Nadchodza oczekiwane zmiany w VAT: matryca stawek podatku i Wiazaca Informacja Stawkowa
Piotr Juszczyk, doradca podatkowy w firmie inFakt
W obecnym stanie prawnym identyfikacja wlasciwej stawki VAT nastepuje na podstawie Polskiej Klasyfikacji Wyrob?w i Uslug 2008 (PKWiU 2008). PKWiU byl stworzony w gl?wnej mierze do cel?w statystycznych, a nie do okreslania stawek VAT, dlatego tez dla cel?w identyfikacji VAT jest bardzo problematyczny, niejasny i niesp?jny. Podatnicy ciagle spotkaja sie z ogromnymi problemami, a bledne okreslenie stawki VAT moze miec bolesne konsekwencje.
Co prawda podatnik moze wystapic do Gl?wnego Urzedu Statystycznego o opinie w sprawie poprawnego sklasyfikowania danej uslugi czy tez towaru, jednak interpretacja GUS nie jest wiazaca dla organ?w podatkowych i nie jest decyzja administracyjna. Ponadto opinie te nie sa jednolite.
Z tego powodu oraz przez interpretacje organ?w podatkowych na przestrzeni lat powstalo wiele absurd?w. Najwiekszym, kt?ry zawsze powraca do dyskusji publicznej przy okazji Tlustego Czwartku, jest slynny VAT na paczki, kt?ry moze wyniesc 5%, 8% jak i 23%. Stawka zalezy od tego, czy jest to paczek dietetyczny lub tradycyjny z data spozycia do 14 dni, czy paczek o dluzszym terminie przydatnosci.
Inny przyklad – musztarda zostala zaklasyfikowana pod stawke 23%, ale juz sos musztardowy – 8%. Ta sama nizsza stawka obowiazuje dla ketchupu czy tez majonezu. Jak widac musztarda jest traktowana inaczej. Dlaczego? Bo jak wynika z uzasadnienia – jest zdrowsza. Podobna sytuacja ma miejsce wsr?d owoc?w czy tez wody. Stawka VAT na wode mineralna wynosi 8%, natomiast na wode zr?dlana juz 23%. Do sprzedazy brzoskwini ma zastosowanie stawka 5%, ale juz banana 8%.
Przyklad?w absurd?w, gdzie dwa podobne do siebie produkty objete sa roznymi stawkami, jest wiele, stad tez pomysl wprowadzenia matrycy stawek VAT, kt?ra ma byc oparta na 3 filarach: prostota – przejrzystosc – przyjaznosc stosowania.
Zgodnie z uzasadnieniem do projektu powyzszy cel ma byc osiagniety poprzez zbudowanie matrycy stawek podatku VAT opartej na nastepujacych zalozeniach:
1. przyjecie jednej (takiej samej) stawki podatku dla calych – w miare mozliwosci i przy racjonalnosci systemu – dzial?w CN (nomenklatury scalonej);
2. przyjecie – w przypadku koniecznosci zmiany stawki na dane towary – generalnej zasady obnizania stawek („r?wnanie w d?l”);
3. koniecznosc zr?wnowazenia wprowadzenia prostej matrycy podwyzkami stawek na wybrane (ale nieliczne) towary i uslugi.
Nowa matryca stawek VAT w gl?wnej mierze ma za zadanie wyeliminowanie absurd?w w stosowaniu stawek VAT, gdzie podobne towary (towary takiej samej kategorii) byly czasem opodatkowane wedlug r?znych stawek.
Matryca stawek VAT ma byc oparta na nomenklaturze scalonej (CN). W zwiazku z tym produkty beda przyporzadkowane do danego dzialu w systemie CN, np. pieczywo, owoce, warzywa, miesa czy tez produkty mleczarskie. W konsekwencji co do zasady stawkami zostana objete cale dzialy, a nie poszczeg?lne towary z nich wyodrebnione.
Ministerstwo Finans?w podkresla, ze planowane zmiany nie maja celu fiskalnego, natomiast maja uproscic system i zdecydowanie ograniczyc niekonsekwencje w stosowaniu stawek VAT. A jak to wyglada w praktyce?
Obnizeniu ulegna stawki VAT np. na:
1. owoce tropikalne i cytrusowe, niekt?re orzechy (pistacjowe, migdaly, kokosowe) – obecnie opodatkowane wedlug stawki 8%, objete zostana – tak jak pozostale owoce – stawka 5%;
2. pieczywo kazdego rodzaju, wlacznie z ciastkami, proponuje sie objac stawka 5% (obecnie pieczywo i produkty ciastkarskie sa objete trzema stawkami 5%, 8% i 23%);
3. zupy, buliony, zywnosc homogenizowana i dietetyczna – w tym r?wniez dietetyczne srodki spozywcze specjalnego przeznaczenia medycznego objete obecnie stawka 8%, beda opodatkowane wedlug stawki w wysokosci 5%;
4. musztarda, przyprawa slodka papryka, niekt?re przyprawy przetworzone (np. pieprz, galka muszkatolowa, tymianek), obecnie opodatkowane wedlug stawki 23
