– DziÄ™ki dotacjom UE pszczelarstwo w Polsce diametralnie zmieniÅ‚o siÄ™ na lepsze – mówi StanisÅ‚aw Ból, wiceprezydent Polskiego ZwiÄ…zku Pszczelarskiego. Jak wskazuje, unijne dofinansowania na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat mocno unowoczeÅ›niÅ‚y ten segment produkcji rolnej. Pszczelarstwo w Polsce jest też coraz popularniejszym hobby, co odzwierciedlajÄ… statystyki dotyczÄ…ce m.in. rosnÄ…cej liczby gospodarstw i rodzin pszczelich. Z drugiej strony pszczoÅ‚om zagrażajÄ… nie tylko choroby, ale i coraz wiÄ™cej negatywnych czynników Å›rodowiskowych. O ich niezbÄ™dnej roli w ekosystemie ma przypominać obchodzony 8 sierpnia Wielki DzieÅ„ PszczóÅ‚, z okazji którego w caÅ‚ym kraju organizowane sÄ… imprezy poÅ›wiÄ™cone tym owadom.
– Notujemy coraz wiÄ™kszÄ… liczbÄ™ rodzin pszczelich, coraz wiÄ™cej osób zaczyna też zajmować siÄ™ hodowlÄ… pszczóÅ‚ i jesteÅ›my z tego bardzo zadowoleni. OczywiÅ›cie to w pewnym momencie może rodzić pewne ryzyko, ponieważ jeÅ›li na danym terenie jest za dużo pszczóÅ‚, wówczas nazywamy to napszczeleniem. Jak na razie takiej sytuacji nie ma – mówi agencji Newseria Biznes StanisÅ‚aw Ból.
Pszczelarstwo to – obok wyspecjalizowanego segmentu dziaÅ‚alnoÅ›ci rolniczej – także hobby, które cieszy siÄ™ coraz wiÄ™kszÄ… popularnoÅ›ciÄ…. WedÅ‚ug danych Instytutu Ogrodnictwa w 2021 roku w Polsce byÅ‚o już prawie 87,1 tys. pszczelarzy, a ich liczba zwiÄ™kszyÅ‚a siÄ™ o 6 proc. r/r (ok. 5 tys. podmiotów) – najwiÄ™cej przybyÅ‚o ich w województwie wielkopolskim i lubelskim. Do 2,01 mln wzrosÅ‚a również liczba rodzin pszczelich (wzrost o 247,5 tys., czyli 14 proc. r/r). NajwiÄ™cej z nich (724 tys. rodzin) jest utrzymywanych w Å›rednich pasiekach, liczÄ…cych od 21 do 50 pni.
– DziÄ™ki dotacjom UE pszczelarstwo w Polsce diametralnie zmieniÅ‚o siÄ™ na lepsze – mówi wiceprezydent Polskiego ZwiÄ…zku Pszczelarskiego. – Obserwujemy unowoczeÅ›nienie gospodarstw pasiecznych, mamy piÄ™kne, nowoczesne ule, zrobione przez fachowców, a nie stare, drewniane, zniszczone po dziadkach. Mamy sprzÄ™t pszczelarski wykonany z materiaÅ‚ów nierdzewnych, dopuszczonych w przemyÅ›le spożywczym, podczas gdy dawniej np. miodarka, czyli urzÄ…dzenie do wirowania miodu, byÅ‚o wykonane z jakiejÅ› beczki, ocynkowanej blachy, która jest niestety szkodliwa. DziÅ› gdybyÅ›my weszli do obojÄ™tnie którego pszczelarza, to on jest wyposażony w pracowniÄ™ pszczelarskÄ… z prawdziwego zdarzenia.
Polscy pszczelarze mogÄ… od lat korzystać z caÅ‚ego wachlarza instrumentów wsparcia i dotacji, pozwalajÄ…cych sfinansować nie tylko sprzÄ™t pasieczny, koszt zakupu matek pszczelich i odkÅ‚adów. Unijne dofinansowania mogÄ… pokryć również koszt zakup leków do zwalczania warrozy, przeprowadzenie analizy jakoÅ›ci miodu, a nawet koszty szkoleÅ„ i kursów pszczelarskich.
– JeÅ›li chcemy powiÄ™kszyć pasiekÄ™, kupujemy tzw. odkÅ‚ad, czyli rodzinÄ™ pszczelÄ…, i otrzymujemy na niÄ… dotacjÄ™. Ona nie wynosi 100 proc., ale jest dość znaczna. Mamy też możliwość wymiany matek pszczelich co kilka lat i dofinansowanie szkoleÅ„, dziÄ™ki którym pszczelarze posiadajÄ… na pewno wiÄ™kszÄ… wiedzÄ™ – wymienia ekspert. – OczywiÅ›cie bardzo dużą bolÄ…czkÄ… sÄ… dla pszczelarzy choroby pszczóÅ‚, do których zalicza siÄ™ m.in. pasożyt Varroa Destructor, czyli tzw. warroza. DziÅ› nie ma na niÄ… skutecznego leku, który pozwalaÅ‚by jÄ… zwalczyć, musimy to robić regularnie co roku. Na to również można pozyskać unijnÄ… dotacjÄ™.
Ekspert wskazuje, że dziÅ› obok chorób coraz wiÄ™kszym zagrożeniem dla pszczóÅ‚ jest też zmniejszajÄ…ca siÄ™ ilość tzw. pożytku, czyli roÅ›lin miododajnych i drzew kwitnÄ…cych, takich jak lipy i akacje.
– DziÅ› niestety rolnicy poszli w produkcjÄ™ masowÄ…, każdy chce mieć najwiÄ™cej skoszonego zboża, żeby mógÅ‚ z czegoÅ› żyć. Natomiast wszelkie chwasty, kwiaty – tego w tej chwili nie ma. Na dodatek wykonuje siÄ™ różnego rodzaju prace drogowe i wycina siÄ™ drzewa, które rosnÄ… za blisko jezdni i zagrażajÄ… bezpieczeÅ„stwu. To sÄ… akacje, lipy, które byÅ‚y sadzone jeszcze przed wojnÄ… i po niej. Teraz w ich miejsce sadzi siÄ™ np. topole i jesiony, które nie sÄ… już roÅ›linami miododajnymi – mówi StanisÅ‚aw Ból.
We wtorek, 8 sierpnia w caÅ‚ej Polsce już po raz 11. obchodzony jest Wielki DzieÅ„ PszczóÅ‚, nad którym patronat sprawuje Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Tego dnia tradycyjnie w caÅ‚ym kraju organizowane sÄ… spotkania z przyrodnikami i pszczelarzami oraz imprezy poÅ›wiÄ™cone pszczoÅ‚om, ich ochronie i fundamentalnej roli, jakÄ… te owady odgrywajÄ… w caÅ‚ym ekosystemie.
– Jak stwierdziÅ‚ Einstein, bez pszczóÅ‚ ludzkoÅ›ci zostanÄ… jeszcze tylko okoÅ‚o cztery lata, zanim zniknie. 90 proc. roÅ›lin jest zapylanych przez pszczoÅ‚y, wiÄ™c bez nich grozi nam katastrofa – podkreÅ›la wiceprezydent Polskiego ZwiÄ…zku Pszczelarskiego.
W Polsce gÅ‚ównymi owadami zapylajÄ…cymi sÄ… pszczoÅ‚y miodne i pszczoÅ‚y dziko żyjÄ…ce, ale ważnÄ… rolÄ™ odgrywajÄ… też inne zapylacze, na przykÅ‚ad motyle, czÄ™sto wyspecjalizowane w zapylaniu konkretnych roÅ›lin. Jak podkreÅ›lajÄ… eksperci Greenpeace, prowadzÄ…cy projekt Adoptuj PszczoÅ‚Ä™, gdyby z jakiegoÅ› powodu zapylacze zniknęły, okoÅ‚o jedna trzecia roÅ›lin uprawnych musiaÅ‚aby być zapylana w inny sposób (np. rÄ™cznie), w przeciwnym razie spadek wydajnoÅ›ci produkcji roÅ›linnej siÄ™gnÄ…Å‚by nawet 75 proc. W samej Europie roczna wartość zapylania to okoÅ‚o 22 mld euro. Raport Greenpeace „Nie tylko miód” wskazuje, że wartość pracy pszczóÅ‚ dla polskiego rolnictwa przekracza 4,1 mld zÅ‚ rocznie. Jest od niej uzależniona także hodowla zwierzÄ…t i produkcja żywnoÅ›ci odzwierzÄ™cej, ponieważ pszczoÅ‚y zapylajÄ… także wiele roÅ›lin uprawianych na pasze.
Problem w tym, że owady wymierajÄ… osiem razy szybciej niż ssaki, ptaki czy gady. Jak podaje Komisja Europejska, w UE co trzeci gatunek pszczóÅ‚, motyli i bzygowatych jest gatunkiem ginÄ…cym, a poÅ‚owa gruntów rolnych w UE jest zagrożona deficytem zapylania. Zagrożenie dla istnienia owadów zapylajÄ…cych jest również zagrożeniem dla bezpieczeÅ„stwa żywnoÅ›ciowego i życia na Ziemi.
Aby chronić pszczoÅ‚y i zdrowie ludzi, w ramach europejskiej inicjatywy obywatelskiej wezwano KomisjÄ™ EuropejskÄ… do stopniowego wycofywania syntetycznych pestycydów w rolnictwie unijnym, poczynajÄ…c od najbardziej niebezpiecznych, tak by do 2030 roku zmniejszyć ich stosowanie o 80 proc., a do 2035 roku wyeliminować je caÅ‚kowicie. WÅ›ród innych proponowanych przez obywateli UE inicjatyw sÄ… także przywrócenie naturalnych ekosystemów na obszarach rolniczych, by wspierać proces odbudowy różnorodnoÅ›ci biologicznej, reforma rolnictwa, która nada priorytetowe znaczenie drobnym, zróżnicowanym i zrównoważonym gospodarstwom rolnym, czy wspieranie szybkiego rozpowszechniania siÄ™ praktyk agroekologicznych i organicznych.