Po dwóch latach covidowych obostrzeÅ„ wojna w Ukrainie, problemy zwiÄ…zane z inflacjÄ… oraz drastycznymi podwyżkami cen prÄ…du i ogrzewania okazaÅ‚y siÄ™ kolejnym ciosem dla branży turystycznej. Mimo ubiegÅ‚orocznego ożywienia w krajowej turystyce wciąż jeszcze daleko jej do wyników sprzed pandemii. Pewnym wyzwaniem jest też przekonanie zagranicznych turystów i touroperatorów, że pomimo sÄ…siedztwa z UkrainÄ… Polska pozostaje kierunkiem bezpiecznym. – Na wschodzie kraju turystów jest wiÄ™cej niż w ubiegÅ‚ym roku, ale nadal jest to o wiele mniej niż przed pandemiÄ… czy przed wybuchem wojny – mówi Beata Antos, rzeczniczka Polskiej Izby Turystyki.
– Branża turystyczna przez ostatnie trzy lata borykaÅ‚a siÄ™ z ogromnymi problemami: najpierw wybuch pandemii COVID-19, potem wojna w Ukrainie, inflacja i wzrost kosztów. MyÅ›leliÅ›my, że bÄ™dzie można znów zacząć normalnie dziaÅ‚ać, a tutaj kolejny cios. Nie byÅ‚ to Å‚atwy czas i nadal nie jest, ponieważ te trzy lata trzeba bÄ™dzie jakoÅ› nadrobić – mówi agencji Newseria Biznes Beata Antos. – Wszystko to wpÅ‚ywa również na zachowania turystów, klientów naszej branży. Jeżeli chodzi o turystykÄ™ wyjazdowÄ…, ona powoli wraca do normy. Natomiast jeÅ›li chodzi o turystykÄ™ przyjazdowÄ…, to tutaj nie sprzyja nam przede wszystkim poÅ‚ożenie przy granicy z UkrainÄ…. Dlatego branżę czeka jeszcze wiele wysiÅ‚ków i staraÅ„, żeby wrócić do wyników sprzed pandemii.
WedÅ‚ug „Economic Impact Report (EIR) 2022”, opracowanego przez World Travel & Tourism Council we wspóÅ‚pracy z VisÄ…, polska turystyka jeszcze w 2019 roku stanowiÅ‚a ok. 4,8 proc. rodzimej gospodarki, zatrudniaÅ‚a ok. 846 tys. osób, a caÅ‚y sektor byÅ‚ wart ok. 121,5 mld zÅ‚. W ostatnim przedpandemicznym roku branża zarobiÅ‚a ok. 30,1 mld zÅ‚ dziÄ™ki turystom krajowym i 62,5 mld zÅ‚ dziÄ™ki wizytom goÅ›ci zagranicznych (gÅ‚ównie z Niemiec, Wielkiej Brytanii, Ukrainy, USA i Izraela).
Kolejny rok i wybuch pandemii przyniósÅ‚ jednak zapaść: wartość sektora i jego przychody spadÅ‚y aż o poÅ‚owÄ™, a zatrudnienie w branży zmalaÅ‚o o 100 tys. osób. WedÅ‚ug raportu WTTC w 2021 roku nastÄ…piÅ‚o z kolei niewielkie odbicie – wydatki turystów z zagranicy wzrosÅ‚y tylko o 3,7 proc., ale krajowych turystów – aż o 38 proc. r/r). Polacy, po dwóch latach obostrzeÅ„, zaczÄ™li w koÅ„cu wracać do masowej turystyki zarówno krajowej, jak i zagranicznej.
Z kolei dane GUS wskazujÄ… na wyraźne ożywienie w 2022 roku – z turystycznych obiektów noclegowych skorzystaÅ‚o 34,2 mln turystów, którym udzielono 90 mln noclegów. W porównaniu z 2021 rokiem to liczby wyższe odpowiednio o 54,3 oraz 43,2 proc. StopieÅ„ wykorzystania miejsc noclegowych we wszystkich turystycznych obiektach noclegowych w ubiegÅ‚ym roku nieznacznie przekroczyÅ‚ 40 proc. i byÅ‚ o ponad 8 pkt proc. wyższy w porównaniu z 2021 rokiem. GUS wskazuje, że po części wpÅ‚yw na ten wzrost miaÅ‚ także napÅ‚yw do Polski ukraiÅ„skich uchodźców, którzy nierzadko korzystali z obiektów turystycznych. Od marca do grudnia ub.r. udzielono w nich uchodźcom 7,5 mln noclegów.
– Na Å›cianie wschodniej turystów jest wiÄ™cej niż w ubiegÅ‚ym roku, ale nadal jest to o wiele mniej niż przed pandemiÄ… czy przed wybuchem wojny – mówi rzeczniczka PIT. – Lokalne organizacje dziaÅ‚ajÄ…ce na rzecz rozwoju turystyki podejmujÄ… dziaÅ‚ania na rzecz wzrostu ruchu turystycznego. Lokalni gestorzy bazy i touroperatorzy robiÄ… wszystko, żeby przyciÄ…gnąć do siebie turystów. Oferty, które do tej pory byÅ‚y skatalogowane i bardzo konkretne, sÄ… rozszerzane. Zauważamy też bardzo indywidualne podejÅ›cie do preferencji turystów, żeby wyjść naprzeciw ich oczekiwaniom i przyciÄ…gnąć ich do siebie.
Szereg dziaÅ‚aÅ„ majÄ…cych pobudzić turystykÄ™ przyjazdowÄ… prowadzÄ… też organizacje branżowe. Ich celem jest przekonanie zagranicznych goÅ›ci i touroperatorów, że Polska jest kierunkiem goÅ›cinnym i w dalszym ciÄ…gu bezpiecznym.
– W tej chwili we wspóÅ‚pracy z branżą toczÄ… siÄ™ różne programy i projekty, które majÄ… pobudzić tÄ™ turystykÄ™. Organizowane bÄ™dÄ… m.in. study toury do Polski, które pokażą przedsiÄ™biorcom turystycznym z innych krajów, że w Polsce można normalnie wypoczywać, że jest bezpiecznie, że jesteÅ›my krajem otwartym i nie ma siÄ™ czego obawiać – wymienia Beata Antos. – Już teraz widzimy wzrosty w stosunku do poprzedniego sezonu, choć nie wszystkich uda siÄ™ przekonać. Natomiast jeÅ›li chodzi o powrót branży do wyników sprzed pandemii, to do tego jeszcze bardzo dÅ‚uga droga.
Rzeczniczka Polskiej Izby Turystyki wskazuje też, że branży dużo trudniej byÅ‚oby przetrwać ostatnie trzy lata bez rzÄ…dowego wsparcia, zwÅ‚aszcza w postaci programu Polski Bon Turystyczny, który obowiÄ…zywaÅ‚ do koÅ„ca marca br. WedÅ‚ug najnowszych danych ZUS w okresie obowiÄ…zywania programu (od sierpnia 2020 roku do marca 2023 roku) zrealizowano nim ponad 5,5 mln transakcji na Å‚Ä…cznÄ… kwotÄ™ prawie 3,2 mld zÅ‚. SkorzystaÅ‚o z niego ok. 90 proc. osób spoÅ›ród 6 mln uprawnionych. To stanowiÅ‚o istotny zastrzyk finansowego wsparcia dla krajowej turystyki.
– Bon Turystyczny z jednej strony pozwoliÅ‚ utrzymać pÅ‚ynność finansowÄ… turystyce krajowej, a z drugiej strony bardzo jÄ… wypromowaÅ‚. ZaprosiÅ‚ turystów do tego, żeby ruszyli siÄ™ z domów. Mimo że wciąż mieliÅ›my obostrzenia covidowe i różne problemy z wyjazdami, zwiÄ…zane chociażby ze wzrostem inflacji i finansami, Bon Turystyczny te dwa aspekty nam zapewniÅ‚ – podkreÅ›la rzeczniczka PIT. – ByÅ‚ to program, który z jednej strony pomógÅ‚ branży, a z drugiej – umożliwiÅ‚ wypoczynek dzieciom i rodzinom, które bez tego bonu być może nie mogÅ‚yby sobie pozwolić na wyjazdy.
WedÅ‚ug niepotwierdzonych jeszcze doniesieÅ„ bon turystyczny miaÅ‚by siÄ™ na nowo pojawić od 1 czerwca br., a jego wartość, m.in. w zwiÄ…zku z inflacjÄ… i wzrostem kosztów w branży turystycznej, miaÅ‚aby wzrosnąć z 500 do 1 tys. zÅ‚ na każde dziecko oraz 2 tys. zÅ‚ w przypadku dzieci z niepeÅ‚nosprawnoÅ›ciÄ…. Jednak na razie Ministerstwo Sportu i Turystyki nie podaÅ‚o jeszcze szczegóÅ‚ów nowego programu.
