W bazie Europejskiej Agencji Kosmicznej na koniec ub.r. byÅ‚o zarejestrowanych 345 podmiotów z Polski. To wciąż niewiele w porównaniu np. z HiszpaniÄ…, która ma tam 670 swoich przedsiÄ™biorstw. W Polsce sektor kosmiczny rozwija siÄ™ stosunkowo od niedawna, jednak ambicje sÄ… duże. Zgodnie z zaÅ‚ożeniami rzÄ…dowej Strategii Kosmicznej obroty na tym rynku do 2030 roku majÄ… stanowić już 3 proc. Å‚Ä…cznych obrotów sektora kosmicznego w Europie. Wiele polskich firm jest już dziÅ› zainteresowanych udziaÅ‚em w nowych programach kosmicznych UE. – Bez wsparcia administracji i polskich przedstawicieli w KE pozyskiwanie dużych kontraktów nie jest do koÅ„ca możliwe – mówi PaweÅ‚ Wojtkiewicz, prezes ZwiÄ…zku Pracodawców Sektora Kosmicznego. Branża wciąż czeka także na przyjÄ™cie Krajowego Programu Kosmicznego.
– UE od pewnego czasu zaczyna mocno inwestować w sektor kosmiczny. Oprócz dwóch flagowych programów – Copernicus i Galileo – Komisja Europejska zadecydowaÅ‚a o tym, żeby zainwestować duże pieniÄ…dze także w inne obszary, np. w telekomunikacjÄ™ satelitarnÄ…. I tutaj – zarówno w tych dużych, flagowych, jak i w tych nowych programach – polskie podmioty powinny znaleźć swoje miejsce – wskazuje w rozmowie z agencjÄ… informacyjnÄ… Newseria PaweÅ‚ Wojtkiewicz.
Parlament Europejski przyjÄ…Å‚ w kwietniu br. nowÄ… politykÄ™ kosmicznÄ… UE na lata 2021–2027. Ma ona wzmocnić rolÄ™ Europy jako jednego z liderów w tym sektorze, pobudzić innowacje i zapewnić Å›ciÅ›lejszÄ… wspóÅ‚pracÄ™ miÄ™dzy podmiotami w branży. W nadchodzÄ…cych szeÅ›ciu latach UE przeznaczy na realizacjÄ™ swoich programów kosmicznych w sumie 14,8 mld euro, z czego ponad 9 mld euro trafi do Galileo (wÅ‚asny system nawigacji satelitarnej UE) oraz EGNOS (system nawigacji dla lotnictwa, marynarki i użytkowników na lÄ…dzie). Kolejne 5,4 mld euro UE przeznaczy zaÅ› na program Copernicus – najbardziej zaawansowany na Å›wiecie system obserwacji Ziemi.
– W ramach programu Copernicus spÅ‚ywajÄ… do nas ogromne iloÅ›ci danych z przestrzeni kosmicznej, ze wszystkich satelitów, które krążą wokóÅ‚ Ziemi. Te dane należy w odpowiedni sposób przetworzyć, co umożliwia nam tworzenie różnych produktów i usÅ‚ug, a granicÄ… tego, jak możemy je wykorzystać, jest tak naprawdÄ™ tylko wyobraźnia. I tutaj pole do popisu dla polskich przedsiÄ™biorstw też jest bardzo duże – zapewnia ekspert. – Polskie podmioty mogÄ… też odegrać bardzo dużą rolÄ™ w kolejnej generacji programu Galileo.
Obok flagowych programów UE przeznaczy też 440 mln euro na dwie nowe inicjatywy: program SSA (monitorowanie sytuacji w przestrzeni kosmicznej i ochrona przed zagrożeniami kosmicznymi) oraz GOVSATCOM (niezależna i bezpieczna Å‚Ä…czność satelitarna dla rzÄ…dów i administracji).
– Na Å›wiecie sÄ… realizowane bardzo ambitne przedsiÄ™wziÄ™cia, inicjatywy prywatnych przedsiÄ™biorstw, takich jak choćby SpaceX, które umieszczajÄ… na orbicie wokóÅ‚ Ziemi konstelacje setek tysiÄ™cy swoich satelitów. Unia Europejska też chce być liczÄ…cym siÄ™ graczem w tej grze i posiadać wÅ‚asnÄ… konstelacjÄ™. Pytanie, jak odnajdÄ… siÄ™ w tym projekcie polskie podmioty – mówi prezes ZwiÄ…zku Pracodawców Sektora Kosmicznego i jednoczeÅ›nie dyrektor obszaru space w GMV Innovating Solutions.
Na koniec ubiegÅ‚ego roku w bazie ESA (EMITS) byÅ‚o zarejestrowanych 345 podmiotów z Polski (dla porównania liczba podmiotów z Hiszpanii to ok. 670, a z Czech – 220), które aktywnie dziaÅ‚ajÄ… w branży kosmicznej. Duża ich część jest zainteresowana uczestnictwem w nowych unijnych programach, ale – jak podkreÅ›la ekspert – potrzeba im w tym celu rzÄ…dowego wsparcia.
– Administracja powinna wspierać polskie podmioty w staraniach o to, żeby pozyskiwać nowe kontrakty na poziomie tych dużych programów. Bez tego wsparcia administracji i naszych przedstawicieli w Komisji Europejskiej pozyskiwanie dużych kontraktów nie jest do koÅ„ca możliwe. A sÄ… to kontrakty bardzo atrakcyjne, mówimy o systemach obserwacji Ziemi, o systemach Galileo czy wreszcie projektach dotyczÄ…cych telekomunikacji satelitarnej – mówi PaweÅ‚ Wojtkiewicz.
Europejski przemysÅ‚ kosmiczny jest numerem dwa na Å›wiecie (po amerykaÅ„skim). Zatrudnia ok. 231 tys. profesjonalistów, a jego wartość jest wyceniana na 53–62 bln euro. OkoÅ‚o 1/3 Å›wiatowej produkcji satelitów przypada wÅ‚aÅ›nie na EuropÄ™. WedÅ‚ug ESA każde 1 euro wydane na branżę kosmicznÄ… generuje kolejnych 6 euro korzyÅ›ci spoÅ‚eczno-gospodarczych.
W Polsce ta branża rozwija siÄ™ dopiero od momentu przystÄ…pienia do ESA w 2012 roku, ale rodzime firmy już uczestniczÄ… w wielu dużych europejskich projektach. PrzyjÄ™ta przez rzÄ…d w 2017 roku Polska Strategia Kosmiczna zakÅ‚ada, że ich obroty do 2030 roku majÄ… stanowić już 3 proc. Å‚Ä…cznych obrotów sektora kosmicznego w Europie. RzÄ…d wymienia go też jako jeden z potencjalnych motorów rozwoju gospodarczego. Branża czeka jednak na przyjÄ™cie kolejnego strategicznego dokumentu – Krajowego Programu Kosmicznego (KPK), nad którym prace ruszyÅ‚y już cztery lata temu. Celem programu ma być zbudowanie systemu optymalnych narzÄ™dzi wsparcia doradczego, finansowego i edukacyjnego dla sektora kosmicznego oraz instytucji realizujÄ…cych i wspierajÄ…cych polskÄ… politykÄ™ kosmicznÄ….
– Wciąż czekamy na ten dokument, bo jest on bardzo ważny dla branży. Obok programów ESA Krajowy Program Kosmiczny jest kolejnym solidnym filarem, na którym bÄ™dzie opierać siÄ™ polski sektor kosmiczny. Wiemy już, że część KPK ma być finansowana z Krajowego Planu Odbudowy, w którym znalazÅ‚y siÄ™ dwa elementy dotyczÄ…ce przemysÅ‚u kosmicznego. Jest to budowa tzw. segmentu naziemnego – pozwalajÄ…cego gromadzić, przetwarzać i udostÄ™pniać dane satelitarne – oraz budowa konstelacji satelitów obserwacyjnych. Liczymy na to, że Krajowy Plan Odbudowy zostanie przyjÄ™ty z tymi elementami – mówi prezes ZwiÄ…zku Pracodawców Sektora Kosmicznego.
Pod koniec lipca projekt Krajowego Programu Kosmicznego na lata 2021–2026 trafiÅ‚ do prekonsultacji spoÅ‚ecznych. ZakÅ‚ada on realizacjÄ™ dziaÅ‚aÅ„ w ramach czterech priorytetów: budowa zdolnoÅ›ci konstruowania i wynoszenia obiektów kosmicznych, budowa Systemu Satelitarnej Obserwacji Ziemi MikroGlob, budowa Narodowego Systemu Informacji Satelitarnej (NSIS) i rozbudowa Narodowego Systemu BezpieczeÅ„stwa Kosmicznego. Ministerstwo Rozwoju, PrzedsiÄ™biorczoÅ›ci i Technologii czeka na uwagi do dokumentu do 16 sierpnia.
