NiewystarczajÄ…ca dÅ‚ugość snu lub jego zÅ‚a jakość mogÄ… mieć różne podÅ‚oża i nie pozostajÄ… bez wpÅ‚ywu na zdrowie oraz samopoczucie. Bezsenność negatywnie odbija siÄ™ na kondycji psychicznej i fizycznej, obniża odporność organizmu, pogarsza jakość życia i relacje z otoczeniem. Na zaburzenia snu czÄ™sto skarżą siÄ™ także ci, którzy przeszli COVID-19. Eksperci przestrzegajÄ… wiÄ™c, by problemu bezsennoÅ›ci nie bagatelizować, jednak do leków nasennych podchodzić z dużą ostrożnoÅ›ciÄ…. Fachowcy z firmy Good Sleeper proponujÄ… jako pierwszy krok terapiÄ™ poznawczo-behawioralnÄ…, przez którÄ… można przejść samodzielnie, bez udziaÅ‚u terapeuty, dziÄ™ki specjalnej aplikacji.
Bezsenność to nie tylko czÄ™sty problem z zaÅ›niÄ™ciem, ale też z utrzymaniem i jakoÅ›ciÄ… snu. Może ona mieć charakter krótkotrwaÅ‚y lub przewlekÅ‚y. Kiedy utrzymuje siÄ™ dÅ‚użej niż trzy miesiÄ…ce, wymaga już szerokiej diagnostyki. Zgodnie z szacunkami Narodowej Fundacji Snu na ten rodzaj bezsennoÅ›ci cierpi ok. 10 proc. Polaków. Psychiatrzy specjalizujÄ…cy siÄ™ w diagnozowaniu i leczeniu zaburzeÅ„ snu zauważajÄ…, że na bezsenność narzeka jeden na piÄ™ciu pacjentów po COVID-19. Problemy ze snem mogÄ… siÄ™ pogÅ‚Ä™bić u osób, które już wczeÅ›niej skarżyÅ‚y siÄ™ na takie dolegliwoÅ›ci, jak również pojawiać siÄ™ u tych, które nigdy wczeÅ›niej ich nie miaÅ‚y. Zapotrzebowanie na sen nie jest jednakowe dla każdego. Nie zmienia to jednak faktu, że zbyt krótki lub zaburzony sen nie przynosi organizmowi potrzebnej regeneracji.
– Zdrowy sen zwiÄ…zany jest z niemal każdym aspektem zdrowia. Brak snu przede wszystkim źle wpÅ‚ywa na umiejÄ™tnoÅ›ci poznawcze. Ludzie gorzej siÄ™ uczÄ…, gorzej zapamiÄ™tujÄ…, sÄ… w gorszym nastroju. Bezsenność jest też czynnikiem chorób psychicznych – mówi agencji Newseria Lifestyle Jan Potworowski, prezes zarzÄ…du Good Sleeper.
Osoby dotkniÄ™te permanentnym problemem ze snem bywajÄ… poirytowane, zdekoncentrowane i drażliwe, a to nie sprzyja utrzymaniu dobrych kontaktów z rodzinÄ… i znajomymi. Ci, którzy cierpiÄ… na bezsenność, częściej narażeni sÄ… na wypadki komunikacyjne i bÅ‚Ä™dy w pracy. Przytaczane przez NarodowÄ… FundacjÄ™ Snu badania Cleveland Clinic wskazujÄ…, że osoby z zaburzeniami snu, np. bezdechem sennym, miaÅ‚y poważniejszy przebieg COVID-19, w tym o 31 proc. wyższy wskaźnik hospitalizacji i Å›miertelnoÅ›ci.
Poza problemami ze strony ukÅ‚adu immunologicznego bezsenność może wpÅ‚ywać także na rozregulowanie ukÅ‚adów sprawujÄ…cych kontrolÄ™ nad metabolizmem.
– Osoby dotkniÄ™te bezsennoÅ›ciÄ… sÄ… bardziej narażone na otyÅ‚ość i inne choroby metaboliczne. Częściej również zapadajÄ… na choroby przewlekÅ‚e, takie jak cukrzyca, nadciÅ›nienie czy choroby ukÅ‚adu krążenia. Bezsenność zwiÄ…zana jest również z ukÅ‚adem immunologicznym, a to oznacza, że osoby niewyspane szybciej zarażajÄ… siÄ™ i zmagajÄ… z przeziÄ™bieniami. SÄ… badania pokazujÄ…ce, że sÅ‚abiej reagujÄ… także na szczepionkÄ™ – mówi Jan Potworowski.
Nie każda nieprzespana noc musi oznaczać bezsenność, ale jeÅ›li zaburzenia snu sÄ… czÄ™ste i dÅ‚ugotrwaÅ‚e (eksperci terapii bezsennoÅ›ci mówiÄ… o wystÄ™powaniu minimum trzy razy w tygodniu przez co najmniej miesiÄ…c), konieczna jest pogÅ‚Ä™biona diagnoza. Pierwszy krok to sprawdzenie, czy zaburzenia te nie sÄ… objawem innej choroby. Bezsenność może być bowiem wspóÅ‚wystÄ™pujÄ…ca, np. z zaburzeniami lÄ™kowymi. O podjÄ™ciu leczenia bezsennoÅ›ci i wyborze jego formy decydujÄ… wÅ‚aÅ›nie m.in. choroby wspóÅ‚wystÄ™pujÄ…ce, nasilenie problemów ze snem czy sposób, w jaki dana osoba radzi sobie z tymi zaburzeniami.
Firma Good Sleeper dostarcza aplikacjÄ™, która pomaga użytkownikowi przejść samodzielnie program poznawczo-behawioralnej terapii bezsennoÅ›ci (CBT-I). Jej celem jest dÅ‚ugotrwaÅ‚a i rzeczywista poprawa jakoÅ›ci snu. W październiku 2020 roku aplikacja ta otrzymaÅ‚a status wyrobu medycznego. DziÄ™ki niej użytkownicy poznajÄ… wstÄ™pnÄ… analizÄ™ swoich problemów ze snem i dowiadujÄ… siÄ™, co je może powodować, otrzymujÄ… indywidualny plan poprawy jakoÅ›ci snu, poznajÄ… terapeutyczne techniki radzenia sobie z bezsennoÅ›ciÄ… oraz otrzymujÄ… cyfrowe narzÄ™dzia do ich wdrożenia i stosowania.
– Osoby, które majÄ… problemy ze snem, zanim siÄ™gnÄ… po leki nasenne, powinny skorzystać z poznawczo-behawioralnej terapii bezsennoÅ›ci. Jest to metoda znana od lat 90., zalecana przez wiodÄ…ce oÅ›rodki naukowe zajmujÄ…ce siÄ™ tematykÄ… bezsennoÅ›ci jako metoda podstawowa. WedÅ‚ug badaÅ„ pozwala ona użytkownikom w znacznie trwalszy sposób niż leki nasenne wyjść z bezsennoÅ›ci. Leki nasenne dziaÅ‚ajÄ… bowiem tylko doraźnie – wyjaÅ›nia prezes Good Sleeper. – To tak, jakby brać paracetamol na zÅ‚amanie koÅ›ci z przemieszczeniem. Ból chwilowo ustanie, ale nastÄ™pnego dnia nie ma żadnej gwarancji, że kość zrosÅ‚a siÄ™ lepiej dziÄ™ki temu, że zażyliÅ›my Å›rodek przeciwbólowy.
Eksperci zapewniajÄ…, że dziÄ™ki aplikacji Terapia BezsennoÅ›ci w sześć tygodni można odzyskać zdrowy sen. Swoim użytkownikom pomogÅ‚a ona osiÄ…gnąć 66 proc. mniej nocnych przebudzeÅ„. Ponad poÅ‚owa z nich zapewnia też, że dziÄ™ki niej zasypia w krótszym czasie.
– Poznawczo-behawioralna terapia bezsennoÅ›ci dziaÅ‚a u źródÅ‚a i przez to daje efekty trwaÅ‚e, które sÄ… zauważalne również kilka miesiÄ™cy po odbyciu terapii. W przypadku okoÅ‚o 80 proc. osób terapia ta jest skuteczna – dodaje Jan Potworowski.
Jak wyjaÅ›niajÄ… twórcy aplikacji, dobre rezultaty terapii wynikajÄ… z tego, że w jej trakcie dociera siÄ™ do mechanizmów, które przeksztaÅ‚cajÄ… bezsenność w przewlekÅ‚y problem. U wielu osób bowiem poczÄ…tek trudnoÅ›ci ze snem wiąże siÄ™ ze stresem czy problemami zdrowotnymi. Wówczas to one sÄ… gÅ‚ównÄ… przyczynÄ… niespania. W takiej sytuacji każdy próbuje sobie radzić z bezsennymi nocami wÅ‚asnymi metodami, które mogÄ… pomóc wrócić do prawidÅ‚owego snu, lecz mogÄ… też przynieść odwrotny do zamierzonego efekt i stać siÄ™ kolejnÄ… przyczynÄ… bezsennoÅ›ci. Czynniki utrwalajÄ…ce bezsenność mogÄ… być poznawcze, czyli dotyczÄ…ce tego, co wówczas myÅ›limy (np. zbytnie koncentrowanie siÄ™ na Å›nie, martwienie siÄ™ z powodu bezsennoÅ›ci, bÅ‚Ä™dne przekonania na temat snu), oraz behawioralne, czyli dotyczÄ…ce naszego zachowania – tego, co robimy przed snem, gdy nie możemy zasnąć, czy w ciÄ…gu dnia po bezsennej nocy.
