Porażka jest nieuniknionÄ… częściÄ… każdej sfery życia i prÄ™dzej czy później przytrafi siÄ™ każdemu. Trudno jÄ… przewidzieć, ale można kontrolować sposób, w jaki na niÄ… reagujemy, aby – zamiast paraliżować, demotywować i zmniejszać prawdopodobieÅ„stwo odniesienia sukcesu w przyszÅ‚oÅ›ci – przekuć niepowodzenie w coÅ› pożytecznego i konstruktywnego. Takie podejÅ›cie jest ważne zwÅ‚aszcza w biznesie, gdzie nauka na wÅ‚asnych bÅ‚Ä™dach może pomóc w rozwiniÄ™ciu firmy albo ulepszeniu produktu czy usÅ‚ugi. – W takich obszarach jak lotnictwo czy medycyna lekcja wyciÄ…gniÄ™ta z porażki jest z kolei czymÅ›, co może uratować zdrowie lub życie innych ludzi – wskazuje JarosÅ‚aw Åojewski, zaÅ‚ożyciel Fundacji Dobra Porażka.
– Osoby, które prowadzÄ… wÅ‚asne przedsiÄ™wziÄ™cia, zaÅ‚ożyciele start-upów albo sportowcy sÄ… nauczeni przez życie, przez trenerów, mentorów i doradców, żeby wykorzystywać porażki jako element nauki i rozwoju. Natomiast w wielu firmach – zwÅ‚aszcza paÅ„stwowych, z polskim rodowodem – niestety czÄ™sto podchodzi do porażki jako czegoÅ› zÅ‚ego, do czego najlepiej siÄ™ nie przyznawać, co najlepiej ukrywać. I w zwiÄ…zku z tym tracony jest olbrzymi potencjaÅ‚ na rozwój firmy i jej lepsze dziaÅ‚anie – mówi agencji Newseria Biznes JarosÅ‚aw Åojewski.
Nie ma badaÅ„, które pokazywaÅ‚yby, jak Polacy radzÄ… sobie z porażkami na gruncie prywatnym czy zawodowym. Prawie zawsze sÄ… one jednak trudnym i przygnÄ™biajÄ…cym doÅ›wiadczeniem. Mimo funkcjonujÄ…cego przysÅ‚owia „nic tak nie sprzyja sukcesowi, jak porażka” wielu osobom trudno przekuć jÄ… w coÅ› dobrego. TraktujÄ… jÄ… nie jako okazjÄ™ do rozwoju i lekcjÄ™, z której można wyciÄ…gnąć wnioski, ale jako coÅ› zÅ‚ego, do czego wstyd siÄ™ przyznać.
– Rozmawianie o porażkach dla wielu osób jest bardzo trudne. A ponieważ nie potrafiÄ… o nich rozmawiać, to nie potrafiÄ… też wyciÄ…gać z nich wniosków – mówi zaÅ‚ożyciel Fundacji Dobra Porażka. – Aby wyciÄ…gnąć wnioski z porażki, najlepiej jest wÅ‚aÅ›nie z kimÅ› porozmawiać, opowiedzieć o swoim doÅ›wiadczeniu, zobaczyć różne punkty widzenia. Nie tylko swój, który może być nieco skrzywiony emocjami. Niestety, czÄ™sto ludzie bojÄ… siÄ™, że opowiedzenie o swojej porażce spowoduje, że stracÄ… autorytet, że zostanÄ… ukarani albo ktoÅ› pomyÅ›li, że sÄ… nieudacznikami. JednÄ… z rzeczy, które robimy w Fundacji Dobra Porażka jest wÅ‚aÅ›nie przygotowywanie narzÄ™dzi do tego, żeby nauczyć ludzi opowiadać i rozmawiać o porażkach.
Ekspert wskazuje, że rozmawianie o porażkach i tworzenie kultury otwartej na popeÅ‚nianie bÅ‚Ä™dów jest ważne m.in. w biznesie. DziÄ™ki niepowodzeniom i lekcjom, które z nich pÅ‚ynÄ…, firmy mogÄ… siÄ™ rozwinąć, usprawnić swój produkt lub usÅ‚ugÄ™, wdrożyć oszczÄ™dnoÅ›ci albo stać siÄ™ lepszym pracodawcÄ…, który przyciÄ…gnie najzdolniejsze talenty.
– PracujÄ…c z firmami, bardzo czÄ™sto dostajÄ™ pytanie, w jaki sposób zacząć budowanie kultury uczenia siÄ™ na bÅ‚Ä™dach w organizacji – mówi JarosÅ‚aw Åojewski. – Na takie pytanie zawsze odpowiadam: po pierwsze zacznijcie o nich rozmawiać. Podzielcie siÄ™ waszymi doÅ›wiadczeniami miÄ™dzy zespoÅ‚ami i pracownikami, powiedzcie, co wam siÄ™ nie udaÅ‚o, jakie wnioski z tego wyciÄ…gnÄ™liÅ›cie i co możecie zrobić z tym w przyszÅ‚oÅ›ci, żeby siÄ™ udaÅ‚o. Rozmawiajcie ze swoimi pracownikami i wspóÅ‚pracownikami nie po to, żeby znaleźć coÅ›, o co można ich oskarżać, ale po to, żeby z tych historii wyciÄ…gnąć wnioski, żeby nauczyć siÄ™ czegoÅ› nowego i w przyszÅ‚oÅ›ci z wiÄ™kszym prawdopodobieÅ„stwem osiÄ…gać sukces.
Jak podkreÅ›la, wyciÄ…ganie wniosków z porażek jest jednak nie tylko domenÄ… biznesu, ale i nauki. „Nauka to porażka w 99 proc., a to i tak optymistyczny poglÄ…d” – powiedziaÅ‚ amerykaÅ„ski biochemik Robert Lefkowitz, który w 2012 roku otrzymaÅ‚ nagrodÄ™ Nobla za przeÅ‚omowe badania nad receptorami sprzężonymi z biaÅ‚kiem G.
– W takich obszarach jak chociażby lotnictwo czy medycyna lekcja wyciÄ…gniÄ™ta z porażki to jest coÅ›, co może uratować zdrowie lub życie innych ludzi – mówi JarosÅ‚aw Åojewski. – NiewyciÄ…ganie wniosków z tragedii, katastrof i niewdrażanie pomysÅ‚ów, które z nich wyniknÄ…, może spowodować, że w przyszÅ‚oÅ›ci inne osoby, które spotkaÅ‚y siÄ™ z takÄ… sytuacjÄ…, stracÄ… zdrowie lub życie.
PrzykÅ‚adem najlepiej ilustrujÄ…cym to, jak ważne jest wyciÄ…ganie wniosków z porażek, może być wynalazca i przedsiÄ™biorca Thomas Edison, którego życiowym dorobkiem jest ponad tysiÄ…c patentów. Zapytany o swoje nieudane eksperymenty Edison odpowiedziaÅ‚: „Nie poniosÅ‚em porażki. Po prostu odkryÅ‚em 10 tys. bÅ‚Ä™dnych rozwiÄ…zaÅ„”. W rzeczywistoÅ›ci badania opublikowane w 2019 roku m.in. w prestiżowym magazynie Nature (Wang Y., Jones B.F., Wang D.: „Early-career setback and future career impact”) pokazaÅ‚y, że niepowodzenia we wczesnej karierze rzeczywiÅ›cie mogÄ… być oznakÄ… przyszÅ‚ego sukcesu, tak jak to byÅ‚o w przypadku Thomasa Edisona.
