanych w ciÄ…gu najbliższych 5 i 10 lat.
Jak podkreślają autorzy badania, Brytyjczycy w wieku od 15 do 64 lat spędzają około 43 proc. swojego czasu na pracach takich jak gotowanie i sprzątanie, a także opieka nad dziećmi lub osobami starszymi.
– SÄ… to dane dla Wielkiej Brytanii i w innych krajach mogÄ… siÄ™ one różnić, ale w naszym badaniu skupiamy siÄ™ gÅ‚ównie na Wielkiej Brytanii i Japonii – wyjaÅ›nia Lulu Shi. – W jednym zdaniu wyniki można podsumować tak, że na podstawie przewidywaÅ„ za 10 lat okoÅ‚o 40 proc. prac domowych bÄ™dzie zautomatyzowanych. Jest to jednak liczba przybliżona. Przewidywania ekspertów różniÄ… siÄ™ w zależnoÅ›ci od ich pochodzenia i kontekstu spoÅ‚ecznego czy kulturowego. Na przykÅ‚ad wedÅ‚ug ekspertów z Japonii kobiety wskazujÄ… na wyższy wskaźnik automatyzacji niż mężczyźni. Z kolei w Wielkiej Brytanii jest odwrotnie.
W sumie do badania zaproszono 29 ekspertów AI z Wielkiej Brytanii i 36 ekspertów z Japonii. OkazaÅ‚o siÄ™, że Brytyjczycy w wiÄ™kszym stopniu ufajÄ…, że automatyzacja zmieni zadania domowe – 42 proc. vs. 36 proc. wÅ›ród JapoÅ„czyków. Prognozy różniÅ‚y siÄ™ także w zależnoÅ›ci od pÅ‚ci badanych. W brytyjskich badaniach ekspertki oczekiwaÅ‚y, że w ciÄ…gu kolejnych piÄ™ciu lat roboty przejmÄ… ok. 28 proc. czasu poÅ›wiÄ™canego na zadania domowe, a w ciÄ…gu dekady – 38 proc. Brytyjscy eksperci bardziej wierzÄ… w technologiÄ™ – oczekiwane przez nich wartoÅ›ci to odpowiednio 34 i 45 proc. Z kolei w Japonii to ekspertki pokÅ‚adajÄ… wiÄ™kszÄ… nadziejÄ™ w automatyzacji – ich zdaniem roboty zastÄ…piÄ… nas w 26 proc. zadaÅ„ domowych w ciÄ…gu piÄ™ciu lat, a zdaniem mężczyzn – w 22 proc. Dla perspektywy 10-letniej jest to odpowiednio 37,5 proc. oraz 35,3 proc.
– Przewidywania mogÄ… siÄ™ też różnić w zależnoÅ›ci od doÅ›wiadczeÅ„ życiowych i statusu spoÅ‚ecznego, kontekstu spoÅ‚ecznego i kulturowego ekspertów – mówi badaczka z Uniwersytetu w Oksfordzie.
Naukowcy zastanawiajÄ… siÄ™, czy na te różnice w oczekiwaniach wpÅ‚ywa mniejsza równość pÅ‚ci w wykonywaniu zadaÅ„ domowych w Japonii. PrzytaczajÄ… bowiem dane, z których wynika, że w Wielkiej Brytanii mężczyźni w wieku produkcyjnym spÄ™dzajÄ… na zadaniach domowych okoÅ‚o 56 proc. czasu, jaki przeznaczajÄ… na to kobiety (140 min dziennie vs. 248 min). W Japonii jest to tylko 18 proc. (40 min dziennie vs. 224 min, dane OECD).
Oczekiwania ekspertów co do automatyzacji różniÄ… siÄ™ też w zależnoÅ›ci od poszczególnych zadaÅ„. W ocenie uÅ›rednionych prognoz JapoÅ„czyków i Brytyjczyków w ciÄ…gu najbliższej dekady zakupy spożywcze uda siÄ™ zautomatyzować w 59 proc. Z kolei opieka nad dziećmi zostanie zautomatyzowana w zaledwie 21 proc. W procesie oceny kluczowe byÅ‚o jednak doprecyzowanie, jak rozumiane jest dane zadanie, ponieważ mogÅ‚yby siÄ™ pojawić rozbieżnoÅ›ci interpretacyjne.
– PrzedstawiliÅ›my bardzo konkretne opisy, na przykÅ‚ad co rozumiemy przez gotowanie, z czego siÄ™ ono skÅ‚ada, czy obejmuje chociażby mycie skÅ‚adników, pójÅ›cie do sklepu po produkty itd. Podajemy tak dokÅ‚adne opisy każdego z zadaÅ„, ponieważ ich rozumienie różni siÄ™ w poszczególnych kulturach. Na przykÅ‚ad gotowanie w Japonii i Wielkiej Brytanii zasadniczo siÄ™ różniÄ… – zauważa Lulu Shi. – Na podstawie oszacowaÅ„ ekspertów stworzyliÅ›my skalÄ™ punktowÄ… automatyzacji i okreÅ›liliÅ›my jej stopieÅ„ w przypadku poszczególnych zadaÅ„.
W krajach należących do OECD kobiety spÄ™dzajÄ… na pracy niepÅ‚atnej ponad 263 min dziennie, mężczyźni – 136. W przypadku pracy pÅ‚atnej dysproporcja jest odwrotna – 217 min vs. 317 min. Automatyzacja zadaÅ„ domowych może wiÄ™c gÅ‚ównie odciążyć kobiety, które dziÄ™ki temu wiÄ™cej czasu mogÅ‚yby przeznaczyć na pracÄ™ zawodowÄ…, pasje czy wypoczynek. Tym samym przyczyniÅ‚oby siÄ™ to do wiÄ™kszej równoÅ›ci pÅ‚ci. Z raportu Global Gender Gap, opublikowanego w ubiegÅ‚ym roku przez Åšwiatowe Forum Ekonomiczne, wynika, że upÅ‚ynÄ… kolejne 132 lata, zanim pojawi siÄ™ rzeczywista równość kobiet i mężczyzn w kontekÅ›cie wynagrodzeÅ„ za pÅ‚ace.