Monitorowanie i zgÅ‚aszanie podejrzeÅ„ o pranie pieniÄ™dzy bÄ™dzie wkrótce nowym obowiÄ…zkiem biur rachunkowych. Eksperci przewidujÄ…, że bÄ™dzie to duże wyzwanie, szczególnie dla mniejszych firm, które mogÄ… nie poradzić sobie ze speÅ‚nieniem rygorystycznych wymogów. – MaÅ‚e podmioty bÄ™dÄ… musiaÅ‚y zmagać siÄ™ z dość trudnymi przepisami tej ustawy w ten sam sposób, w jaki robiÄ… to banki czy ubezpieczyciele – mówi Bartosz MichaÅ‚kowski, dyrektor Departamentu Operacji w banku NatWest Polska. Jego zdaniem stworzy to rynek usÅ‚ug doradczych i szkoleniowych, które bÄ™dÄ… tym podmiotom uÅ‚atwiać speÅ‚nianie wymogów ustawy. Tym bardziej że poza biurami rachunkowymi nowe obowiÄ…zki dotyczyć bÄ™dÄ… też m.in. galerii sztuki czy firm z rynku walut wirtualnych.
22 kwietnia weszÅ‚a w życie nowelizacja ustawy o przeciwdziaÅ‚aniu praniu pieniÄ™dzy oraz finansowaniu terroryzmu, ale kluczowe zmiany wymagajÄ…ce dostosowania siÄ™ do nowych wymogów wejdÄ… w życie po trzech lub szeÅ›ciu miesiÄ…cach. Jest to implementacja dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 roku (tzw. dyrektywy V Anti-Money Laundering AML), która ma zwiÄ™kszyć transparentność przepÅ‚ywów finansowych w Polsce i UE, a tym samym zwiÄ™kszyć skuteczność przeciwdziaÅ‚ania praniu pieniÄ™dzy i wykrywania Å›rodków pochodzÄ…cych z dziaÅ‚alnoÅ›ci przestÄ™pczej bÄ…dź sÅ‚użących dziaÅ‚alnoÅ›ci terrorystycznej. DziÄ™ki nowej ustawie Polska ujednolici swoje standardy z obowiÄ…zujÄ…cymi w Unii Europejskiej pod kÄ…tem przeciwdziaÅ‚ania przestÄ™pczoÅ›ci finansowej.
– Dla firm i instytucji obowiÄ…zanych, które muszÄ… już speÅ‚niać wymogi ustawy, nie ma żadnych rewolucyjnych zmian, jedynie kosmetyczne. Natomiast myÅ›lÄ™, że bÄ™dÄ… one ogromnym wyzwaniem dla firm zajmujÄ…cych siÄ™ doradztwem podatkowym i prowadzeniem ksiÄ…g podatkowych, których w Polsce jest okoÅ‚o 40 tys. W moim odczuciu te firmy nie sÄ… na te zmiany gotowe – wyjaÅ›nia w rozmowie z agencjÄ… Newseria Biznes Bartosz MichaÅ‚kowski.
Na rozszerzonej liÅ›cie podmiotów obowiÄ…zanych znalazÅ‚y siÄ™ m.in. firmy zajmujÄ…ce siÄ™ prowadzeniem ksiÄ…g podatkowych, czyli np. wszystkie biura ksiÄ™gowe, bez wzglÄ™du na ich wielkość. Jak podkreÅ›la ekspert, oznacza to, że jednoosobowe dziaÅ‚alnoÅ›ci, np. biura rachunkowe, które prowadzÄ… ksiÄ™gi dla mikroprzedsiÄ™biorstw, bÄ™dÄ… podlegać tym samym wymogom, z którymi obecnie mierzÄ… siÄ™ duże banki, firmy ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne, poÅ›rednicy w handlu nieruchomoÅ›ciami, ubezpieczyciele, doradcy podatkowi czy notariusze. Status instytucji obowiÄ…zanej wiąże siÄ™ z wieloma obowiÄ…zkami okreÅ›lonymi przez ustawÄ™, np. imiennym wskazaniem osoby odpowiedzialnej za wdrażanie obowiÄ…zków wynikajÄ…cych z ustawy, weryfikacjÄ… tożsamoÅ›ci klientów, z którymi nawiÄ…zuje stosunki gospodarcze, oraz stosowaniem Å›rodków bezpieczeÅ„stwa finansowego w stosunku do niektórych kontrahentów.
Na liście znalazły się m.in. galerie sztuki i wszystkie firmy zajmujące się licytacją i handlem dziełami sztuki. W ich przypadku przepisy ustawy będą dotyczyć transakcji o wartości powyżej 10 tys. euro.
– Wpisanie domów aukcyjnych do katalogu instytucji obowiÄ…zanych ustawÄ… AML mnie akurat nie dziwi. Nie trzeba mieć dużej wyobraźni, aby zauważyć, jak Å‚atwo wprowadzić pieniÄ…dze z nielegalnych źródeÅ‚, kupujÄ…c obraz o niepotwierdzonej wartoÅ›ci artystycznej, znaleziony na strychu. Wystarczy go nabyć za wielkÄ… sumÄ™ pieniÄ™dzy, odprowadzić podatek i pieniÄ…dze sÄ… wprowadzone do legalnego obiegu – wyjaÅ›nia dyrektor Departamentu Operacji w banku NatWest Polska.
Nowelizacja ustawy w wiÄ™kszym stopniu zapewni ochronÄ™ systemu finansowego i caÅ‚ego spoÅ‚eczeÅ„stwa przed skutkami prania pieniÄ™dzy i przestÄ™pstw finansowych. Pozwoli bowiem na szerszÄ… kontrolÄ™ transakcji i sprawniejsze wyÅ‚apywanie przestÄ™pców finansowych.
– Wszystkie transakcje powinny być kontrolowane. RobiÄ… to instytucje obowiÄ…zane, czyli banki i inne instytucje finansowe oraz wÅ‚aÅ›nie nowo dodane podmioty. Kontrola dotyczy podejrzanych transakcji zdefiniowanych przez ustawÄ™, a zwiÄ™kszone wymogi identyfikacji i weryfikacji dotyczÄ… klientów, jeÅ›li transakcje przekroczÄ… 1 tys. euro – uÅ›ciÅ›la Bartosz MichaÅ‚kowski.
Jak zauważa, pozytywnym skutkiem ubocznym nowelizacji ustawy jest stworzenie nowego rynku usÅ‚ug z zakresu AML. Podmioty, które znalazÅ‚y siÄ™ na nowej liÅ›cie, bÄ™dÄ… bowiem potrzebować pomocy we wdrażaniu wymogów nowej regulacji. W wielu firmach konieczne bÄ™dzie zatrudnienie specjalistów w tej dziedzinie i wdrożenie systemów informatycznych wspierajÄ…cych caÅ‚y proces kontroli, szczególnie w obszarze transakcji. Dodatkowo każdy podmiot obowiÄ…zany bÄ™dzie musiaÅ‚ zapewnić coroczne szkolenie z zakresu ustawy i przeciwdziaÅ‚ania praniu pieniÄ™dzy dla swoich pracowników.
Według ustawy Generalny Inspektor Informacji Finansowej będzie musiał przygotować krajową ocenę ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu.
– Skala problemu prania pieniÄ™dzy jest bardzo trudna do oszacowania, ale szacuje siÄ™, że co roku w Polsce miliardy zÅ‚otych pochodzÄ…cych z nielegalnych źródeÅ‚ wprowadzane sÄ… do regularnego obiegu. UmykajÄ… kwoty, które mogÅ‚yby zasilić budżet paÅ„stwa i usprawnić nasze codzienne życie. WedÅ‚ug szacunków Organizacji Narodów Zjednoczonych wielkość procederu prania pieniÄ™dzy ksztaÅ‚tuje siÄ™ na poziomie 2–5 proc. Å›wiatowego PKB. Tym samym można uważać, iż wielkość ta w Polsce plasuje siÄ™ w okolicach Å›redniej, tj. 2,5 proc. To mniej wiÄ™cej tyle, ile z budżetu paÅ„stwa pÅ‚acimy rocznie na wojsko – podsumowuje dyrektor Departamentu Operacji w banku NatWest Polska.
Na proceder prania pieniÄ™dzy narażone sÄ… wszystkie sektory gospodarki, ale niektóre definiowane sÄ… jako sektory podwyższonego ryzyka, np. cash intensive businesses, czyli podmioty, które przyjmujÄ… dużą ilość gotówki, chociażby stacje benzynowe czy restauracje.
NatWest to jeden z najwiÄ™kszych banków w Wielkiej Brytanii. W Polsce zatrudnia specjalistów od AML, którzy Å›ledzÄ… transakcje i przeciwdziaÅ‚ajÄ… nielegalnym praktykom finansowym na Wyspach.