Dzieci i mÅ‚odzież to w Polsce ponad 7-milionowa grupa, która stanowi blisko 20 proc. spoÅ‚eczeÅ„stwa – wynika z danych GUS. Mimo to ich prawa nie sÄ… wystarczajÄ…co respektowane, a ich gÅ‚os czÄ™sto nie jest brany pod uwagÄ™, na co skarżą siÄ™ w badaniach sami zainteresowani. Tym zagadnieniem, niezależnie od dziaÅ‚aÅ„ instytucji paÅ„stwa, zajÄ…Å‚ siÄ™ biznes. Z inicjatywy Forum Odpowiedzialnego Biznesu powstaÅ‚a Karta Praw Dziecka w Biznesie, w której firmy zobowiÄ…zujÄ… siÄ™ chronić prawa w caÅ‚ym swoim Å‚aÅ„cuchu wartoÅ›ci: zarówno w obszarze pracowniczym, jak i komunikacji marketingowej czy dziaÅ‚alnoÅ›ci spoÅ‚ecznej. Jak zapewniajÄ… inicjatorzy, to deklaracja, która bÄ™dzie przekuta w konkretne dziaÅ‚ania.
– W Polsce poziom ochrony praw dziecka jest ciężki do zdefiniowania jednym zdaniem, ponieważ ta ochrona wyglÄ…da i dobrze, i źle. Z jednej strony powstajÄ… odpowiednie dokumenty i przepisy prawne i wydawaÅ‚oby siÄ™, że to wystarczy, ale praktyka pokazuje, że niestety zdrowie psychiczne dzieci jest najgorsze od dekad, a ochrona podmiotowoÅ›ci dzieciÄ™cej, chociażby w szkole, nie jest najlepsza. O tym mówiÄ… same dzieci, które dopominajÄ… siÄ™ o wsparcie, pomoc, wysÅ‚uchanie ich zdania. NiewÄ…tpliwie edukacja w zakresie praw dziecka musi być intensywniejsza, podejmowana odpowiedzialnie i rzetelnie – mówi agencji Newseria Biznes dr Marek Michalak, Rzecznik Praw Dziecka w latach 2008–2018, zaÅ‚ożyciel Instytutu Praw Dziecka im. Janusza Korczaka.
Jak wskazuje Forum Odpowiedzialnego Biznesu, nowe regulacje UE dotyczÄ…ce zarzÄ…dzania zrównoważonym rozwojem, czyli m.in. dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) oraz CSDDD (Corporate Sustainability Due Diligence Directive), zwracajÄ… przedsiÄ™biorstwom wiÄ™kszÄ… uwagÄ™ na respektowanie praw czÅ‚owieka w caÅ‚ym Å‚aÅ„cuchu wartoÅ›ci. Dotyczy to również dzieci, co dla firm oznacza m.in. konkretne zobowiÄ…zania do respektowania ich praw, przeciwdziaÅ‚ania naruszeniom i podjÄ™cia dziaÅ‚aÅ„ naprawczych, jeÅ›li do nich dojdzie.
– W celu uwrażliwienia firm na kwestie praw dziecka jako skÅ‚adowej praw czÅ‚owieka powstaÅ‚a wÅ‚aÅ›nie Karta Praw Dziecka w Biznesie – mówi Monika Kulik, czÅ‚onkini zarzÄ…du Forum Odpowiedzialnego Biznesu. – Janusz Korczak powiedziaÅ‚: „nie ma dzieci, sÄ… ludzie”. I to wÅ‚aÅ›nie przekazuje ta karta, która jest zobowiÄ…zaniem firm do wdrożenia konkretnych dziaÅ‚aÅ„ na rzecz praw czÅ‚owieka i praw dziecka w caÅ‚ym Å‚aÅ„cuchu dostaw i obszarze pracowniczym, w jej produktach czy usÅ‚ugach, komunikacji marketingowej czy dziaÅ‚alnoÅ›ci spoÅ‚ecznej.
Karta Praw Dziecka w Biznesie to inicjatywa przygotowana przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu we wspóÅ‚pracy z firmami i organizacjami spoÅ‚ecznymi. W tym tygodniu, 17 lipca br. dokument byÅ‚ już omawiany w Sejmie, podczas posiedzenia Parlamentarnego ZespoÅ‚u Praw Dziecka.
– To niesamowicie ważna inicjatywa, bo w koÅ„cu – poza hasÅ‚ami o prawach dziecka i o tym, jak one sÄ… ważne – dochodzimy do konkretnych dziaÅ‚aÅ„ firm na rzecz praw dzieci – mówi Monika Rosa, przewodniczÄ…ca Parlamentarnego ZespoÅ‚u Praw Dziecka.
– Biznes to jest bardzo duża grupa, która ma też duże wpÅ‚ywy. JeÅ›li Å›wiat biznesu pochyla siÄ™ nad sprawami dzieciÄ™cymi i chce to robić odpowiedzialnie, chce sam przestrzegać praw dziecka i nakÅ‚aniać do tego innych, to jest bardzo dobra inicjatywa, która może coÅ› naprawić. I to niezależnie od instytucji paÅ„stwa, które tworzÄ… prawo i zostaÅ‚y w tym celu powoÅ‚ane – dodaje dr Marek Michalak.
Karta Praw Dziecka w Biznesie ma skÅ‚onić firmy do konkretnych dziaÅ‚aÅ„ na rzecz ochrony praw dziecka w caÅ‚ym Å‚aÅ„cuchu wartoÅ›ci. Odnosi siÄ™ m.in. do odpowiedzialnego zatrudniania i tworzenia przyjaznego miejsca pracy dla osób, które Å‚Ä…czÄ… obowiÄ…zki zawodowe z rolÄ… rodzica. Porusza kwestie respektowania praw dzieci jako użytkowników produktów i usÅ‚ug oraz odbiorców przekazów marketingowych, a także odpowiedzialnej sprzedaży produktów i usÅ‚ug, których odbiorcami sÄ… dzieci. Zaleca również szczególnÄ… staranność przy tworzeniu materiaÅ‚ów komunikacyjnych, w których wykorzystywany jest wizerunek dzieci.
Co istotne dokument zobowiÄ…zuje firmy do wdrożenia tych dziaÅ‚aÅ„ nie tylko we wÅ‚asnej dziaÅ‚alnoÅ›ci, ale i wprowadzania odpowiednich wymagaÅ„ wobec swoich dostawców, kontrahentów oraz partnerów biznesowych i spoÅ‚ecznych. PrzedsiÄ™biorstwa, które zdecydujÄ… siÄ™ go przyjąć, podejmujÄ… siÄ™ też promowania wiedzy na temat praw dziecka wÅ›ród różnych interesariuszy oraz angażowania siÄ™ w dziaÅ‚ania na rzecz ich respektowania w biznesie i spoÅ‚eczeÅ„stwie.
– W obszarze pracowniczym dotyczy to m.in. konkretnych dziaÅ‚aÅ„ na rzecz pracowników, którzy sÄ… jednoczeÅ›nie rodzicami, oraz godnej pracy, która pozwoli im zapewnić dzieciom dobre warunki życia. To także kwestie dotyczÄ…ce m.in. zatrudniania mÅ‚odocianych pracowników, pÅ‚atnych praktyk czy programów edukacyjnych dla mÅ‚odzieży wchodzÄ…cej na rynek pracy. Natomiast w caÅ‚ym Å‚aÅ„cuchu wartoÅ›ci – w dziaÅ‚alnoÅ›ci marketingowej, produktowej i usÅ‚ugowej, spoÅ‚ecznej i charytatywnej, a także w kontekÅ›cie kontrahentów, dostawców i partnerów biznesowych – jest to zobowiÄ…zanie do tego, żeby wspóÅ‚pracować z takimi instytucjami, które respektujÄ… prawa i podmiotowość dziecka – mówi Monika Kulik.
FOB liczy, że do podpisania karty uda siÄ™ skÅ‚onić jak najwiÄ™kszÄ… grupÄ™ przedsiÄ™biorstw. Jej uzupeÅ‚nieniem ma być kompendium wiedzy na temat respektowania praw dziecka w obszarze przedsiÄ™biorstw wraz z przykÅ‚adami dobrych praktyk firm, które takie dziaÅ‚ania już podejmujÄ….
– W tej chwili pracujemy też nad kwestionariuszem, który pozwoli firmom zmapować realizacjÄ™ praw dziecka w swoich organizacjach, tak żeby zobaczyć mocne strony i luki, które należy wypeÅ‚nić – mówi ekspertka Forum Odpowiedzialnego Biznesu.
– Karta Praw Dziecka w Biznesie jest bardzo potrzebnym instrumentem, ponieważ zahacza też o temat edukacji firm i ich pracowników na temat tego, jak ważne sÄ… prawa dziecka. Pokazuje też, w jaki sposób te prawa chronić, jak tworzyć przyjazne otoczenie dla dzieci – dodaje Monika Rosa.
Z wydanego niedawno raportu „Dojrzeć do praw”, opracowanego przez FundacjÄ™ Orange we wspóÅ‚pracy z grupÄ… 42 ekspertów, wynika, że w Polsce szereg obszarów zwiÄ…zanych z respektowaniem praw i podmiotowoÅ›ci dziecka w obszarze cyfrowym wymaga znaczÄ…cej poprawy. WÅ›ród wymienionych problemów znalazÅ‚y siÄ™ m.in. niewystarczajÄ…ca ochrona danych i wizerunków dzieci i mÅ‚odzieży w internecie, ekspozycja na niebezpieczne treÅ›ci i reklamy, brak wsparcia psychologicznego oraz marginalny udziaÅ‚ mÅ‚odych w konsultowaniu polityk publicznych i regulacji, które ich dotyczÄ….
