WedÅ‚ug specjalistów z WHO zmiany, jakie zachodzÄ… w klimacie, mogÄ… siÄ™ stać jednym z najwiÄ™kszych zagrożeÅ„ dla naszego życia i zdrowia, zarówno fizycznego, jak i psychicznego. GwaÅ‚towne zjawiska pogodowe, walka z dotkliwymi skutkami suszy czy rekordowe dodatnie temperatury w Å›rodku zimy powodujÄ…, że roÅ›nie w nas uczucie lÄ™ku i przygnÄ™bienia, które może dziaÅ‚ać destrukcyjnie. TowarzyszÄ… temu czÄ™sto obawy o przyszÅ‚ość, zdrowie i los nastÄ™pnych pokoleÅ„, a także o dobytek i o pracÄ™. Aktywistka klimatyczna Wiktoria JÄ™droszkowiak uważa, że depresji klimatycznej nie można lekceważyć ani bagatelizować, dlatego niemoc jak najszybciej trzeba zamienić w dziaÅ‚anie.
Z raportu ryzyka Åšwiatowego Forum Ekonomicznego wynika, że globalnie najwiÄ™kszym krótkoterminowym zagrożeniem sÄ… rosnÄ…ce koszty życia, a dÅ‚ugoterminowym – pogÅ‚Ä™biajÄ…cy siÄ™ kryzys klimatyczny. Z kolei raport „WpÅ‚yw kryzysu klimatycznego na decyzje zakupowe”, opublikowany jesieniÄ… ubiegÅ‚ego roku przez Global Compact Network Poland, pokazuje, że zmian klimatu w różnym stopniu obawia siÄ™ 86 proc. Polaków. Z badania Deloitte’a z 2021 roku „Indeks postaw klimatycznych w Polsce” wynika, że bardzo zaniepokojonych zmianÄ… klimatu byÅ‚o 35 proc. respondentów, a trochÄ™ zaniepokojonych – 46 proc., co daje ponad 80 proc. Polaków, którzy odczuwajÄ… niepokój. Odpowiedzi „W ogóle mnie to nie martwi” udzieliÅ‚o tylko 4 proc. badanych. WiÄ™ksze zaniepokojenie wyrażaÅ‚y kobiety i osoby z wyższym wyksztaÅ‚ceniem.
– Czujemy siÄ™ przygnieceni wszystkimi kryzysami, z jakimi ostatnio siÄ™ stykamy, czyli kryzysem klimatycznym, energetycznym, inflacjÄ…, wojnÄ… w Ukrainie. Wydaje mi siÄ™, że to, co po takim przygnieceniu robiÄ™, to albo staram siÄ™ zupeÅ‚nie od tego odcinać, nie robić nic i nie zmieniać Å›wiata, w którym żyjÄ™, albo wÅ‚aÅ›nie wrÄ™cz odwrotnie – zbieram siÄ™ z ludźmi, którzy tej zmiany chcÄ… i wiedzÄ…, jak jÄ… przeprowadzić, bo odpowiedzi na kryzys klimatyczny i na wszystkie inne kryzysy sÄ… na stole, tylko po prostu musimy po nie siÄ™gnąć – mówi agencji Newseria Lifestyle Wiktoria JÄ™droszkowiak, aktywistka klimatyczna z Inicjatywy Wschód.
Negatywne emocje, obawy i poczucie bezradnoÅ›ci mogÄ… wywoÅ‚ać silny stres i doprowadzić do kryzysu zdrowia psychicznego, który znacznie pogarsza jakość życia. LÄ™k spowodowany zmianami klimatu coraz częściej dotyka mÅ‚odych ludzi, bo bojÄ… siÄ™ tego, co czeka ich w przyszÅ‚oÅ›ci.
– Depresja klimatyczna to jest zjawisko, o którym teraz mówimy coraz częściej. Szczególnie jest ono bardzo powszechne wÅ›ród mÅ‚odych osób. To nie jest rzecz, która dzieje siÄ™ tylko na Zachodzie, tylko jak najbardziej mamy jÄ… również u nas w Polsce. Wydaje mi siÄ™, że to jest po prostu kolejny etap globalnej choroby, którÄ… teraz wszyscy jesteÅ›my dotkniÄ™ci poprzez kryzysy – mówi Wiktoria JÄ™droszkowiak.
WHO zaleca, by elementem strategii w walce z katastrofą klimatyczną była kompleksowa opieka psychologiczna. Ankieta przeprowadzona w 2021 roku w 95 państwach wskazała, że tylko dziewięć z nich uwzględniało wsparcie psychospołeczne w swoich planach walki ze zmianami klimatu.
– LÄ™ki zwiÄ…zane z kryzysami, które nas dotykajÄ…, sÄ… bardzo powszechnym zjawiskiem w naszym spoÅ‚eczeÅ„stwie, musimy wiÄ™c nauczyć siÄ™ jakoÅ› z nimi walczyć, bo bez przezwyciężenia tych lÄ™ków po prostu nie damy sobie rady. Wydaje mi siÄ™, że opieka psychologiczna jest ważnym punktem w dzisiejszym Å›wiecie, w którym wiele osób doznaje depresji i trudnoÅ›ci psychologicznych. Powinna wiÄ™c ona być dostÄ™pna nie tylko na poziomie specjalistów prywatnych, ale również tych publicznych, tak żeby każdy z nas, bez wzglÄ™du na to, czy mieszka na prowincji, czy w dużym mieÅ›cie, miaÅ‚ do niej swobodny dostÄ™p. W tym celu konieczne sÄ… wiÄ™c zmiany systemowe – dodaje ekspertka.
LÄ™ki zwiÄ…zane z kryzysami mogÄ… mieć dość poważne konsekwencje spoÅ‚eczne. Nie pozostajÄ… one bowiem bez wpÅ‚ywu na wiele kluczowych decyzji, takich jak zakÅ‚adanie rodziny, staranie siÄ™ o duży kredyt czy rozpoczÄ™cie budowy nowego domu. Zdaniem Wiktorii JÄ™droszkowiak kluczowe jest jednak to, jak podejdziemy do wszystkich niepokojÄ…cych informacji, którymi jesteÅ›my bombardowani każdego dnia.
– LÄ™k zawsze wpÅ‚ywa na nasze decyzje, pytanie tylko, czy w sposób konstruktywny, czy nie. CzÄ™sto sprawia, że zupeÅ‚nie chcemy siÄ™ odciąć od tych zÅ‚ych i trudnych informacji, które widzimy na paskach w mediach. To, co możemy zrobić, to pomyÅ›leć o tym, jak ten lÄ™k przekuć w dziaÅ‚anie, czyli w coÅ›, co realnie daje prawdziwÄ… nadziejÄ™, ale też po prostu dostarcza nam rozwiÄ…zaÅ„ do obecnych kryzysów – mówi aktywistka klimatyczna.
Z ankiety Fundacji ClientEarth – Prawnicy dla Ziemi wynika, że Polacy oceniajÄ… dziaÅ‚ania rzÄ…du w sprawie zmian klimatycznych za zbyt wolne, a jednoczeÅ›nie popierajÄ… inicjatywy na rzecz walki z tymi zmianami. 69 proc. jest za wprowadzeniem przepisów gwarantujÄ…cych osiÄ…gniÄ™cie przez PolskÄ™ neutralnoÅ›ci klimatycznej w ciÄ…gu 20 lat, a 73 proc. opowiada siÄ™ za wdrożeniem prawnie wiążącego harmonogramu obniżania emisji. Trzy czwarte Polek i Polaków popiera przeznaczanie na walkÄ™ ze zmianami klimatu 1 proc. PKB.
