GÅ‚usi bardzo czÄ™sto doÅ›wiadczajÄ… wykluczenia z uwagi na bariery komunikacyjne. Niski stopieÅ„ znajomoÅ›ci polskiego jÄ™zyka migowego, zwÅ‚aszcza w urzÄ™dach, ochronie zdrowia i szkoÅ‚ach, sprawia, że GÅ‚usi majÄ… problemy z dostÄ™pem do nauki, usÅ‚ug zdrowotnych czy z zaÅ‚atwianiem spraw urzÄ™dowych. Tworzona przez polski start-up aplikacja Gesture To Speech (GTS) ma pomóc rozwiÄ…zać ten problem. RozwiÄ…zanie z pomocÄ… kamery w telefonie i sztucznej inteligencji przetÅ‚umaczy zarówno gesty jÄ™zyka migowego na napisy, jak i mowÄ™ na gesty wyÅ›wietlane w formie awatara.
– ZaÅ‚ożenie Gesture To Speech jest takie, aby osoba gÅ‚ucha mogÅ‚a swobodnie komunikować siÄ™ z osobÄ… sÅ‚yszÄ…cÄ…. Aplikacja bÄ™dzie dziaÅ‚aÅ‚a w ten sposób, że osoba gÅ‚ucha bÄ™dzie mogÅ‚a pokazać jakiÅ› znak, który zostanie przeÅ‚ożony odpowiednio na jÄ™zyk polski z zachowaniem gramatyki jÄ™zyka polskiego. Osoba sÅ‚yszÄ…ca bÄ™dzie mogÅ‚a odczytać, co zamigaÅ‚a do niej osoba gÅ‚ucha, nastÄ™pnie bÄ™dzie mogÅ‚a odpowiedzieć, napisać lub powiedzieć, i osoba gÅ‚ucha otrzyma ten komunikat odpowiednio przeÅ‚ożony na gramatykÄ™ polskiego jÄ™zyka migowego w formie awatara, który zamiga jej informacjÄ™ – wyjaÅ›nia w rozmowie z agencjÄ… Newseria Innowacje PaweÅ‚ Kacprzak, prezes zarzÄ…du Gesture To Speech.
Tego typu aplikacje sÄ… bardzo potrzebne z uwagi na trudnÄ… sytuacjÄ™ osób gÅ‚uchych, chociażby w procesie edukacji. Jak wynika z raportu przygotowanego przez KomisjÄ™ Ekspertów ds. Osób GÅ‚uchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, w zaledwie kilku szkoÅ‚ach w Polsce polski jÄ™zyk migowy jest jÄ™zykiem wykÅ‚adowym. Do tej pory PJM nie ma rangi przedmiotu nauczania jak inne jÄ™zyki, np. polski czy angielski. Kwalifikacje personelu pedagogicznego w szkoÅ‚ach dla niesÅ‚yszÄ…cych też czÄ™sto nie odpowiadajÄ… rzeczywistym potrzebom uczniów. Nauczycielami sÄ… na ogóÅ‚ pedagodzy specjalni po podyplomowych studiach przedmiotowych, część z nich sÅ‚abo zna PJM. Z kolei zawodu uczÄ… albo pedagodzy specjalni po kursach i studiach podyplomowych, albo fachowcy w danej dziedzinie, ale nieznajÄ…cy PJM. W dwóch warszawskich szkoÅ‚ach dla niesÅ‚yszÄ…cych GÅ‚usi stanowiÄ… zaledwie 20 proc. kadry nauczycielskiej. Zdaniem ekspertów jÄ™zyk migowy jest jednak dość Å‚atwy do nauczenia siÄ™.
– W wiÄ™kszoÅ›ci jest to jÄ™zyk dość obrazowy. StworzyÅ‚y go osoby, które żyjÄ… z nami w naszej kulturze, wiÄ™c to nie jest tak, że osoby gÅ‚uche sÄ… wyÅ‚Ä…czone kompletnie z naszego życia codziennego. Na bazie ich doÅ›wiadczeÅ„ i skojarzeÅ„ powstaje jÄ™zyk migowy, dlatego myÅ›lÄ™, że w wiÄ™kszoÅ›ci obrazowość znaków jest w stanie nam przypomnieć, jak ten znak wyglÄ…da – podkreÅ›la pomysÅ‚odawca GTS.
Jego zdaniem Å›wiadomość Polaków na temat barier komunikacyjnych i PJM roÅ›nie, ale wciąż jest niewystarczajÄ…ca.
– Przed nami jeszcze dość dÅ‚uga droga, żeby zakorzenić w naszych gÅ‚owach prosty fakt, że aparat sÅ‚uchowy jest niczym wiÄ™cej jak narzÄ™dziem korekcyjnym, podobnym jak okulary dla osób, które majÄ… problemy ze wzrokiem – mówi PaweÅ‚ Kacprzak. – Polacy wiedzÄ… o polskim jÄ™zyku migowym, że jest to jÄ™zyk osób gÅ‚uchych, wyrażany poprzez znaki pokazywane rÄ™koma, zawierajÄ…cy pewnego rodzaju gesty i bardzo ekspresyjny. Niestety powielamy bardzo wiele stereotypów, chociażby w nazewnictwie do dzisiaj pojawia siÄ™ sÅ‚owo „gÅ‚uchoniemy”, natomiast osoby gÅ‚uche nie sÄ… nieme, ponieważ majÄ… swój jÄ™zyk i potrafiÄ… siÄ™ nim komunikować.
Jak podkreÅ›la, ten obszar mimo rozwoju innowacji wciąż nie jest wystarczajÄ…co zagospodarowany technologicznie. Dużo uÅ‚atwiÅ‚o powszechne wprowadzenie kamerek do telefonów, które umożliwiÅ‚y rozmowy zdalne miÄ™dzy osobami gÅ‚uchymi, ale nie rozwiÄ…zaÅ‚o to problemów tÅ‚umaczenia z polskiego jÄ™zyka migowego na polski.
– Dlatego zdecydowaliÅ›my siÄ™ podjąć wyzwanie stworzenia inteligentnego tÅ‚umacza, który uÅ‚atwi osobom gÅ‚uchym komunikacjÄ™ z osobami sÅ‚yszÄ…cymi i odwrotnie. Nie wyobrażam sobie, żeby to dziaÅ‚aÅ‚o tylko jednostronnie, wtedy stworzylibyÅ›my kolejny translator – wyjaÅ›nia prezes GTS.
Kolejna demonstracyjna wersja aplikacji jest planowana na styczeń przyszłego roku, a debiut produktu ma nastąpić w listopadzie. Działanie aplikacji bazuje na sztucznej inteligencji, a uczenie sieci neuronowej jest oparte na autorskim data secie. Projekt zyskał już finansowanie z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.
– Nasza aplikacja może znaleźć zastosowanie w wielu miejscach użytecznoÅ›ci publicznej, chociażby w urzÄ™dach, bankach, kinach, czyli wszÄ™dzie, gdzie osoby gÅ‚uche wczeÅ›niej musiaÅ‚y umawiać siÄ™ po to, żeby na miejscu pojawiÅ‚ siÄ™ tÅ‚umacz i pomógÅ‚ im w rozwiÄ…zaniu ich problemu. Docelowo bÄ™dzie to aplikacja, dziÄ™ki której bÄ™dziemy mogli siÄ™ po prostu swobodnie ze sobÄ… komunikować bez udziaÅ‚u osób trzecich w postaci tÅ‚umacza. WystarczÄ… w zasadzie dwie osoby, ich telefony komórkowe, a resztÄ™ zaÅ‚atwiamy my i sztuczna inteligencja – zapewnia PaweÅ‚ Kacprzak.
O możliwoÅ›ciach aplikacji Gesture To Speech PaweÅ‚ Kacprzak opowiadaÅ‚ podczas jednego z Thursday Gathering, cyklicznych imprez dla spoÅ‚ecznoÅ›ci innowatorów. OdbywajÄ… siÄ™ one w każdy czwartek w warszawskim Varso z inicjatywy Fundacji Venture Café Warsaw.