Nadużycia zwiÄ…zane ze sprzedażą na pokazach, wycieczkach lub podczas wizyt akwizytorów od lat stanowiÅ‚y jeden z poważniejszych problemów rynku konsumenckiego. Tym bardziej że najczęściej ich ofiarÄ… padaÅ‚y osoby starsze, podatne na marketingowe sztuczki i nie do koÅ„ca Å›wiadome przysÅ‚ugujÄ…cych im praw. Umowy podpisywane na kosztowne garnki czy koÅ‚dry byÅ‚y konstruowane tak, że trudno byÅ‚o siÄ™ od nich uwolnić. UOKiK każdego roku prowadziÅ‚ przynajmniej kilka takich spraw, które koÅ„czyÅ‚y siÄ™ nawet wielomilionowymi karami dla nieuczciwych sprzedawców. W tym roku proceder ma jednak zostać ukrócony, ponieważ od 1 stycznia br. weszÅ‚y w życie nowe przepisy, które gwarantujÄ… konsumentom dużo wiÄ™kszÄ… ochronÄ™.
– Nadużycia zwiÄ…zane z pokazami handlowymi i niezapowiedzianymi wizytami akwizytorów byÅ‚y dużym problemem. One same w sobie sÄ… legalne, natomiast problemem byÅ‚o to, że konsumenci zapraszani na takie pokazy, zwÅ‚aszcza starsi, byli na nich wprowadzani w bÅ‚Ä…d. Sprawy tego typu stanowiÅ‚y bardzo dużą gałąź dziaÅ‚alnoÅ›ci UOKiK. Przed pandemiÄ… prowadziliÅ›my rocznie po kilka postÄ™powaÅ„ wzglÄ™dem takich nieuczciwych sprzedawców. CzÄ™sto koÅ„czyÅ‚y siÄ™ one dotkliwymi, nawet wielomilionowymi karami i naÅ‚ożeniem obowiÄ…zku zaprzestania procederu wprowadzania konsumentów w bÅ‚Ä…d – mówi agencji Newseria Biznes Agnieszka OrliÅ„ska, ekspertka UrzÄ™du Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Z poczÄ…tkiem stycznia tego roku weszÅ‚o w życie wiele ważnych dla konsumentów przepisów wynikajÄ…cych z koniecznoÅ›ci implementacji unijnych dyrektyw. Zmiany wprowadzono m.in. w ustawie o prawach konsumenta, w której zostaÅ‚y wdrożone wytyczne dyrektywy Omnibus oraz dodatkowe rozwiÄ…zania dotyczÄ…ce umów zawieranych poza lokalem, w szczególnoÅ›ci podczas pokazów handlowych i wycieczek. MajÄ… one ukrócić nieprawidÅ‚owoÅ›ci, do których dochodziÅ‚o podczas takich wydarzeÅ„.
– Zmiany wprowadzone od 1 stycznia br. wynikaÅ‚y w dużym stopniu z apeli UOKiK, ponieważ potrzebne byÅ‚y dziaÅ‚ania ograniczajÄ…ce pewne nieuczciwe praktyki – mówi Agnieszka OrliÅ„ska.
NajważniejszÄ… zmianÄ…, która wÅ‚aÅ›nie weszÅ‚a w życie, jest przede wszystkim zakaz zawierania umów finansowych podczas pokazów handlowych i wycieczek. Zawarta w takiej sytuacji umowa, np. umowa pożyczki, bÄ™dzie nieważna i nie bÄ™dzie wywoÅ‚ywać skutków dla konsumenta.
– Dotychczas konsumenci byli namawiani na takich pokazach na zakup różnych drogich produktów. W przypadku, kiedy nie mieli wystarczajÄ…cej iloÅ›ci gotówki, czÄ™sto byli też namawiani na pożyczki lub kredyty albo po prostu podsuwano im takie umowy – wyjaÅ›nia ekspertka UOKiK.
Nowe przepisy wydÅ‚użyÅ‚y również do 30 dni termin na odstÄ…pienie od umowy zakupu zawartej podczas nieumówionej wizyty akwizytora w domu konsumenta lub wycieczki zorganizowanej przez przedsiÄ™biorcÄ™. W przypadku pokazów handlowych utrzymany zostaÅ‚ jednak termin 14-dniowy.
Jak wskazuje Agnieszka OrliÅ„ska, ważnÄ… zmianÄ… wprowadzonÄ… w znowelizowanej ustawie jest również zakaz przyjmowania pÅ‚atnoÅ›ci przed upÅ‚ywem terminu na odstÄ…pienie od umowy. Dotyczy to umów zawieranych podczas pokazów handlowych i wycieczek, jak i niezapowiedzianych wizyt akwizytorów w domu konsumentów. DziÄ™ki temu odroczeniu pÅ‚atnoÅ›ci w czasie bÄ™dÄ… oni mogli podjąć bardziej Å›wiadomÄ… decyzjÄ™ dotyczÄ…cÄ… zakupu danego produktu czy usÅ‚ugi i nie bÄ™dÄ… narażeni na straty finansowe.
– Do czasu upÅ‚yniÄ™cia terminu na odstÄ…pienie od umowy nie bÄ™dzie można pobrać od konsumenta pÅ‚atnoÅ›ci za sprzÄ™t, który nabÄ™dzie w taki sposób. Jeżeli mimo to ktoÅ› spróbuje takÄ… pÅ‚atność pobrać, to grozi mu za to kara grzywny – podkreÅ›la ekspertka.
Co istotne, takÄ… karÄ™ bÄ™dzie można naÅ‚ożyć na osobÄ™ przyjmujÄ…cÄ… pÅ‚atnoÅ›ci, a w podmiotach niebÄ™dÄ…cych osobami fizycznymi – na osobÄ™ kierujÄ…cÄ… przedsiÄ™biorstwem lub osobÄ™ upoważnionÄ… do zawierania umów z konsumentami.
Kolejna zmiana to również możliwość odstÄ…pienia od niektórych umów o Å›wiadczenie usÅ‚ug zdrowotnych zawieranych poza lokalem przedsiÄ™biorstwa lub na odlegÅ‚ość. Chodzi przede wszystkim o tzw. umowy obejmujÄ…ce abonamenty medyczne.
– To też byÅ‚ duży problem. PrzedsiÄ™biorcy oferujÄ…cy produkty paramedyczne czÄ™sto wmawiali konsumentom, że ci podpisali umowÄ™ na jakiÅ› abonament medyczny. Nierzadko byÅ‚y to umowy, od których byÅ‚o trudno odstÄ…pić. Teraz ten proceder zostanie ukrócony – mówi Agnieszka OrliÅ„ska. – Wszystkie te zmiany z pewnoÅ›ciÄ… w dużym stopniu ograniczÄ… nadużycia, zapewniÄ… konsumentom wiÄ™ksze pole do manewru. W trakcie pokazów handlowych nie bÄ™dÄ… zawierane umowy, wiÄ™c klienci nie bÄ™dÄ… wychodzili z nich z kredytami. Być może bÄ™dÄ… potrzebne jeszcze dalsze zmiany w prawie, ale żeby móc o tym zawyrokować, bÄ™dziemy teraz przyglÄ…dać siÄ™ rynkowi.
