Zerwane Å‚aÅ„cuchy dostaw podczas lockdownów oraz atak Rosji na UkrainÄ™ i zwiÄ…zana z nim zwyżka cen surowców energetycznych wpÅ‚ynęły na wzrost kosztów materiaÅ‚ów i robót budowlanych. Do tego dochodzÄ… jeszcze niepewność gospodarcza, duży wzrost stóp procentowych oraz pÄ™dzÄ…ca inflacja, która pomniejsza wartość nabywczÄ… portfeli Polaków. Te wszystkie czynniki spowodowaÅ‚y, że inwestorzy odkÅ‚adajÄ… na później decyzjÄ™ o budowie domu lub wstrzymujÄ… już rozpoczÄ™te budowy. Chociaż tempo wzrostu cen materiaÅ‚ów i robót budowlanych powinno w nadchodzÄ…cym roku wyhamować, to wciąż pozostanÄ… one wyraźnie wyższe niż w 2020 roku.
– Aby jak najlepiej zobrazować to, w jaki sposób zmieniÅ‚y siÄ™ koszty budowy domów, chciaÅ‚abym posÅ‚użyć siÄ™ przykÅ‚adem domu o wielkoÅ›ci 150 mkw. z garażem jednostanowiskowym, wykonanym z popularnych bloczków silikatowych, który stawiamy w województwie dolnoÅ›lÄ…skim. WedÅ‚ug naszych analiz to województwo cechowaÅ‚o siÄ™ najwiÄ™kszÄ… dynamikÄ… zmian cen w ciÄ…gu ostatniego roku – mówi agencji Newseria Biznes Marta Kaleta-Domaradzka z portalu Extradom.pl. – Åšredni koszt postawienia takiego domu do stanu surowego otwartego wzrósÅ‚ o 35 proc. rok do roku. Obserwujemy, że w naszym województwie 1 mkw. budowy domu wzrósÅ‚ Å›rednio o 1 tys. zÅ‚ netto. Jest to bardzo duża – i nominalnie, i procentowo – różnica.
Ogólnopolskie wskaźniki nie sÄ… tak pesymistyczne, ale i tak wzrosty sÄ… wysokie. WedÅ‚ug danych GÅ‚ównego UrzÄ™du Statystycznego we wrzeÅ›niu 2022 roku budowa domu jednorodzinnego niepodpiwniczonego byÅ‚a droższa niż rok wczeÅ›niej o 14,6 proc. W przypadku domu częściowo podpiwniczonego wzrost cen okazaÅ‚ siÄ™ jeszcze wiÄ™kszy i wyniósÅ‚ 15,1 proc., natomiast budowa segmentu szeregowego zlokalizowanego na skraju szeregowca podrożaÅ‚a o 15,4 proc.
Koszt budowy 1 mkw. powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego oddanego do użytkowania na koniec III kwartaÅ‚u wynosiÅ‚ blisko 5,3 tys. zÅ‚. Na koniec ubiegÅ‚ego roku byÅ‚o to nieco ponad 5,1 tys. zÅ‚, a na poczÄ…tku 2021 roku – niecaÅ‚e 4,95 tys. zÅ‚.
– Obserwujemy trzy gÅ‚ówne czynniki, które majÄ… wpÅ‚yw na wzrost cen materiaÅ‚ów i usÅ‚ug budowlanych. Pierwszy z nich to pandemia. W marcu 2020 roku zamkniÄ™to linie produkcyjne, zamkniÄ™to transport, który skutecznie skumulowaÅ‚ materiaÅ‚y budowlane w różnych miejscach Å›wiata. Kiedy popyt odżyÅ‚ w 2021 roku, okazaÅ‚o siÄ™, że deficyty magazynowe sÄ… nie do uzupeÅ‚nienia, stÄ…d ceny poszybowaÅ‚y – tÅ‚umaczy Marta Kaleta-Domaradzka.
Kolejny aspekt to sytuacja geopolityczna oraz gospodarcza, w dużej mierze warunkowana wybuchem wojny w Ukrainie i konsekwencjami sankcji.
– RosnÄ…ca inflacja, niepewność, wzrastajÄ…ce raty kredytów – to wszystko wpÅ‚ywa negatywnie na ceny. Trzecia rzecz to też ceny surowców na Å›wiatowych rynkach. PamiÄ™tajmy, że drożeje energia, transport, paliwo, to wszystko wpÅ‚ywa również na finalnÄ… cenÄ™ materiaÅ‚ów budowlanych – mówi ekspertka Extradom.pl. – Dynamika wzrostów cen przez dwa lata byÅ‚a bardzo chwiejna. Możemy to widzieć po cenach drewna, które byÅ‚y tak nieprzewidywalne w pewnych momentach, że wykonawcy nie podawali finalnej kwoty, dopóki nie skoÅ„czyli realizować danego elementu na budowie.
To wszystko wpÅ‚ywa na decyzje inwestorów o rozpoczÄ™ciu inwestycji. Budowa domu to proces rozÅ‚ożony na kilka lat, wiÄ™c decyzja o jej rozpoczÄ™ciu obarczona jest niepewnoÅ›ciÄ…. Obawy inwestorów widać już w oficjalnych statystykach GUS. W ciÄ…gu 10 miesiÄ™cy tego roku inwestorzy indywidualni otrzymali pozwolenia lub dokonali zgÅ‚oszenia budowy dla 78,7 tys. lokali, o ponad 25 proc. mniej niż rok wczeÅ›niej. SpadÅ‚a także liczba rozpoczynanych przez nich inwestycji – o ponad 20 proc. Liczba lokali oddawanych do użytku byÅ‚a wprawdzie wyższa, sÄ… to budynki, o których budowie decyzjÄ™ podjÄ™to w 2018 roku, ponieważ proces budowy trwa Å›rednio cztery lata i miesiÄ…c.
– Bacznie obserwujemy sytuacjÄ™ i już widzimy pewne zastopowanie dynamiki wzrostów cen – mówi Marta Kaleta-Domaradzka. – Prognozujemy, że 2023 rok przyniesie stagnacjÄ™ cenowÄ…. W Polsce bÄ™dzie wyglÄ…daÅ‚o to tak, że ceny materiaÅ‚ów budowlanych zostanÄ… na poziomie o 8 proc. wyższym wobec 2020 roku, natomiast one bÄ™dÄ… siÄ™ mocno korelować z naszÄ… inflacjÄ…. Prognozujemy, że ona pozostanie na dwucyfrowej pozycji, ale miÄ™dzy 11 a 13 proc. Mamy nadziejÄ™, że ta stabilizacja cen wpÅ‚ynie pozytywnie na rynek budowlany i zatrzymane budowy ruszÄ…, a nasi inwestorzy – osoby, które zastanawiajÄ… siÄ™ nad budowÄ… domu – faktycznie zacznÄ… realizować swoje marzenia.
