– Pakiet Fit for 55 jest krokiem w dobrym kierunku, ale niewystarczajÄ…cym – ocenia dr Zbigniew Karaczun z warszawskiej SGGW, ekspert Koalicji Klimatycznej. Jak podkreÅ›la, UE – żeby zatrzymać zmiany klimatu – powinna zwiÄ™kszyć swoje ambicje dotyczÄ…ce redukcji CO2 i dążyć do osiÄ…gniÄ™cia neutralnoÅ›ci klimatycznej dekadÄ™ wczeÅ›niej. Konieczne sÄ… też m.in.: szybszy rozwój OZE, gruntowna reforma rolnictwa i zmiany we wszystkich sektorach gospodarki. – Niestety w Polsce wciąż brak woli politycznej, żeby wdrażać dziaÅ‚ania na rzecz ochrony klimatu w transporcie, energetyce czy budownictwie – dodaje ekspert.
– Pakiet Fit for 55, czyli nowy pakiet propozycji Unii Europejskiej w zakresie ochrony klimatu, nie jest wystarczajÄ…cy, aby zatrzymać zmiany wywoÅ‚ane dziaÅ‚alnoÅ›ciÄ… czÅ‚owieka. Nauka mówi jasno, że do 2030 roku musimy ograniczyć emisjÄ™ gazów cieplarnianych o 65 proc. – a nie o 55 proc., jak przyjÄ™to w tym pakiecie. Natomiast neutralność klimatycznÄ… powinniÅ›my uzyskać już w 2040, a nie dopiero w 2050 roku. Ten pakiet jest krokiem w dobrym kierunku, ale niewystarczajÄ…cym – ocenia dr Zbigniew Karaczun.
W poÅ‚owie lipca Komisja Europejska przedstawiÅ‚a propozycjÄ™ reform gospodarczych i legislacyjnych ukierunkowanych na walkÄ™ ze zmianami klimatycznymi. Pakiet Fit for 55 ma pomóc w realizacji celu, jakim jest redukcja emisji gazów cieplarnianych co najmniej o 55 proc. do 2030 roku (w stosunku do poziomu z 1990 roku). Z kolei do 2050 roku UE zamierza już osiÄ…gnąć zerowÄ… emisjÄ™ netto.
– Tak naprawdÄ™, czyli zredukować emisjÄ™ gazów cieplarnianych jeszcze bardziej ponad to, co jest zapisane w tym nowym pakiecie UE. Dotyczy to m.in. systemu ETS – czyli przedsiÄ™biorstw i zakÅ‚adów przemysÅ‚owych, które wchodzÄ… w europejski system handlu uprawnieniami do emisji – gdzie ta redukcja powinna wynieść co najmniej 70 proc do 2030 roku. PowinniÅ›my też zwiÄ™kszyć redukcjÄ™ w sektorach, które nie wchodzÄ… w ten pakiet – a wiÄ™c np. w transporcie, rolnictwie, budownictwie i gospodarce komunalnej – do co najmniej 55, a nawet 60 proc. Musimy objąć dziaÅ‚aniami każdy sektor gospodarki – mówi ekspert.
Jak podkreÅ›la, oprócz wiÄ™kszej redukcji emisji potrzebny jest też szybszy rozwój OZE, które do koÅ„ca tej dekady powinny mieć już okoÅ‚o 50-proc. udziaÅ‚ w miksie energetycznym UE. Tymczasem w pakiecie Fit for 55 zakÅ‚adany do 2030 roku udziaÅ‚ OZE zostaÅ‚ podniesiony z raptem 32 do 40 proc.
– PowinniÅ›my też zmienić europejskie rolnictwo i inaczej podejść do gospodarki leÅ›nej, żeby zwiÄ™kszyć pochÅ‚anianie wÄ™gla w systemie przyrodniczym, zwiÄ™kszyć magazynowanie wÄ™gla przede wszystkim w glebie, w biomasie. Tego trochÄ™ w pakiecie Fit for 55 brakuje, to jest krok w dobrym kierunku, ale on bÄ™dzie jeszcze wymagaÅ‚ uzupeÅ‚nienia – mówi dr Zbigniew Karaczun.
WÅ›ród najważniejszych zaÅ‚ożeÅ„ Fit for 55 jest m.in. reforma kontrowersyjnego, unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji CO2 (ETS). Szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, omawiajÄ…c zaÅ‚ożenia nowego pakietu, wskazaÅ‚a, że ten mechanizm dziaÅ‚a i bÄ™dzie rozszerzany o kolejne sektory. KE proponuje m.in. stopniowe wycofywanie bezpÅ‚atnych uprawnieÅ„ dla lotnictwa.
Kolejne zmiany to nowelizacja dyrektywy o energii odnawialnej (RED) oraz dyrektywy o efektywnoÅ›ci energetycznej (EED), rewizja dyrektywy o podziale obciążeÅ„ (ESR) oraz dyrektywy dotyczÄ…cej infrastruktury paliw alternatywnych, a także nowelizacja rozporzÄ…dzenia okreÅ›lajÄ…cego normy emisji CO2 dla samochodów osobowych i dostawczych. Ta ostatnia ma przyspieszyć rozwój zeroemisyjnego transportu poprzez wymóg obniżenia Å›rednich emisji z nowych samochodów o 55 proc. od 2030 roku i o 100 proc. pięć lat później. Innymi sÅ‚owy: w praktyce już od 2035 roku w UE nie bÄ™dzie można sprzedawać nowych samochodów z silnikami spalinowymi.
Ekspert Koalicji Klimatycznej i wykÅ‚adowca warszawskiej SGGW wskazuje, że w tyle za unijnÄ… politykÄ… klimatycznÄ… jak zwykle pozostaje Polska, której brak woli politycznej, aby realizować zaÅ‚ożenia przyjÄ™te na poziomie UE.
– Szanse i możliwość osiÄ…gniÄ™cia tych celów mamy, bo we wszystkich kluczowych sektorach sÄ… już dziÅ› dostÄ™pne technologie. Możemy przestawić energetykÄ™ na korzystanie z odnawialnych źródeÅ‚ energii, zelektryfikować transport, możemy budować domy zero-, a nawet plusenergetyczne. W każdym sektorze mamy już technologiÄ™, wiedzÄ™ i sposoby, które pozwalajÄ… na radykalne redukcje emisji. GÅ‚ównym problemem Polski jest jednak brak woli politycznej. PowinniÅ›my odchodzić od wÄ™gla: nie tylko dlatego, że jest to groźne dla zdrowia ludzi i zmienia klimat, ale i dlatego, że to tworzy bariery dla rozwoju gospodarczego. Natomiast w Polsce wciąż brak woli politycznej, żeby wdrażać dziaÅ‚ania na rzecz ochrony klimatu w transporcie, energetyce czy budownictwie. Polska wprowadziÅ‚a dla nowych budynków takie normy efektywnoÅ›ci energetycznej, które Szwecja – poÅ‚ożona w znacznie zimniejszym klimacie – miaÅ‚a już kilkadziesiÄ…t lat temu. Tym, czego potrzebujemy, jest wiÄ™c rzeczywiÅ›cie wola polityczna i nacisk spoÅ‚eczny na polityków, żeby tego typu dziaÅ‚ania byÅ‚y podejmowane – mówi Zbigniew Karaczun.
