Klienci banków muszÄ… siÄ™ liczyć z dalszym wzrostem kosztów, prowizji i opÅ‚at. Na przestrzeni ostatniego roku Polacy wycofali z lokat ok. 100 mld zÅ‚ i w dużej części przenieÅ›li je na rachunki bieżące. Jednak Å›wiadomość przyspieszajÄ…cej inflacji i brak perspektywy zakoÅ„czenia pandemii skÅ‚ania ich coraz częściej do szukania nowych możliwoÅ›ci inwestowania. StÄ…d rosnÄ…ca popularność funduszy, akcji i spóÅ‚ek technologicznych na GPW. ZwiÄ™kszonym zainteresowaniem cieszÄ… siÄ™ zwÅ‚aszcza te powiÄ…zane z elektromobilnoÅ›ciÄ… i gamingiem oraz start-upy w poczÄ…tkowej fazie rozwoju, które wciąż majÄ… przed sobÄ… najwyższÄ… krzywÄ… wzrostu.
– Choć formalnie ujemnego oprocentowania nie mamy, to wielu z nas traci na przechowywaniu pieniÄ™dzy w banku. MajÄ…c dziÅ› niewielkÄ… lokatÄ™, bardzo nisko oprocentowanÄ…, ponosimy koszty rachunku – a trzeba pamiÄ™tać, że koszty systemu bankowego w ciÄ…gu ostatniego roku wzrosÅ‚y najbardziej, o ok. 50 proc. Zysk z tej lokaty minus podatek Belki prawdopodobnie bÄ™dzie mniejszy niż wszystkie te koszty rachunku. Zatem już dzisiaj wielu z nas ma de facto ujemne oprocentowanie – podkreÅ›la w rozmowie z agencjÄ… Newseria Biznes ekonomista Marek Zuber.
Z medialnych doniesieÅ„ i zapowiedzi ZwiÄ…zku Banków Polskich wynika, że sektor bankowy rozważa wprowadzenie ujemnego oprocentowania depozytów lub Å›rodków zgromadzonych na kontach klientów indywidualnych. W takim scenariuszu klienci byliby zmuszeni pÅ‚acić bankom za swoje oszczÄ™dnoÅ›ci zgromadzone np. na rachunku oszczÄ™dnoÅ›ciowo-rozliczeniowym.
W poÅ‚owie kwietnia tym planom oficjalnie sprzeciwiÅ‚ siÄ™ jednak prezes UOKiK Tomasz Chróstny, który od 23 banków zażądaÅ‚ wyjaÅ›nienia, jakie dziaÅ‚ania prowadzÄ… w tej sprawie. UOKiK oceniÅ‚, że wprowadzanie ujemnego oprocentowania byÅ‚oby nie tylko prawnie bezpodstawne, lecz także szkodliwe dla caÅ‚ego rynku finansowego i gospodarki.
– Na Zachodzie Europy taka formuÅ‚a funkcjonuje już od kilku lat. Tam mamy ujemne stopy procentowe wprowadzone przez Europejski Bank Centralny. Natomiast jeżeli zostaÅ‚yby wprowadzone także w Polsce, to raczej od konkretnej kwoty. PrzykÅ‚adowo, do 100 tys. zÅ‚ na lokacie mielibyÅ›my oprocentowanie na plusie, a powyżej tej kwoty byÅ‚oby ujemne. Banki rozważajÄ… takÄ… sytuacjÄ™, ale wydaje siÄ™, że UOKiK siÄ™ na to nie zgodzi. Dlatego bardziej prawdopodobny jest dalszy wzrost kosztów zwiÄ…zanych z korzystaniem z systemu bankowego, wprowadzenie jeszcze wyższych prowizji i opÅ‚at – ocenia Marek Zuber.
UOKiK oceniÅ‚, że wprowadzenie dodatkowo ujemnego oprocentowania depozytów podważyÅ‚oby zaufanie Polaków do systemu bankowego i doprowadziÅ‚o m.in. do masowego wycofywania oszczÄ™dnoÅ›ci z banków na dużą skalÄ™. Tymczasem już na przestrzeni ostatniego roku Polacy wycofali z lokat ok. 100 mld zÅ‚. Jeszcze w lutym 2020 roku – tuż przed wybuchem pandemii COVID-19 – na lokatach byÅ‚o zgromadzone 294 mld zÅ‚. Dane NBP za luty 2021 pokazujÄ…, że wartość tych Å›rodków stopniaÅ‚a do 194 mld zÅ‚.
– Zainteresowanie lokatami spada ze wzglÄ™du na rosnÄ…cÄ… inflacjÄ™ oraz niskie stopy procentowe – i dokÅ‚adnie z tego samego powodu rachunki bieżące też nie sÄ… zyskowne. Krótko mówiÄ…c: zarówno na rachunkach bieżących, jak i na lokatach statystyczny Polak po prostu traci w tej chwili pieniÄ…dze – dodaje MichaÅ‚ PawÅ‚owski, dyrektor DziaÅ‚u Zasobów KapitaÅ‚owych w Grupie Assay.
Jak wskazuje, wÅ‚aÅ›nie z tego powodu Polacy coraz chÄ™tniej inwestujÄ… swoje oszczÄ™dnoÅ›ci w akcje i fundusze. Mniej wiÄ™cej od maja 2020 roku obserwowane jest dodatnie saldo wpÅ‚at na fundusze inwestycyjne, gÅ‚ównie fundusze dÅ‚użne.
– Powodem tego zainteresowania jest fakt, że inwestorzy szukajÄ… realnej ochrony nominalnego zysku, który pomoże im nie tylko zminimalizować straty wynikajÄ…ce z pogÅ‚Ä™biajÄ…cej siÄ™ inflacji, ale też zrealizować zyski w tym trudnym okresie. Co do samej gieÅ‚dy, poziom redukcji przy debiutach gieÅ‚dowych wyraźnie wskazuje na ożywione zainteresowanie produktami inwestycyjnymi – mówi MichaÅ‚ PawÅ‚owski.
Grupa Assay notuje w ostatnich miesiÄ…cach zwiÄ™kszony napÅ‚yw nowych inwestorów, którzy choć nie majÄ… doÅ›wiadczenia inwestycyjnego z funduszami, przenoszÄ… swój kapitaÅ‚ z lokat. W okresie IV kwartaÅ‚ ub.r. – I kwartaÅ‚ br. ten wzrost byÅ‚ trzykrotny. Przyczynia siÄ™ do tego m.in. wiÄ™ksza Å›wiadomość przyspieszajÄ…cej inflacji, jak również niepewność zwiÄ…zana z pandemiÄ…. W ostatnich miesiÄ…cach roÅ›nie także zainteresowanie spóÅ‚kami – zwÅ‚aszcza technologicznymi – na GPW.
– Powodem jest oczywiÅ›cie to, że lokaty terminowe sÄ… oprocentowane na minimalnym poziomie, najniższym w historii. Jeszcze w okolicach czerwca zeszÅ‚ego roku Å›rednie oprocentowanie rocznych lokat terminowych po raz pierwszy w historii spadÅ‚o poniżej 1 proc.. Dzisiaj sÄ… już takie banki, w których ono wynosi 0,2–0,3 proc. Polacy nie chcÄ… wiÄ™c blokować Å›rodków przy tak niskim oprocentowaniu – dodaje Marek Zuber.
Nie oznacza to jednak, że Polacy caÅ‚kowicie wycofujÄ… pieniÄ…dze z systemu bankowego. W lutym br. Å‚Ä…czna kwota zdeponowana w bankach po raz pierwszy przekroczyÅ‚a 1 bln zÅ‚. To pokazuje, że klienci dużą część Å›rodków z lokat przenoszÄ… wÅ‚aÅ›nie na swoje rachunki bieżące. Część z tych Å›rodków jest też inwestowana aktywnie w różnego rodzaju przedsiÄ™wziÄ™cia i pomysÅ‚y biznesowe.
– Jest wiele atutów inwestowania w start-upy, czyli spóÅ‚ki znajdujÄ…ce siÄ™ we wczesnej fazie rozwoju, które wciąż majÄ… przed sobÄ… najwyższÄ… krzywÄ… wzrostu. GÅ‚ównym jest to, że możemy sporo zarobić – w porównaniu chociażby do lokat pasywnych – wyjaÅ›nia Åukasz Blichewicz, prezes zarzÄ…du Grupy Assay. – Najbardziej atrakcyjne branże wpisujÄ… siÄ™ w megatrendy, takie jak elektromobilność, bo caÅ‚y Å›wiat siÄ™ przestawia na samochody elektryczne, czy gaming, który w czasach pandemii przejÄ…Å‚ lejce domowej rozrywki, oraz branże technologiczne, m.in. fintechy czy podmioty skupione na rozwijaniu software’u, który ma uÅ‚atwić życie zarówno przedsiÄ™biorcom, jak i konsumentom.
Z drugiej strony takie inwestycje sÄ… też bardziej ryzykowne. Inwestowanie w start-upy i spóÅ‚ki technologiczne wiąże siÄ™ z koniecznoÅ›ciÄ… posiadania pewnych podstawowych kompetencji i wiedzy o danym rynku. Ryzyko jest też wiÄ™ksze w przypadku inwestowania „na wÅ‚asnÄ… rÄ™kÄ™”, bez zaangażowania instytucji eksperckich.
– Jeżeli inwestujemy kapitaÅ‚ w jakiekolwiek przedsiÄ™wziÄ™cie – czy to start-up, czy firmÄ™ na późniejszym etapie rozwoju – musimy liczyć siÄ™ z tym, że to przedsiÄ™wziÄ™cie może po prostu rozwijać siÄ™ wolniej, niż zakÅ‚adaliÅ›my, albo w ogóle siÄ™ nie udać. To jest gÅ‚ównym czynnikiem ryzyka. Dlatego zamiast podejmować takie decyzje samodzielnie, czasem lepiej wesprzeć siÄ™ na doÅ›wiadczeniu zarzÄ…dzajÄ…cych funduszami – wskazuje Åukasz Blichewicz.
Assay Group jest firmÄ… doradczo-inwestycyjnÄ…, która specjalizuje siÄ™ we wspieraniu mÅ‚odych i dobrze rokujÄ…cych firm. W swoim portfelu ma zarówno mÅ‚ode start-upy o bardzo dużym potencjale wzrostu, jak i bardziej rozwiniÄ™te firmy.
– Struktury, które w Assay skÅ‚adajÄ… siÄ™ przede wszystkim z portfela, managementu i dziaÅ‚u specjalistycznego, sÄ… sprawnÄ… machinÄ…. Ona z jednej strony ogranicza ryzyko inwestycyjne nasze, naszych potencjalnych inwestorów oraz samego funduszu, jednoczeÅ›nie pozwalajÄ…c na szybszy rozwój tych spóÅ‚ek – wyjaÅ›nia prezes grupy.
Jak podkreÅ›la, inwestycje w technologie i innowacje nie sÄ… wciąż zbyt popularne w Polsce, co można tÅ‚umaczyć nieufnoÅ›ciÄ… inwestorów do tego obszaru.
– W zależnoÅ›ci od rankingu Polska jest na 21.–23. miejscu pod wzglÄ™dem produktu krajowego brutto, a pod wzglÄ™dem innowacyjnoÅ›ci zajmujemy 40., a nawet 60. miejsce w skali Å›wiata. NaszÄ… misjÄ… jest to, żeby ten dÅ‚ug technologiczny powoli spÅ‚acać i doprowadzać do tego, że polskie start-upy bÄ™dÄ… osiÄ…gać globalne sukcesy – podkreÅ›la Åukasz Blichewicz.
