Nowelizacja Prawa budowlanego, która ma zacząć obowiÄ…zywać w przyszÅ‚ym roku, ma uproÅ›cić i przyspieszyć caÅ‚y proces inwestycyjno-budowlany oraz zmniejszyć obciążenia po stronie inwestorów i organów administracji i nadzoru. Jednym z jej najważniejszych zaÅ‚ożeÅ„ jest m.in. możliwość budowy domów jednorodzinnych bez pozwolenia na budowÄ™ niezależnie od metrażu, likwidacja obowiÄ…zku uzyskania pozwolenia na użytkowanie i przyspieszenie cyfryzacji caÅ‚ego procesu budowlanego. Do części spoÅ›ród tych zmian rynek nie podchodzi jednak z optymizmem.
– Od stycznia 2023 roku wchodzi w życie bardzo duża nowelizacja Prawa budowlanego. Choć mamy już za sobÄ… jednÄ… takÄ… nowelizacjÄ™ w tym roku, to ta jest uznawana wrÄ™cz za rewolucyjnÄ… – mówi agencji Newseria Biznes Marta Kaleta-Domaradzka z portalu Extradom.pl. – To wynika z szeregu zmian dotyczÄ…cych m.in. uproszczenia caÅ‚ego procesu budowlanego i poszerzenia katalogu budynków, które bÄ™dzie można wybudować bez pozwolenia, a także przyspieszenia procesu budowlanego. Temu ma sÅ‚użyć pozbycie siÄ™ caÅ‚ej papierologii, która teraz mu towarzyszy.
Od stycznia br. budowa domów na wÅ‚asny użytek o powierzchni do 70 mkw. jest możliwa bez pozwolenia na budowÄ™, tylko na podstawie zgÅ‚oszenia z projektem. RzÄ…d chce rozszerzyć tÄ™ możliwość na wszystkie domy jednorodzinne, niezależnie od ich metrażu. Jedyne ograniczenie bÄ™dzie dotyczyć wysokoÅ›ci – budynki bÄ™dÄ… mogÅ‚y mieć maksymalnie dwie kondygnacje.
– Dla inwestorów oczywiÅ›cie oznacza to szereg uÅ‚atwieÅ„. Przede wszystkim pozbÄ™dÄ… siÄ™ dÅ‚ugotrwaÅ‚ego oczekiwania na pozwolenie na budowÄ™. Jednak znajÄ…c życie i praktykÄ™, zapewne spotkamy siÄ™ z pewnego rodzaju utrudnieniami – mówi ekspertka Extradom.pl. – Te utrudnienia widzimy już dzisiaj na bazie przepisów, które weszÅ‚y w życie w styczniu br. One wynikajÄ… z faktu, że pewne pojÄ™cia nie zostaÅ‚y zdefiniowane przez ustawodawcÄ™. Pojawia siÄ™ np. pytanie, czy skoro dom do 70 mkw. ma być postawiony tylko na użytek wÅ‚asny, to czy można go wynająć. Na to pytanie dzisiaj ustawodawca nie odpowiada, zapewne pokaże to praktyka.
Jak podkreÅ›la, statystyki dotyczÄ…ce zainteresowania budowÄ… domów do 70 mkw. na podstawie uproszczonej procedury nie sÄ… imponujÄ…ce. ByÅ‚o to jedno z zaÅ‚ożeÅ„ Polskiego Åadu, które miaÅ‚o uÅ‚atwić Polakom realizacjÄ™ marzenia o wÅ‚asnym domu.
– Od poczÄ…tku roku wpÅ‚ynęło raptem ok. 700 wniosków, które pozwalajÄ… na budowÄ™ takich domów. To stanowi zaledwie 2 proc. wszystkich wniosków, zapytaÅ„ i pozwoleÅ„ o budowÄ™ zÅ‚ożonych w 2022 roku. Można teoretyzować, że nie przyniosÅ‚o to takiego efektu, jakiego spodziewali siÄ™ rzÄ…dzÄ…cy – mówi Marta Kaleta-Domaradzka. – Możliwe, że sytuacja, która obecnie panuje w kraju, sprawia, że ludzie skutecznie siÄ™ wstrzymujÄ…. CaÅ‚y czas podglÄ…dajÄ… interesujÄ…ce projekty domów, natomiast nie finalizujÄ… transakcji. Po prostu czekajÄ… na lepsze czasy.
Zniesienie obowiÄ…zku uzyskiwania pozwoleÅ„ na budowÄ™, zgodnie z nowymi przepisami, bÄ™dzie dotyczyć nie tylko domów, lecz również przydomowych budynków. Projektowane zmiany w prawie „uwolniÄ…” możliwość budowania bez pozwolenia m.in. zadaszonych tarasów do 35 mkw., ale też ganków czy krużganków.
– To powoduje, że bÄ™dziemy mogli dobudować do naszego domu 175 mkw. powierzchni praktycznie bez nadzoru – mówi ekspertka Extradom.pl. – Rynek ocenia te zmiany jako kontrowersyjne, co wynika przede wszystkim z faktu, że nikt nie bÄ™dzie miaÅ‚ kontroli nad tym, co i w jaki sposób jest budowane. Każdy obawia siÄ™ tzw. samowoli budowlanej.
Dużą zmianÄ…, którÄ… ma wprowadzić od stycznia 2023 roku nowelizacja Prawa budowlanego, bÄ™dzie likwidacja obowiÄ…zku uzyskania pozwolenia na użytkowanie – w wiÄ™kszoÅ›ci przypadków zastÄ…pi je oÅ›wiadczenie kierownika budowy o jej zakoÅ„czeniu. To oznacza, że inwestorzy rozpocznÄ… korzystanie z nieruchomoÅ›ci szybciej, bez czekania na decyzjÄ™ organu nadzoru budowlanego.
– Mamy też cyfryzacjÄ™ procesu budowlanego – powstanie szereg platform, które majÄ… skupić w jednym miejscu wszystkie informacje i stworzyć możliwość weryfikowania na bieżąco tego, co akurat dzieje siÄ™ z danym projektem bÄ…dź na danej budowie – mówi Marta Kaleta-Domaradzka.
Jednym z takich nowych narzÄ™dzi bÄ™dzie Baza Projektów Budowlanych, która ma umożliwić organom administracji i nadzoru budowlanego dostÄ™p do projektów budowlanych sporzÄ…dzonych w postaci elektronicznej. Inwestor – zamiast doÅ‚Ä…czać papierowy projekt do wniosków, zgÅ‚oszeÅ„ czy zawiadomieÅ„ – bÄ™dzie mógÅ‚ po prostu wskazać jego indywidualny numer w bazie. Ma to przyspieszyć i usprawnić dziaÅ‚anie urzÄ™dów.
Kolejne narzÄ™dzie to SOPAB, czyli System ObsÅ‚ugi PostÄ™powaÅ„ Administracyjnych w Budownictwie, który bÄ™dzie gromadziÅ‚ dane o wszelkich rejestrach, ewidencjach, danych przestrzennych wykorzystywanych przez urzÄ™dników przy decyzjach w procesie budowlanym. SOPAB bÄ™dzie rozszerzany stopniowo w kolejnych latach, ale już pierwsza wersja, która bÄ™dzie dostÄ™pna od lipca 2023 roku, ma być dużym uÅ‚atwieniem dla urzÄ™dników. Jego wdrożenie bÄ™dzie stanowiÅ‚o kolejny etap trwajÄ…cej od kilku lat cyfryzacji. 26 stycznia 2023 roku zostanie uruchomiony Elektroniczny Dziennik Budowy, a po 30 czerwca ma już obowiÄ…zywać wyÅ‚Ä…cznie elektroniczny obieg wszystkich dokumentów.
Jak ocenia GÅ‚ówny UrzÄ…d Nadzoru Budowlanego, to pozwoli zaoszczÄ™dzić minimum 6 mln zÅ‚ na same listy wymagane do podstawowej obsÅ‚ugi wniosków z projektem i 24 mln zÅ‚ na magazynowanie projektów budowlanych. WedÅ‚ug szacunków GUNB roczne zużycie papieru przez administracjÄ™ na potrzeby dokumentacji w procedurze wniosku o pozwolenia na budowÄ™ w 2020 roku wyniosÅ‚o 22,5 tys. t, co wymagaÅ‚o zabezpieczenia powierzchni magazynowej o Å‚Ä…cznej kubaturze 34 tys. m3. Dotychczasowa cyfryzacja projektu budowlanego i procedury wniosku o pozwolenie na budowÄ™ w niewielkim stopniu przyczyniÅ‚a siÄ™ do poprawy tej sytuacji. Rocznie od 2 do 5 proc. wniosków w procesie budowlanym obsÅ‚ugiwanych jest elektronicznie. StÄ…d potrzeba peÅ‚nej cyfryzacji.
