600 artystów z 12 krajów, pięć orkiestr symfonicznych, siedem zespoÅ‚ów, 13 koncertów , trzy Å›wiatowe prapremiery utworów powstaÅ‚ych na specjalne zamówienie festiwalowe i trzy polskie premiery – tak w liczbach przedstawia siÄ™ czwarta edycja MiÄ™dzynarodowego Festiwalu Muzyki Europy Åšrodkowo-Wschodniej Eufonie, który rozpoczyna siÄ™ wÅ‚aÅ›nie w Warszawie. Przez dziewięć dni na festiwalowych scenach wystÄ…piÄ… wybitni artyÅ›ci m.in. z Austrii – na czele z wybitnymi Symfonikami WiedeÅ„skimi, a także WÄ™gier, Rumunii, Czech, SÅ‚owacji, BuÅ‚garii i oczywiÅ›cie z Polski. BÄ™dÄ… dwa koncerty muzyki ukraiÅ„skiej z udziaÅ‚em nie tylko artystów, ale też kompozytów: Walentyna Sylwestrowa, Olega Bezborodki i Ivana Taranenki. – Eufonie to zaskakujÄ…ca i fascynujÄ…ca muzyczna podróż w czasie i przestrzeni, wspólne odkrywanie piÄ™knych dźwiÄ™ków i muzycznych mistrzów Europy Åšrodkowo-Wschodniej – mówi prof. RafaÅ‚ WiÅ›niewski, dyrektor Narodowego Centrum Kultury i dyrektor festiwalu.
– IdeÄ… MiÄ™dzynarodowego Festiwalu Europy Åšrodkowo-Wschodniej Eufonie jest prezentowanie muzyki naszego regionu. Zależy nam, by te utwory zostaÅ‚y wÅ‚Ä…czone do repertuaru wybitnych artystów z caÅ‚ego Å›wiata – mówi agencji Newseria Biznes prof. RafaÅ‚ WiÅ›niewski.
– Eufonie odgrywajÄ… coraz ważniejszÄ… rolÄ™ w kalendarzu festiwali organizowanych w tym regionie Europy. Poszczególne kraje dostrzegÅ‚y, że warto siÄ™ na nim pojawić, warto skÅ‚adać radzie programowej tego festiwalu propozycje odnoÅ›nie tego, co powinno być tu zaprezentowane – zarówno z muzyki dawnej, wspóÅ‚czesnej, a nawet muzyki specjalnie komponowanej na ten festiwal, bo też zawsze takie zamówienia sÄ… – mówi dr JarosÅ‚aw Sellin, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W ramach tegorocznej, czwartej edycji Festiwalu Eufonie od 18 do 26 listopada w salach koncertowych Warszawy, na antenie radiowej Dwójki i online zabrzmi muzyka Od Austro-WÄ™gier do wspóÅ‚czesnoÅ›ci w wykonaniu okoÅ‚o 600 artystów z 12 krajów, w tym piÄ™ciu orkiestr symfonicznych, siedmiu zespoÅ‚ów, chóru i wybitnych solistów. W dziewiÄ™ciodniowym programie znalazÅ‚o siÄ™ Å‚Ä…cznie 13 koncertów, a wÅ›ród nich trzy Å›wiatowe prapremiery utworów powstaÅ‚ych na specjalne zamówienie festiwalowe oraz trzy premierowe, polskie wykonania muzyki wÄ™gierskiej, ukraiÅ„skiej i sÅ‚owackiej.
– W trzecim tygodniu listopada w Warszawie bije muzyczne serce tego regionu – mówi prof. RafaÅ‚ WiÅ›niewski.
Tegoroczne Eufonie tradycyjnie już bÄ™dÄ… mieszankÄ… wielu stylów, gatunków i epok. Obok muzyki klasycznej pojawi siÄ™ jazz, elektronika i etniczne brzmienia, nie zabraknie też miejsca na muzyczne eksperymenty.
– ZachÄ™camy naszÄ… publiczność, żeby bawiÅ‚a siÄ™ dźwiÄ™kami i wybieraÅ‚a te koncerty, do których nie jest przyzwyczajona. Osoby, które sÅ‚uchajÄ… muzyki klasycznej, niech wybiorÄ… siÄ™ na elektronikÄ™, a ci, którzy kochajÄ… elektronikÄ™, niech posÅ‚uchajÄ… jazzu – mówi dyrektor Narodowego Centrum Kultury. – W tym roku Festiwal Eufonie to przede wszystkim muzyka z krÄ™gu austro-wÄ™gierskiego. Staramy siÄ™ zaprezentować to, co najlepszego w klasyce, ale przedstawić również wspóÅ‚czesne interpretacje.
18 listopada festiwal zainauguruje wybitna Wiener Symphoniker – zaÅ‚ożona jeszcze w czasach Austro-WÄ™gier, na progu XX wieku – w repertuarze obejmujÄ…cym kompozycje Mozarta i Gustava Mahlera oraz jeden z ostatnich utworów wspóÅ‚czesnego kompozytora wÄ™gierskiego Petera Eötvösa. Z WiedeÅ„skimi Symfonikami wystÄ…pi solista Jan Lisiecki, nazywany „poetÄ… fortepianu”.
Dyrektor NCK zauważa, że pierwszÄ… edycjÄ™ Festiwalu Eufonie w 2018 roku uÅ›wietnili swojÄ… obecnoÅ›ciÄ… najwybitniejsi wspóÅ‚cześńi kompozytorzy: Krzysztof Penderecki i Arvo Pärt. Natomiast w tym roku honorowym goÅ›ciem bÄ™dzie maestro Walentyn Sylwestrow, uznawany przez wielu muzykologów i krytyków muzycznych za najwybitniejszego żyjÄ…cego kompozytora ukraiÅ„skiego. W czwartek 24 listopada w Filharmonii Narodowej orkiestra NOSPR pod dyrekcjÄ… Andrzeja Boreyki wykona VIII SymfoniÄ™ jego autorstwa i bÄ™dzie to pierwsze wykonanie tego dzieÅ‚a w Polsce.
– Obecność maestro Sylwestrowa – wybitnego, Å›wiatowego kompozytora – bÄ™dzie w tym roku mocnym podpunktem tego festiwalu. Premiera VIII Symfonii pod batutÄ… maestra Boreyki to wielkie wydarzenie nie tylko dla melomanów – mówi prof. RafaÅ‚ WiÅ›niewski.
– Walentyn Sylwestrow to kompozytor, którego znam od ponad 30 lat, którego czÄ™sto grywaÅ‚em i którego muzykÄ™ bardzo ceniÄ™. Uważam, że należy do bardzo maÅ‚ej grupy jeszcze żyjÄ…cych kompozytorów, których muzyka pozostanie w historii naszej cywilizacji na zawsze. Moim zdaniem jest to prawdziwy geniusz. Jego jÄ™zyk muzyczny jest niepodobny do żadnego innego – dodaje Andrzej Boreyko, dyrygent i dyrektor artystyczny Filharmonii Narodowej w Warszawie.
UkraiÅ„skie akcenty bÄ™dÄ… silnie reprezentowane podczas tegorocznego festiwalu. Na jego zakoÅ„czenie, 26 listopada w Filharmonii Narodowej odbÄ™dzie siÄ™ drugi ukraiÅ„ski wieczór – koncert Å‚Ä…czÄ…cy tamtejszy folklor z muzykÄ… jazzowÄ…, klasycznÄ… i elektronicznÄ…. W trakcie tego wydarzenia odbÄ™dzie siÄ™ też kolejna, polska premiera dzieÅ‚a powstaÅ‚ego na specjalne zamówienie Narodowego Centrum Kultury, czyli „Fusionfonia. Muzyka ziemi ukraiÅ„skiej” Ivana Taranenki.
– To jest możliwość zapoznania publicznoÅ›ci z muzykÄ…, która w ostatnich 20–30 latach nie byÅ‚a wyeksponowana i zbyt czÄ™sto grywana. Dotyczy to szczególnie muzyki ukraiÅ„skiej – mówi Andrzej Boreyko. – Muzyka wÄ™gierska, czeska, buÅ‚garska, a nawet chorwacka częściej pojawiaÅ‚y siÄ™ na scenach w Europie i na estradach sal koncertowych. Natomiast muzyka ukraiÅ„ska niezasÅ‚użenie byÅ‚a zbyt rzadko grywana.
Obok muzyki austro-wÄ™gierskiej i ukraiÅ„skiej na festiwalowych scenach wystÄ…piÄ… również wybitni artyÅ›ci z wielu innych krajów Europy Åšrodkowo-Wschodniej. Eufonie odwoÅ‚ujÄ… siÄ™ bowiem do szerokiej tradycji krajów tego regionu: od BaÅ‚kanów, poprzez RumuniÄ™ i AustriÄ™, kraje Grupy Wyszehradzkiej, UkrainÄ™ i BiaÅ‚oruÅ›, po kraje baÅ‚tyckie na póÅ‚nocy oraz GruzjÄ™ i ArmeniÄ™ na wschodzie.
– Festiwal Eufonie to przede wszystkim zaskoczenia. Utwory, które sÄ… ardzo rzadko prezentowane. To muzyka Austrii i WÄ™gier, ale również Rumunii, Chorwacji, to jest też muzyka polska, bo mamy naszych mistrzów z Krakowa, którzy bÄ™dÄ… goÅ›cili podczas tegorocznej odsÅ‚ony festiwalu. Eufonie to inspiracja, przeżycia i odkrywnie muzycznych skarbów – mówi prof. RafaÅ‚ WiÅ›niewski.
Obok wspomnianych już m.in. WiedeÅ„skich Symfoników z Omerem Meirem Wellberem, Andrzeja Boreyko i Jana Lisieckiego zaproszenie do udziaÅ‚u w tegorocznym MiÄ™dzynarodowym Festiwalu Muzyki Europy Åšrodkowo-Wschodniej Eufoni przyjÄ™li również m.in.: László Fassang, Marc Coppey z Zagreb Soloists, Antonii Baryshevsky, Javier Zafra, Pavol Breslik, Ars Antiqua Austria, Orkiestra PaÅ„stwowej Filharmonii Transylwanii w Kluż-Napoka pod dyrekcjÄ… Gabriela BebeÅŸelei, Capella Cracoviensis, Kwartet V4, czy kompozytorzy: Ivan Taranenko, Oleg Bezborodko, czy Iris Szeghy, która powraca do Polski po ok. 30 latach, a jej nowy utwór napisany dla Kwartetu V4 (III Kwartet smyczkowy Hommage à Mednyánszky) i wykonany przez nich prapremierowo w bieżącym roku, podczas Eufonii bÄ™dzie miaÅ‚ premierÄ™ polskÄ….
W ubiegÅ‚ym roku Festiwal Eufonie zostaÅ‚ doceniony przez ministrów kultury Polski, Czech, SÅ‚owacji i WÄ™gier za popularyzacjÄ™ dorobku muzycznego i wymiany kulturalnej pomiÄ™dzy krajami Grupy Wyszehradzkiej. Wyrazem tego uznania jest miÄ™dzynarodowa Nagroda Wyszehradzka przyznana Narodowemu Centrum Kultury, która organizuje ten festiwal ze Å›rodków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
– Dobrze, że dziÄ™ki temu festiwalowi, organizowanemu późnÄ… jesieniÄ… zawsze w Warszawie w kilku ważnych salach warszawskich wybrzmiewa muzyka caÅ‚ego naszego regionu. Jego ideÄ… jest bowiem to, żebyÅ›my siÄ™ lepiej poznawali – mówi dr JarosÅ‚aw Sellin.
W tym roku wiÄ™kszość koncertów festiwalowych bÄ™dzie dostÄ™pna w streamingu w internecie na knaale YouTube oraz Facebooku Narodowego Centrum Kultury oraz na antenie radiowej Dwójki. Festiwalowi bÄ™dzie towarzyszyć również specjalna wystawa zatytuÅ‚owana Budujemy nowy ton w warszawskiej Galerii Kordegarda oraz szereg recitali i wystÄ™pów. PeÅ‚ny program festiwalu jest dostÄ™pny na stronie internetowej eufonie.pl.
