Robotyka jest technologiÄ… coraz częściej wykorzystywanÄ… do prowadzenia akcji ratowniczych i poszukiwawczych. HiszpaÅ„scy naukowcy opracowali robota, który uÅ‚atwia strażakom poruszanie siÄ™ po miejscu pożaru czy poszukiwanie uwiÄ™zionych osób oraz informuje ich o najważniejszych parametrach. Zbierane w czasie akcji dane mogÄ… sÅ‚użyć także do opracowania scenariuszy, na podstawie których prowadzone bÄ™dÄ… szkolenia sÅ‚użb ratowniczych. RozwiÄ…zanie jest moduÅ‚owe, wiÄ™c jego funkcjonalność można Å‚atwo dostosowywać do potrzeb użytkowników. Twórcy testowali już robota we wspóÅ‚pracy ze strażą pożarnÄ… w hiszpaÅ„skim Alcorcón.
W ramach prowadzonego w Hiszpanii projektu powstaje autonomiczny robot naziemny, który może uzyskiwać w czasie rzeczywistym dane lokalizacyjne i Å›rodowiskowe z pożarów w pomieszczeniach, a także symulator odtwarzajÄ…cy te scenariusze i uÅ‚atwiajÄ…cy planowanie misji. DziÄ™ki temu zespoÅ‚y ratunkowe mogÄ… poznać warunki w scenariuszu przed, w trakcie i po interwencji.
– Strażacy bÄ™dÄ… mogli zawczasu wiedzieć, jak dotrzeć na miejsce i jakich parametrów chemicznych czy Å›rodowiskowych powinni siÄ™ spodziewać na miejscu. Ich znajomość daje strażakom ważne informacje dotyczÄ…ce poziomu zagrożenia, liczby ofiar i tym podobnych czynników. Pracujemy nad wykorzystaniem dronów i znaczników nawigacyjnych dziaÅ‚ajÄ…cych w ramach internetu rzeczy, aby uzyskiwać wiÄ™cej informacji o danym miejscu. W poÅ‚Ä…czeniu z dronami i znacznikami uwzglÄ™dniamy modele predykcyjne, aby przewidywać, jakie problemy mogÄ… wystÄ…pić w danym scenariuszu po godzinie albo 30, 20 czy 15 min – informuje w rozmowie z agencjÄ… informacyjnÄ… Newseria Innowacje Cristina Rodríguez Sánchez, profesor nadzwyczajny Uniwersytecie Króla Juana Carlosa w Madrycie.
Lokalizacja i nawigacja w pomieszczeniach ogarniÄ™tych pożarem jest trudna z uwagi na brak sygnaÅ‚u nawigacji satelitarnej lub pogorszenie jego jakoÅ›ci. Co wiÄ™cej, w wyniku gwaÅ‚townego zdarzenia może siÄ™ zmieniać drożność tras, a dym drastycznie ogranicza widoczność. Robot do nawigacji wykorzystuje komunikacjÄ™ radiowÄ… i cyfrowÄ… kopiÄ™ budynku. Oprócz czujników lokalizacji platforma wyposażona jest w czujniki Å›rodowiskowe. MierzÄ… one parametry istotne dla interwencji kryzysowych, takie jak temperatura, wilgotność wzglÄ™dna i jakość powietrza.
– Ze wzglÄ™du na niewielkie gabaryty i budowÄ™ robot może dziaÅ‚ać w trudnych warunkach w miejscach, do których strażacy nie sÄ… w stanie siÄ™ dostać – mówi Noelia Fernández Talavera, ekspertka inżynierii przemysÅ‚owej na Uniwersytecie Króla Juana Carlosa w Madrycie.
Robot może pracować w trzech trybach dziaÅ‚ania. Pierwszy to tryb rÄ™czny, który pozwala operatorowi na przesyÅ‚anie szybkich zdalnych komend za pomocÄ… klawiatury, joysticka lub joypada. Operator może sterować robotem bezpoÅ›rednio, widzÄ…c urzÄ…dzenie, albo poprzez interfejs graficzny. Drugi tryb to tryb autonomiczny, w którym robot eksploruje otoczenie, unikajÄ…c przeszkód. Jego dziaÅ‚anie opiera siÄ™ na pracy algorytmu planujÄ…cego, który podąża za punktami orientacyjnymi w obrÄ™bie danego scenariusza. Trzeci tryb to tryb ewakuacji, który powstaÅ‚ do szybkiego i bezpiecznego wytyczania Å›cieżek do okreÅ›lonych celów.
– Tryby te wykorzystujÄ… uprzednio zdobyte informacje na temat lokalizacji i pozycji docelowej, prowadzÄ…c robota miÄ™dzy innymi w kierunku wyjÅ›cia lub osób znajdujÄ…cych siÄ™ w sytuacji zagrożenia. Robot może monitorować otoczenie. W ten sposób uzyskuje informacje w czasie rzeczywistym dla strażaków, którzy w przeciwnym wypadku nie mieliby pojÄ™cia o tym, czego siÄ™ spodziewać w danej sytuacji – podkreÅ›la Noelia Fernández Talavera.
Twórcy przeprowadzili już praktyczne testy robota w Centrum BezpieczeÅ„stwa w Alcorcón, we wspóÅ‚pracy z miejskÄ… strażą pożarnÄ…. Ich wyniki pozwoliÅ‚y im ocenić, że prototyp radzi sobie w trudnych warunkach i może odnajdować rozgrzane i toksyczne przedmioty w obrÄ™bie mapy interwencji. Robot dobrze radzi sobie również w rozlegÅ‚ych przestrzeniach. Pozyskiwane dane pozwalajÄ… mu na opracowanie odpowiedniej strategii interwencji. Testy pokazaÅ‚y również, że robot może dokonać kilku interwencji w ciÄ…gu jednego dnia. Dzieje siÄ™ tak ze wzglÄ™du na dużą pojemność baterii, która pozwala na okoÅ‚o sześć godzin pracy.
– JednÄ… z zalet naszego rozwiÄ…zania jest jego moduÅ‚owość. Pozwala ona na dodawanie nowych komponentów, takich jak kamera termowizyjna, bez modyfikowania dotychczasowej konfiguracji robota – mówi Noelia Fernandez Talavera. – KolejnÄ… zaletÄ… jest fakt, że z użyciem naszego robota można opracować system dla użytkowników koÅ„cowych, który da siÄ™ sprawdzić w scenariuszach o wysokim poziomie realizmu. To niedrogi sposób symulacji okreÅ›lonych Å›rodowisk interwencyjnych, które przygotowujemy, aby zapewnić strażakom platformÄ™ do przygotowywania interwencji, tworzenia efektywnych Å›cieżek bezpiecznego przemieszczania siÄ™ i ćwiczenia sterowania robotem.
– DziÄ™ki wprowadzeniu nowych autonomicznych systemów nawigacji, takich jak drony, nowych rozwiÄ…zaÅ„, a także nowych robotów możemy zebrać jeszcze bogatsze informacje na temat konkretnych scenariuszy akcji i doÅ‚Ä…czyć modele matematyczne, które pozwolÄ… przewidywać, jakie dziaÅ‚ania w zakresie interwencji w nagÅ‚ych sytuacjach okażą siÄ™ skuteczne w przyszÅ‚oÅ›ci. MogÄ… to być parametry zwiÄ…zane ze zdarzeniami, ofiarami itp. DziÄ™ki wprowadzeniu nowych kamer, robotów, dronów i modeli predykcyjnych możemy zaoferować nowe rozwiÄ…zania, które ograniczÄ… ryzyko dla strażaków i zmniejszÄ… ich narażenie na stres. To z kolei przyczyni siÄ™ do wiÄ™kszego poziomu bezpieczeÅ„stwa i niezawodnoÅ›ci dziaÅ‚aÅ„ – przekonuje Cristina Rodríguez Sánchez.
Technologia robotyczna coraz częściej jest wykorzystywana w ratownictwie. W użyciu sÄ… m.in. roboty gaÅ›nicze, wyposażone w czujniki wykrywania ognia czy usprawniajÄ…ce ewakuacjÄ™. WedÅ‚ug analityków Market Research Future Insights Å›wiatowy rynek robotów poszukiwawczo-ratowniczych byÅ‚ w 2022 roku wyceniany na ponad 18 mld dol. W 2023 roku przychody siÄ™gnÄ… niemal 22 mld dol., a do 2030 roku wzrosnÄ… do prawie 60 mld dol.
