Krojenie żywnoÅ›ci na plastikowych deskach może być potencjalnie niekorzystne dla zdrowia – ostrzegajÄ… naukowcy z Uniwersytetu Stanowego Dakoty PóÅ‚nocnej w USA. MikroczÄ…steczki plastiku przenikajÄ… do żywnoÅ›ci, a wraz z niÄ… przedostajÄ… siÄ™ do ludzkiego organizmu. Choć krótkoterminowe badania nie wykazaÅ‚y toksycznoÅ›ci, to na podstawie testów na myszach dowiedziono już, że obecne w organizmie mikroczÄ…steczki przenikajÄ… przez Å‚ożysko do pÅ‚odu. Niezbadane sÄ… też dÅ‚ugotrwaÅ‚e skutki oddziaÅ‚ywania plastiku na zdrowie organizmów żywych.
W ramach badania przeprowadzonego podczas realizacji przewodu doktorskiego naukowca sprawdzono, czy mikroplastik z desek do krojenia – wielokrotnie uderzanych nożem – dostaje siÄ™ do miÄ™sa w obrocie handlowym i jaki może to mieć wpÅ‚yw na zdrowie czÅ‚owieka. Badanie zostaÅ‚o oparte na trzech czynnikach.
– Pierwszym byÅ‚ wpÅ‚yw różnych stylów krojenia na mikroplastik z desek do krojenia. Drugi czynnik byÅ‚ zwiÄ…zany z tym, że wiÄ™kszość desek do krojenia jest wykonana z polimerów polietylenu i polipropylenu. ChcieliÅ›my zbadać, jak różne rodzaje polimerów wpÅ‚ywajÄ… na uwalnianie mikroplastiku z desek do krojenia. Trzeci czynnik, który nie byÅ‚ wczeÅ›niej badany, jest najbardziej zÅ‚ożony – gdy kroimy okreÅ›lonego rodzaju warzywa, miÄ™so czy owoce, czy ma to wpÅ‚yw na uwalnianie mikroplastiku z desek do krojenia – mówi w wywiadzie dla agencji Newseria Innowacje Himani Yadav, doktorantka na Uniwersytecie Stanowym Dakoty PóÅ‚nocnej w USA.
Masa i ilość mikroplastików uwolnionych z desek do krojenia z polipropylenu byÅ‚a wiÄ™ksza niż z polietylenu odpowiednio nawet o 60 proc. i 71 proc. WiÄ™ksze uwalnianie nastÄ™powaÅ‚o w przypadku kontaktu plastiku z warzywami. Naukowcy oszacowali roczne narażenie na osobÄ™ na 7,4–50,7 g mikrodrobin plastiku z polietylenowej deski do krojenia i 49,5 g mikrodrobin plastiku z polipropylenowej deski do krojenia. Szacunki mogÄ… siÄ™ różnić nie tylko w zależnoÅ›ci od rodzaju materiaÅ‚u, ale także indywidualnego stylu krojenia, siÅ‚y, z jakÄ… to robimy, i czÄ™stotliwoÅ›ci używania deski
– Szacowana ilość to kilka milionów czÄ…steczek mikroplastiku rocznie. Może to być niebezpieczne, jednak szczegóÅ‚owe badania toksycznoÅ›ci mikroplastiku nie mogÄ… być przeprowadzane bezpoÅ›rednio na ludziach, wiÄ™c sÄ… prowadzone na liniach komórkowych i myszach. Stwierdzono na ich podstawie, że czÄ…steczki mikroplastiku sÄ… przekazywane pÅ‚odom myszy przez matkÄ™. Oznacza to, że nastÄ™puje bioakumulacja mikroplastiku w organizmie i w dÅ‚uższym okresie, przy dÅ‚ugotrwaÅ‚ym narażeniu na mikroplastik, może siÄ™ on stać rakotwórczy – wskazuje Himani Yadav.
W krótkoterminowym, bo ograniczonym do 72 godz. badaniu, nie stwierdzono toksycznoÅ›ci na organizm myszy. Mimo to, zdaniem naukowców, należy mieć na uwadze możliwe efekty dÅ‚ugofalowe, a wyniki badania stanowiÄ… kolejny argument w trwajÄ…cej dyskusji o koniecznoÅ›ci ograniczenia kontaktu plastiku z żywnoÅ›ciÄ….
– W ramach tego badania przeprowadziliÅ›my wstÄ™pnÄ… analizÄ™ toksycznoÅ›ci gÅ‚ównie na plastikowych deskach do krojenia. W przyszÅ‚oÅ›ci planujemy zbadanie różnego rodzaju desek do krojenia wykonanych z biopolimerów. Chcemy sprawdzić, czy te biopolimery sÄ… bezpieczne, i wykonać szczegóÅ‚owe badanie toksycznoÅ›ci – podkreÅ›la badaczka. – Musimy ograniczyć ilość plastiku w materiaÅ‚ach majÄ…cych kontakt z żywnoÅ›ciÄ…, ponieważ prowadzi to do dostawania siÄ™ mikroplastiku do organizmu. To badanie to także źródÅ‚o informacji o tym, że plastikowe deski do krojenia mogÄ… być jednym z gÅ‚ównych źródeÅ‚ mikroplastiku w organizmie, co może mieć dÅ‚ugoterminowy wpÅ‚yw na zdrowie.
Niepokój Å›rodowiska naukowego budzÄ… zwÅ‚aszcza skÅ‚adniki plastiku, które mogÄ… mieć wpÅ‚yw na gospodarkÄ™ hormonalnÄ… organizmu. To miÄ™dzy innymi bisfenol A (BPA), naÅ›ladujÄ…cy dziaÅ‚anie estrogenów, przez to mogÄ…cy wywoÅ‚ywać choroby nowotworowe, otyÅ‚ość, przedwczesne dojrzewanie, ale i zaburzenia pÅ‚odnoÅ›ci u mężczyzn. Również na gospodarkÄ™ hormonalnÄ… mogÄ… wpÅ‚ywać ftalany, które oddziaÅ‚ujÄ… na produkcjÄ™ testosteronu. Eksperci z amerykaÅ„skiego Departamentu Zdrowia i Opieki SpoÅ‚ecznej zwracajÄ… też uwagÄ™ na obecność formaldehydu, z którym kontakt zwiÄ™ksza m.in. ryzyko ostrej biaÅ‚aczki szpikowej.
– PowinniÅ›my poprawić sposób korzystania z desek drewnianych. JeÅ›li nie sÄ… one odpowiednio czyszczone, mogÄ… być źródÅ‚em zanieczyszczeÅ„ mikrobiologicznych, a oprócz tego wiÄ™kszoÅ›ci z nich nie można myć w zmywarce. Jednak kilka minut pracy może nas uchronić przed narażeniem na mikroplastik z plastikowych desek do krojenia. Zalecamy wiÄ™c stosowanie drewnianych desek do krojenia oraz ich prawidÅ‚owe czyszczenie i dezynfekcjÄ™, aby zapobiec zanieczyszczeniom mikrobiologicznym żywnoÅ›ci za ich poÅ›rednictwem – mówi Himani Yadav.
