Na alergie i choroby o podlozu alergicznym cierpi okolo 12 mln Polak?w. Tylko niewielki odsetek poddaje sie jednak odczulaniu, czyli swoistej immunoterapii alergenowej, kt?ra jest tu jedyna przyczynowa metoda leczenia. Lekarze podkreslaja, ze im wczesniej zostanie rozpoczete leczenie, tym wieksza szansa na zapobiezenie rozwojowi ciezszych chor?b o podlozu alergicznym, jak np. astma. Najwygodniejsze dla pacjent?w jest odczulanie doustne w formie kropli lub tabletek podawanych pod jezyk, kt?re mozna stosoc? samodzielnie w domu, jednak ta metoda leczenia nie jest objeta w Polsce refundacja. Alergolodzy wskazuja, ze sfinansowanie jej przez NFZ skloniloby do odczulania wieksza liczbe alergik?w.
– Alergiczny niezyt nosa jest najczestsza alergiczna choroba w naszej populacji i cierpi na niego okolo 1/3 spoleczenstwa. Jest to gl?wnie choroba ludzi mlodych i dzieci w wieku szkolnym – wskazuje w rozmowie z agencja Newseria Biznes prof. dr hab. n. med. Marek Kulus, prezydent Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, kierownik Kliniki Pneumonologii i Alergologii Wieku Dzieciecego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. – Osoby chore na alergiczny niezyt nosa, jezeli nie jest on wlasciwie leczony, maja sklonnosc do rozwijania astmy.
Choroby alergiczne sa okreslane mianem epidemii XXI wieku. Wedlug WHO zajmuja juz trzecia pozycje na liscie najczestszych chor?b przewleklych. Sklonnosc do nich jest dziedziczna, ale do lawinowego wzrostu zachorowan przyczyniaja sie tez czynniki srodowiskowe i cywilizacyjne, takie jak dym papierosowy, srodki chemiczne czy smog. Jednak do rozwoju alergii doprowadza najczesciej dlugotrwala ekspozycja na duze stezenia silnych alergen?w, jakimi sa np. roztocza kurzu domowego czy siersc zwierzat domowych (pies, kot). Wedlug danych NFZ w Polsce na alergie cierpi w sumie okolo 12 mln os?b, z kt?rych 8 mln dotknietych jest alergicznym niezytem nosa, a ponad 4 mln walczy z astma o podlozu alergicznym.
Objawami alergii sa przede wszystkim uporczywy katar i niedroznosc nosa, swiad, lzawienie i pieczenie oczu, zaczerwienienie spoj?wek, kichanie, swiszczacy oddech, dusznosci i kaszel.
– Alergiczny niezyt nosa wiaze sie przede wszystkim z objawami obejmujacymi wyciek z nosa. To jest wodnisty, cieknacy katar, kt?ry czasami jest trudny do zatrzymania. Dochodzi tez do obrzeku blony sluzowej, wiec nos staje sie niedrozny i stad czesto bierze sie oddychanie przez usta. Pojawia sie tez swiad oczu, poniewaz z nosem powiazane sa spoj?wki. W nocy, kiedy ta wydzielina splywa, czesto dolacza kaszel – wyjasnia prof. Marek Kulus.
Niekt?re z objaw?w moga mylnie przypominac symptomy towarzyszace COVID-19.
– Alergia pylkowa manifestuje sie przede wszystkim napadowym kichaniem, wodnista wydzielina z nosa, objawami spoj?wkowymi. Niekiedy moze towarzyszyc jej kaszel, ale przebiega bezgoraczkowo. W przypadku COVID-19, przynajmniej u dzieci, dominuja objawy w postaci goraczki. Pozostale symptomy moga byc r?zne, bo tak naprawde my dopiero uczymy sie tej choroby – m?wi dr hab. n. med. Ewa Cichocka-Jarosz, alergolog z Kliniki Chor?b Dzieci Katedry Pediatrii Uniwersytetu Jagiellonskiego, Collegium Medicum w Krakowie.
Co istotne, nierozpoznana albo niewlasciwie leczona alergia nie tylko przeszkadza i utrudnia zycie chorym, ale moze tez prowadzic do rozwoju ciezkich schorzen – takich jak astma oskrzelowa czy POChP (przewlekla obturacyjna choroba pluc), kt?re moga skonczyc sie nawet smiercia.
Alergie zwykle leczy sie farmakologicznie, a alergolodzy maja do wyboru szeroki wachlarz farmaceutyk?w. Jednak te lagodza tylko objawy alergii i nie zwalczaja jej przyczyny.
– Zaczynamy od leczenia farmakologicznego, ale to jest leczenie objawowe, kt?re tylko lagodzi objawy choroby. Stosujemy leki przeciwhistaminowe, donosowe glikokortykosteroidy. To leczenie jest dosc efektywne, ale nie siega podloza problemu, dlatego ze alergiczny niezyt nosa to jest zapalenie alergiczne. Jedyna metoda przyczynowa, kt?ra moze przestroic nasz uklad odpornosciowy i zapobiec wystepowaniu objaw?w alergicznego niezytu nosa, jest immunoterapia – m?wi prezydent Polskiego Towarzystwa Alergologicznego.
Immunoterapia alergenowa, popularnie nazywana odczulaniem, jest w tej chwili jedyna metoda leczenia alergii, kt?ra zwalcza jej przyczyne. Polega na podawaniu pacjentowi niewielkich dawek alergen?w, na kt?re z czasem organizm uzyskuje tolerancje. To metoda stosowana od lat i bezpieczna, mozna ja stosoc? nawet u dzieci po ukonczeniu piatego roku zycia.
– Im wczesniej podana, tym lepiej, dlatego ze jest to jedna z metod przerwania marszu alergicznego, dzieki czemu choroby alergiczne nie beda po sobie nastepoc? – m?wi prof. Marek Kulus.
– Odpowiedź na pytanie, kiedy rozpoczynac immunoterapie, jest uzalezniona od tego, o jakim alergenie m?wimy. W przypadku alergen?w sezonowych, czyli pylku traw czy pylku brzozy, najlepiej rozpoczynac nawet cztery miesiace przed pyleniem lub bezposrednio po okresie zakonczenia pylenia. Natomiast w przypadku alergen?w roztoczy, kt?re sa caloroczne, mozemy w zasadzie rozpoczynac immunoterapie w dowolnym okresie roku, aczkolwiek staramy sie, zeby to nie bylo np. w sezonie grzewczym, kiedy ekspozycja na roztocze moze byc wieksza – dodaje dr Ewa Cichocka-Jarosz.
Immunoterapia zwykle trwa od trzech do pieciu lat. Jednak lekarze podkreslaja, ze w por?wnaniu z leczeniem farmakologicznym – kt?re tylko lagodzi objawy i trzeba je stosoc? przez cale zycie – jest to czas relatywnie kr?tki.
– Bardzo istotne jest kontynuowanie terapii. To nie jest takie leczenie, kt?re mozna sobie samemu odstawic i p?źniej ponownie rozpoczac. To pewna umowa pomiedzy pacjentem a lekarzem, ze rozpoczynamy powazne dzialania, kt?re sa dlugofalowe i kt?re powinnismy kontynuoc? odpowiednio dlugo. Pacjenci powinni byc odpowiednio zmotywowani do takiej decyzji. Jezeli widzimy, ze nie sa jeszcze zdecydowani, wtedy nasze dzialania powinny byc ukierunkowane na to, aby udowodnic im, ze jest to najlepsza metoda – m?wi prof. Marek Kulus.
Immunoterapia moze byc podawana pacjentowi w dw?ch formach: zastrzyk?w albo doustnie, jako tabletki lub krople stosowane podjezykowo. Ta druga forma jest najwygodniejsza dla pacjent?w, poniewaz mozna ja stosoc? samodzielnie w domu, dzieki czemu oszczedza sie czas i eliminuje koniecznosc czestych wizyt w gabinecie alergologa. W Polsce immunoterapia w kroplach lub tabletkach pod jezyk nie jest jednak refundowana przez NFZ i wiaze sie z wiekszymi kosztami dla pacjent?w. Wedlug alergolog?w objecie refundacja tej metody moze sklonic wieksza liczbe pacjent?w do jej wdrozenia, bo w tej chwili odczulaniu poddaje sie niewielki odsetek alergik?w.
– Nie ma refundacji zadnej szczepionki podjezykowej do immunoterapii alergenowej. W momencie, kiedy odczulanie jest przewidziane na co najmniej trzy lata, zwlaszcza w przypadku, kiedy musimy odczulac przez caly rok, ich koszt dla pacjenta jest bardzo wysoki. Niewatpliwie odsetek pacjent?w leczonych ta metoda wzr?slby w momencie, kiedy ta odplatnosc bylaby korzystniejsza, bo po prostu wielu pacjent?w na te forme leczenia nie stac – m?wi alergolog z Kliniki Chor?b Dzieci Katedry Pediatrii Uniwersytetu Jagiellonskiego, Collegium Medicum w Krakowie.
Material powstal w ramach kampanii edukacyjnej. Wiecej informacji na stronie Facebooka: Zerwij z alergia – wybierz zdrowie.
