W 2020 roku oddano w Polsce do użytkowania ponad 900 domów o konstrukcji drewnianej, a na przestrzeni ostatnich piÄ™ciu lat ich popularność zwiÄ™kszyÅ‚a siÄ™ już ponad dwukrotnie – pokazujÄ… dane GUS. Wynika to z faktu, że budownictwo drewniane jest bardziej energooszczÄ™dne i przyjazne dla Å›rodowiska. W caÅ‚ym swoim cyklu życia budynki odpowiadajÄ… bowiem za ok. 40 proc. emisji CO2 do atmosfery, a redukcja tego wskaźnika to cel UE uwzglÄ™dniony w Zielonym Åadzie. Wykorzystanie w budownictwie drewna, które cechuje wiÄ™ksza pojemność cieplna i ujemna emisja CO2, może wiÄ™c mocno siÄ™ przyczynić do przeciwdziaÅ‚ania zmianom klimatu.
– Domy z drewna sÄ… bardziej ekologiczne w porównaniu do budownictwa tradycyjnego. Drewno to materiaÅ‚, który nie tylko nie wytwarza CO2, ale i pochÅ‚ania go z powietrza. Niedawne badania przeprowadzone dla Ministerstwa Åšrodowiska porównaÅ‚y Å›lad wÄ™glowy w budownictwie murowanym i drewnianym, a wyniki okazaÅ‚y siÄ™ rewelacyjne na rzecz tego drugiego – mówi agencji Newseria Biznes Wojciech Nitka ze Stowarzyszenia Dom Drewniany.
Jak wynika z danych GUS, w 2020 roku powstaÅ‚o w Polsce 905 domów drewnianych, podczas gdy rok wczeÅ›niej byÅ‚o ich 708, a w 2015 roku – 348. SpóÅ‚ka Polskie Domy Drewniane wskazuje, że choć nadal jest to zaledwie ok. 1 proc. ogóÅ‚u budownictwa (dla porównania w Niemczech udziaÅ‚ ten przekracza 18 proc.), to popularność konstrukcji drewnianych roÅ›nie, a potencjaÅ‚ rynku jest dużo wiÄ™kszy. Z jej szacunków wynika, że w ciÄ…gu nastÄ™pnych dwóch dekad (do 2040 roku) udziaÅ‚ budownictwa drewnianego w caÅ‚ym sektorze może siÄ™ zwiÄ™kszyć do 20 proc., a każdego roku w Polsce może powstawać nawet ok. 15 tys. drewnianych budynków.
Szersze wykorzystanie drewna w budownictwie może mocno przyczynić siÄ™ do przeciwdziaÅ‚ania zmianom klimatycznym. WedÅ‚ug danych przytaczanych w raporcie KAPE, opracowanym na zlecenie Ministerstwa Åšrodowiska, („Åšrodowiskowe aspekty nowoczesnego budownictwa drewnianego”), caÅ‚y sektor budowlany odpowiada za 30–40 proc. caÅ‚kowitej emisji gazów cieplarnianych i 40 proc. zużycia energii na Å›wiecie, a każdego roku branża budowlana wykorzystuje ok. 3 mld ton surowców (co odpowiada 40–50 proc. caÅ‚kowitego zapotrzebowania na nie). Z kolei z danych European Forest Institute, przytaczanych przez spóÅ‚kÄ™ PDD, wynika, że budynki z betonu – uwzglÄ™dniajÄ…c caÅ‚y cykl ich życia – odpowiadajÄ… za zużycie ok. 42 proc. caÅ‚kowitej energii, 35 proc. emisji gazów cieplarnianych i 30 proc. zużycia wody. W przypadku konstrukcji drewnianych te wskaźniki sÄ… dużo niższe.
– Budownictwo drewniane jest budownictwem suchym i – oprócz fundamentów – nie wymaga dużej iloÅ›ci wody. Natomiast w przypadku budownictwa murowanego potrzebujemy wody do produkcji betonu, zaprawy i wielu innych elementów – wyjaÅ›nia Wojciech Nitka.
Przeprowadzone w 2018 roku badania naukowców z Bangor University w Walii, publikowane przez Climate Change Committee, pokazujÄ… także, że powstanie budynku betonowego wiąże siÄ™ z emisjÄ… do atmosfery aż 992 ton CO2. Konstrukcja drewniana natomiast nie wytwarza go w ogóle, w zamian przechowujÄ…c aż 426 ton CO2 dziÄ™ki zmagazynowaniu wÄ™gla w drewnie. To oznacza, że efekt netto wykorzystania technologii drewnianej zamiast betonowej to 1418 ton CO2 mniej w atmosferze.
ZaletÄ… drewnianego budownictwa jest nie tylko ekologia, ale i energooszczÄ™dność. Drewno ma naturalne wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci termoizolacyjne, wiÄ™c wykorzystanie go w budynkach zmniejsza zapotrzebowanie na energiÄ™ do ogrzewania czy chÅ‚odzenia pomieszczeÅ„. Z danych European Wood, przytaczanych przez spóÅ‚kÄ™ PDD, wynika, że ten surowiec jest 15-krotnie lepszym izolatorem niż beton, a drewniana deska o gruboÅ›ci 2,5 cm ma wyższÄ… odporność termicznÄ… niż Å›ciana z cegÅ‚y o gruboÅ›ci 11,4 cm, co w praktyce przekÅ‚ada siÄ™ na dużo lepszy bilans energetyczny budynku.
– Domy drewniane, szczególnie domy z bali, sÄ… bardzo energooszczÄ™dne – dużo bardziej niż budownictwo szkieletowe. Domy szkieletowe szybko siÄ™ nagrzewajÄ…, ale – jako że nie ma tam pojemnoÅ›ci cieplnej – po wyÅ‚Ä…czeniu ogrzewania szybko siÄ™ też wychÅ‚adzajÄ…. Co innego w przypadku domów z bali, ponieważ drewno ma dużo wiÄ™kszÄ… pojemność cieplnÄ… niż kamieÅ„, pustaki czy cegÅ‚a – podkreÅ›la ekspert.
Drewniane domy wpisujÄ… siÄ™ też w nowe, zaostrzone od stycznia 2021 roku warunki techniczne (WT 2021), zgodnie z którymi wszystkie nowo projektowane i powstajÄ…ce budynki muszÄ… speÅ‚niać rygorystyczne normy energooszczÄ™dnoÅ›ci i izolacji cieplnej. Co istotne, wiÄ™ksza energooszczÄ™dność przekÅ‚ada siÄ™ też na niższe koszty utrzymania. SpóÅ‚ka Polskie Domy Drewniane podaje, że w przypadku projektowanych przez niÄ… budynków oszczÄ™dnoÅ›ci na rachunkach za prÄ…d mogÄ… wynieść nawet 20 proc. w porównaniu z typowym, betonowym budownictwem.
– Wszystko zależy od projektu. Możemy budować domy, które speÅ‚niajÄ… podstawowe wymagania izolacyjnoÅ›ci cieplnej, ale też domy energooszczÄ™dne i domy pasywne. W zależnoÅ›ci od tego, ile izolacji cieplnej damy na Å›ciany, stropy czy dach, możemy przyjąć zużycie ok. 15 kWh na 1 mkw. rocznie, a wiÄ™c koszty ogrzewania sÄ… bardzo niskie. Jednak tej izolacji musimy dać w tym celu przynajmniej 30–40 cm. I wtedy mamy dom pasywny. Ale możemy też budować domy zeroenergetyczne, które po prostu nie potrzebujÄ… już żadnych instrumentów do ogrzewania – mówi Wojciech Nitka.
KolejnÄ… zaletÄ… drewna jest to, że w odróżnieniu od wielu innych materiaÅ‚ów budowlanych nie ma ono wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci toksycznych i jest naturalnym surowcem, co przekÅ‚ada siÄ™ na komfort i lepsze samopoczucie mieszkaÅ„ców. W tej chwili drewniane domy w wiÄ™kszoÅ›ci powstajÄ… też na zasadzie prefabrykowanych konstrukcji, wiÄ™c ich budowa jest taÅ„sza i szybsza. Gotowe elementy Å‚Ä…czy siÄ™ ze sobÄ… na miejscu budowy, a czas montażu ogranicza siÄ™ do kilku tygodni. Nie oznacza to jednak, że takie konstrukcje sÄ… mniej trwaÅ‚e.
– Najstarszy drewniany dom w Europie, dokÅ‚adnie w Szwajcarii, ma okoÅ‚o 700 lat i ciÄ…gle jest zamieszkaÅ‚y – mówi ekspert Stowarzyszenia Dom Drewniany. – JeÅ›li chodzi o trwaÅ‚ość, wiele zależy od firmy, której zlecamy budowÄ™ domu: czy bierzemy tanio i dostajemy kiepski towar, czy bierzemy firmÄ™ rzetelnÄ… i sprawdzonÄ…, która postawi po prostu dom na lata. Dom drewniany – jeżeli jest wybudowany dobrze, zgodnie z wszystkimi standardami, przez porzÄ…dnÄ… firmÄ™ wykonawczÄ…, dobrze użytkowany i utrzymywany – przeżyje nawet 100 lat i wiÄ™cej. Mamy zresztÄ… tego przykÅ‚ady, np. w postaci drewnianych koÅ›cióÅ‚ków liczÄ…cych po kilkaset lat, nie mówiÄ…c o drewnianych budynkach w Chinach, które majÄ… nawet po kilka tysiÄ™cy lat.