Konsumenci stajÄ… siÄ™ dziÅ› recenzentami, a nawet wspóÅ‚twórcami marek – oceniajÄ… eksperci przy okazji przypadajÄ…cego 15 marca Åšwiatowego Dnia Konsumenta. Istotnym narzÄ™dziem w ich rÄ™kach sÄ… media spoÅ‚ecznoÅ›ciowe. Szczególnie przedstawiciele pokolenia Z chÄ™tnie wymieniajÄ… siÄ™ tam opiniami – zarówno tymi pochlebnymi, jak i krytycznymi – o różnych produktach i usÅ‚ugach i, co istotne, bardzo czÄ™sto siÄ™ nimi sugerujÄ… w swoich decyzjach. – To sprawia, że dzisiaj, jak jeszcze nigdy dotÄ…d, konsumenci wywierajÄ… wpÅ‚yw na funkcjonowanie marek – mówi Kamila KoźbiaÅ‚ z DS Smith. Jako przykÅ‚ad podaje podejÅ›cie do ekologii i rosnÄ…cego w siÅ‚Ä™ trendu zero waste. Pod wpÅ‚ywem wymagaÅ„ konsumentów zmianom poddawane sÄ… nie tylko same produkty, ale i sposoby ich dostawy czy opakowania.
WedÅ‚ug opublikowanego w 2021 roku raportu firmy badawczej IQS na zlecenie Gumtree Polska 63 proc. Polaków deklaruje, że żyje w sposób ekologiczny, a Å›rednio co trzeci zetknÄ…Å‚ siÄ™ z pojÄ™ciem zero waste i wie, co ono oznacza. Po stronie producentów zero waste oznacza takie projektowanie, wytwarzanie i zarzÄ…dzanie cyklem życia produktów, aby w jak najwiÄ™kszym stopniu ograniczać ich wpÅ‚yw na Å›rodowisko, ilość powstajÄ…cych przy tym odpadów i marnowanych surowców. Z kolei konsument zero waste prowadzi taki styl życia, w którym stara siÄ™ generować jak najmniej odpadów, a tym samym nie zanieczyszczać Å›rodowiska.
– Trend ten dotyczy rosnÄ…cej liczby konsumentów i z pewnoÅ›ciÄ… bÄ™dzie siÄ™ rozwijaÅ‚. Widzimy to chociażby po reakcjach przedstawicieli generacji Z. Jak wynika z ostatnich badaÅ„ Nielsena, sÄ… oni szczególnie wrażliwi na tematy zwiÄ…zane ze zmianami klimatu i zanieczyszczeniem powietrza. Już dziÅ› wybierajÄ… marki, które uwzglÄ™dniajÄ… ich wartoÅ›ci. Swoimi spostrzeżeniami chÄ™tnie dzielÄ… siÄ™ też w mediach spoÅ‚ecznoÅ›ciowych, a to ważny argument w ksztaÅ‚towaniu polityki Å›rodowiskowej firm – mówi agencji Newseria Biznes Kamila KoźbiaÅ‚, dyrektor marketingu DS Smith w krajach Europy Åšrodkowo-Wschodniej, dostawcy opakowaÅ„ przyjaznych Å›rodowisku.
Z sondażu wynika też, że pandemia COVID-19 wyraźnie wpÅ‚ynęła na nawyki polskich konsumentów, kierujÄ…c ich uwagÄ™ w stronÄ™ problemów Å›rodowiskowych i Å›wiadomej konsumpcji. WÅ›ród osób, które deklarowaÅ‚y znajomość trendu zero waste, prawie co druga (46 proc.) zadeklarowaÅ‚a, że w czasie pandemii wdrożyÅ‚a te zasady w swoim domu. Potwierdza to też sondaż przeprowadzony w koÅ„cówce ubiegÅ‚ego roku na zlecenie Fundacji Veolia Polska, w którym już 52 proc. Polaków zadeklarowaÅ‚o, że chciaÅ‚oby wdrożyć w swoim życiu zasady zero waste i nie generować odpadów.
– Zero waste jest już trendem, który mocno zakorzeniÅ‚ siÄ™ w umysÅ‚ach Polaków, coraz wiÄ™cej osób żyje w zgodzie z jego zasadami. Jako konsumenci zaczynamy coraz bardziej stawiać na jakość niż ilość. UÅ›wiadamiamy sobie, że nie musimy mieć wszystkiego, że możemy sprowadzić nasze wybory do ograniczonej liczby rzeczy, które sÄ… nam po prostu potrzebne. Wtedy jesteÅ›my nawet skÅ‚onni zapÅ‚acić za nie trochÄ™ wiÄ™cej – mówi Joanna KÄ…dzioÅ‚ka, czÅ‚onkini zarzÄ…du Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste.
– Ma to ogromny wpÅ‚yw na sam produkt, ale też opakowania – mówi Kamila KoźbiaÅ‚. – Dzisiaj 36 proc. polskich konsumentów deklaruje, że chce otrzymywać produkty w jak najmniejszej iloÅ›ci opakowaÅ„. PrzykÅ‚adem segmentów, w których jest jeszcze wiele do zrobienia w tym obszarze, jest chociażby branża kosmetyczna, branża chemii domowej, ale także napojów czy przekÄ…sek.
Badania prowadzone przez Mobile Institute i Allegro w ramach inicjatywy Green Generation pokazujÄ…, że konsumenci kupujÄ…cy online znacznie bardziej zwracajÄ… uwagÄ™ na kwestiÄ™ ekologii niż pozostali. Wyniki z 2021 roku wskazywaÅ‚y, że nieekologiczne praktyki dostrzega 77 proc. e-kupujÄ…cych, a najczęściej wymieniali oni wÅ‚aÅ›nie używanie folii i innych opakowaÅ„ z tworzyw sztucznych do pakowania produktów. Z kolei badanie przeprowadzone przez firmÄ™ DS Smith pokazaÅ‚o, że blisko poÅ‚owa kupujÄ…cych online (41 proc.) chce otrzymywać zamawiane produkty w ekologicznych opakowaniach pochodzÄ…cych z recyklingu.
– Podam przykÅ‚ad ze swojego życia. Kiedy robiÄ™ zakupy przez internet, to proszÄ™ sprzedawcÄ™, żeby zapakowaÅ‚ przesyÅ‚kÄ™ w wielorazowy karton, bez foliowych wypeÅ‚niaczy i folii na zewnÄ…trz. Sama taka przesyÅ‚ka, odpowiednio dopasowana do wielkoÅ›ci i ciężaru produktu, który znajduje siÄ™ w Å›rodku, to wÅ‚aÅ›nie dziaÅ‚anie w duchu zero waste. Z badaÅ„ wynika, że konsumenci chcieliby, aby ich przesyÅ‚ki i opakowania produktów byÅ‚y bardziej zrównoważone, aby sprzedawcy korzystali z obrotu wtórnego i pakowali je np. w kartony z recyklingu – mówi Joanna KÄ…dzioÅ‚ka.
– 43 proc. konsumentów online zauważa zbyt duże iloÅ›ci taÅ›my klejÄ…cej używanej do pakowania produktów, a 40 proc. dostrzega, kiedy opakowanie jest niewspóÅ‚miernie duże do produktu – dodaje Kamila KoźbiaÅ‚.
Jak wskazuje, w badaniach już prawie 20 proc. konsumentów deklaruje, że jeżeli otrzyma opakowanie zbyt duże w stosunku do umieszczonego w nim produktu, to zrezygnuje z ponownych zakupów danej marki bÄ…dź sprzedawcy. Konsumenci stajÄ… siÄ™ jednoczeÅ›nie coraz bardziej wrażliwi na przejawy greenwashingu, czyli pozornych dziaÅ‚aÅ„ proekologicznych podejmowanych tylko dla poprawy wizerunku firmy.
– Konsumenci nie tylko chcÄ… widzieć ekologiczne slogany, ale chcÄ… znać dokÅ‚adne dane, które potwierdzajÄ… zmianÄ™ zachowaÅ„ swoich ulubionych marek. Wraz z FundacjÄ… Ellen MacArthur stworzyliÅ›my wytyczne do projektowania w obiegu zamkniÄ™tym, dziÄ™ki którym w oÅ›miu parametrach jesteÅ›my w stanie dokÅ‚adnie obliczyć i pokazać optymalizacje, chociażby redukcji CO2, funkcjonowania opakowania i produktu w caÅ‚ym Å‚aÅ„cuchu dostaw. I sÄ… to dane, które później w sposób rzetelny mogÄ… stanowić podstawÄ™ do informacji dla konsumentów – mówi dyrektor marketingu DS Smith w krajach Europy Åšrodkowo-Wschodniej.
Te oczekiwania wywierają na biznes coraz większą presję, zmuszając firmy do szukania nowych, bardziej proekologicznych rozwiązań.
– To, czym zero waste jest w naszym indywidualnym życiu, w gospodarce nazywa siÄ™ gospodarkÄ… o obiegu zamkniÄ™tym. Biznes – majÄ…c Å›wiadomość, że ma z jednej strony coraz bardziej Å›wiadomych konsumentów, a z drugiej przepisy i regulacje na poziomie Unii Europejskiej – bÄ™dzie wdrażać te zasady w swoich projektach, w swoich produktach i usÅ‚ugach. MyÅ›lÄ™, że te trendy zakorzeniÄ… siÄ™ już na staÅ‚e, zarówno w Å›wiadomoÅ›ci konsumentów, jak i producentów – ocenia ekspertka Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste.
– Uwaga konsumentów poÅ›wiÄ™cona kwestiom proekologicznym przekÅ‚ada siÄ™ na zainteresowanie marek, które coraz częściej przychodzÄ… do nas i zastanawiajÄ… siÄ™, jakie parametry mogÄ… polepszyć, jak mogÄ… zamienić wypeÅ‚niacze, czy mogÄ… zoptymalizować grubość opakowaÅ„, żeby zmniejszyć ilość transportu i samochodów, a tym samym również emisje CO2. Coraz częściej zwracajÄ… siÄ™ do nas z proÅ›bÄ… o pomoc np. w znalezieniu ekologicznej formy wypeÅ‚niaczy, wytwarzanych z tektury zamiast z pianki poliuretanowej – mówi ekspertka DS Smith. – Te wszystkie kwestie sprawiajÄ… też, że marki sÄ… również bardziej wyedukowane, czasami nawet starajÄ… siÄ™ przeÅ›cigać w tym, co jeszcze można zoptymalizować, a ten trend jest oczywiÅ›cie korzystny dla naszego Å›rodowiska.
