– Polski przemysÅ‚ lotniczy ma szansÄ™ zaistnieć w zielonej transformacji tego sektora – ocenia Marek Darecki, prezes Doliny Lotniczej. Jak wskazuje, „zazielenienie” lotnictwa to proces, od którego nie ma już odwrotu, a najwiÄ™kszy potencjaÅ‚ w dekarbonizacji tego sektora stwarza wykorzystanie ciekÅ‚ego wodoru jako paliwa. – To wÅ‚aÅ›nie chcemy robić w Dolinie Lotniczej – zaznacza ekspert. SzansÄ… na rozwój prac w tym zakresie może być utworzenie Podkarpackiej Doliny Wodorowej.
– Zmiany klimatyczne bÄ™dÄ… decydować o dobrobycie spoÅ‚eczeÅ„stw. Jeżeli ktoÅ› bÄ™dzie udawaÅ‚, że bÄ™dzie z wÄ™glem za pan brat nastÄ™pne 20 lat, to poudaje jeszcze trochÄ™, aż go elektorat zmiecie. Europa nie pozwoli sobie na kopcÄ…ce polskie kominy, a klient nie pozwoli sobie na kupowanie z fabryk, które zanieczyszczajÄ… Å›rodowisko. Dlatego jeÅ›li jakaÅ› fabryka – również w przemyÅ›le lotniczym – nie dostosuje siÄ™ do zielonych wymagaÅ„, to przestanie istnieć. To grozi wielu polskim przedsiÄ™biorcom, którzy tego nie zrozumiejÄ… – mówi agencji Newseria Biznes Marek Darecki, prezes zarzÄ…du Doliny Lotniczej.
Jeszcze zanim pandemia COVID-19 utrudniÅ‚a podróżowanie, lotnictwo przeżywaÅ‚o okres boomu, a IATA szacowaÅ‚a, że do 2037 roku liczba pasażerów na Å›wiatowych lotniskach potroi siÄ™ do ponad 8,2 mld osób. Duże wzrosty notowaÅ‚ też lotniczy transport towarowy. W skali caÅ‚ej Europy ten sektor ma strategiczne znaczenie – wedÅ‚ug danych przytaczanych przez KE przed pandemiÄ… lotnictwo wnosiÅ‚o ok. 300 mld euro (czyli okoÅ‚o 2,1 proc. PKB) do europejskiej gospodarki, zapewniajÄ…c przeszÅ‚o 5 mln miejsc pracy. Dlatego jego przyszÅ‚ość to ważny temat – nie tylko w kontekÅ›cie pandemii, ale i zmian klimatycznych, ponieważ podróżowanie samolotem ma duże przeÅ‚ożenie na Å›rodowisko i emisje CO2. WedÅ‚ug kalkulatora udostÄ™pnianego przez fundacjÄ™ myclimate bezpoÅ›redni lot w jednÄ… stronÄ™ na trasie Warszawa–Paryż to ok. 259 kg CO2 w przeliczeniu tylko na jednego pasażera.
Jak wynika z opublikowanego w 2019 roku raportu EASA (Agencja Unii Europejskiej ds. BezpieczeÅ„stwa Lotniczego) dotyczÄ…cego oddziaÅ‚ywania lotnictwa na Å›rodowisko, ten sektor odpowiada za ok. 3,6 proc. caÅ‚kowitej emisji gazów cieplarnianych w 28 krajach UE (z WielkÄ… BrytaniÄ…) i 13,4 proc. emisji w europejskim transporcie. Przy prognozowanym dynamicznym wzroÅ›cie lotnictwa w perspektywie do 2050 roku te liczby znacznie wzrosnÄ…. UE dąży jednak do ich zminimalizowania – jeden z celów Europejskiego Zielonego Åadu zakÅ‚ada ograniczenie emisji gazów cieplarnianych pochodzÄ…cych z transportu o 90 proc. do 2050 roku w porównaniu z rokiem 1990. Dotyczy to także lotnictwa.
– Na poziomie Europy i Å›wiata buduje siÄ™ programy zazieleniania lotnictwa – mówi prezes Doliny Lotniczej. – NajÅ‚atwiejsza droga to biopaliwa.
W swojej ubiegÅ‚orocznej analizie Polski Instytut Ekonomiczny wskazaÅ‚, że odejÅ›cie od tradycyjnych paliw lotniczych bÄ™dzie niezbÄ™dnym elementem zminimalizowania emisji CO2 w tym sektorze. To jednak problematyczne, ponieważ lotnictwo – zwÅ‚aszcza na lotach dÅ‚ugodystansowych – wymaga bardzo wysokoenergetycznego paliwa. Tradycyjne biopaliwa, jak np. etanol i biodiesel, nie nadajÄ… siÄ™ do zastosowania w samolotach, ponieważ majÄ… niskÄ… gÄ™stość energetycznÄ… i Å‚atwo zamarzajÄ… w niskiej temperaturze. Dlatego wiele linii lotniczych rozwija i testuje paliwa alternatywne. Dotyczy to m.in. Airbusa, który w poÅ‚owie kwietnia br. poinformowaÅ‚ już o pierwszym rejsie samolotu Beluga wykorzystujÄ…cym zrównoważone paliwo lotnicze SAF (Sustainable Aviation Fuel). EASA podaje natomiast, że w UE certyfikowano już kilka Å›cieżek produkcji biopaliw lotniczych, a kilka innych jest w trakcie procesu zatwierdzania. I choć wykorzystanie biopaliw przez linie lotnicze pozostaje minimalne – m.in. ze wzglÄ™du na wyższe koszty w porównaniu z paliwem konwencjonalnym – to UE ma duży potencjaÅ‚, aby zwiÄ™kszyć swojÄ… zdolność produkcyjnÄ… w zakresie biopaliw lotniczych.
Jak wskazuje prezes Doliny Lotniczej, drugÄ… metodÄ… „zazieleniania” lotnictwa sÄ… samoloty hybrydowe i elektryczne, nad którymi pracujÄ… już m.in. Airbus i Boeing.
– Hybryda polega na tym, że w samolocie bÄ™dzie trochÄ™ elektrycznego napÄ™du, który bÄ™dzie wÅ‚Ä…czaÅ‚ siÄ™ wtedy, kiedy bÄ™dzie potrzebny. Tak naprawdÄ™ samolot czy Å›migÅ‚owiec potrzebuje dwóch silników tylko do startu. Kiedy leci na wysokoÅ›ci ok. 10 tys. m w rozrzedzonym powietrzu, drugi silnik jest mu niepotrzebny i mógÅ‚by być wyÅ‚Ä…czony. StÄ…d pomysÅ‚ na jeden silnik elektryczny, który w trakcie startu wspóÅ‚pracowaÅ‚by z tym naftowym, a potem jeden z nich mógÅ‚by być wyÅ‚Ä…czony – mówi Marek Darecki.
Jak podkreÅ›la, najbardziej obiecujÄ…cym kierunkiem dla branży lotniczej jest jednak wykorzystanie ciekÅ‚ego wodoru jako paliwa. Tego typu projekty także sÄ… już w toku. Airbus we wrzeÅ›niu ub.r. ogÅ‚osiÅ‚, że pracuje nad stworzeniem samolotu o liczbie miejsc od 100 do 200 pasażerów, napÄ™dzanego wÅ‚aÅ›nie paliwem wodorowym (projekt ZEROe). Lotniczy gigant planuje uruchomienie pierwszego komercyjnego samolotu na ciekÅ‚y wodór (LH2) już w 2035 roku.
– Wodór to kierunek najbardziej obiecujÄ…cy i tu chcemy zaistnieć jako polski przemysÅ‚ lotniczy. To dla nas duża szansa – mówi ekspert.
LH2 może potencjalnie ograniczyć negatywny wpÅ‚yw lotnictwa na Å›rodowisko naturalne i umożliwić dekarbonizacjÄ™ tego sektora. Jest on dobrym rozpraszaczem ciepÅ‚a, a jego spalanie wiÄ…zaÅ‚oby siÄ™ ze znacznie niższÄ… emisjÄ… tlenków azotu niż w przypadku standardowego paliwa lotniczego. BarierÄ… jest jednak fakt, że produkcja LH2 jest droga i wymaga technologii, której rynek raczej nie jest w stanie stworzyć bez wsparcia na poziomie rzÄ…dowym.
– To wÅ‚aÅ›nie chcemy robić w Dolinie Lotniczej i bÄ™dziemy wpÅ‚ywać na wÅ‚adze, żeby nam w tym pomogÅ‚y. Prace badawczo-rozwojowe bÄ™dÄ… lokowane w Polsce tylko pod warunkiem, że bÄ™dzie wspóÅ‚praca z rzÄ…dem. Tak robiÄ… Kanadyjczycy, Niemcy, Francuzi czy Czesi. My tego nie robimy na takÄ… skalÄ™, jakiej potrzeba, ale bÄ™dziemy przekonywać do tego rzÄ…d i Narodowe Centrum BadaÅ„ i Rozwoju – mówi Marek Darecki.
W ubiegÅ‚ym tygodniu, przy udziale premiera Mateusza Morawieckiego oraz ministra klimatu i Å›rodowiska MichaÅ‚a Kurtyki, podpisano list intencyjny, zgodnie z którym w Rzeszowie ma zostać utworzona pierwsza w Polsce dolina wodorowa (z piÄ™ciu planowanych). Porozumienie podpisane przez przedstawicieli biznesu, jednostek naukowych i administracji publicznej dotyczy wspóÅ‚pracy w zakresie m.in. prac B+R zwiÄ…zanych z zastosowaniem wodoru jako paliwa dla transportu, w tym także lotniczego. W budowaniu nowego klastra majÄ… zostać wykorzystane doÅ›wiadczenia Doliny Lotniczej. Na rozwój wodoru przewidziano także 800 mln euro w ramach Krajowego Planu Odbudowy.
