Sondaż Krajowego Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy pokazaÅ‚, że 9 proc. pracowników Å›rednich i dużych zakÅ‚adów pracy w Polsce deklaruje, że choruje przewlekle. – Choroba zmienia nasz system wartoÅ›ci. Ludzie zaczynajÄ… cenić inne rzeczy niż wczeÅ›niej. DostrzegajÄ…, że to, co dotÄ…d byÅ‚o dla nich ważne, nagle przestaje być istotne. I to może znaczÄ…co zmienić stosunek do pracy, ale choroba przewlekÅ‚a nie powinna być powodem rezygnacji z aktywnoÅ›ci zawodowej – mówi Anna Charko z Fundacji Ludzie i Medycyna.
– Choroba może wpÅ‚ynąć na pracÄ™ w różny sposób. Ale jako psycholożka zdrowia obserwujÄ™, że u wiÄ™kszoÅ›ci pacjentów, z którymi pracujÄ™, choroba zmienia stosunek do pracy. Osoby, które dotÄ…d pracowaÅ‚y w jakiejÅ› branży, nagle mówiÄ…: nie, ja tego już nie mogÄ™ dÅ‚użej robić. I to nie dlatego, że choroba jest obciążeniem, które im nie pozwala pracować, ale wÅ‚aÅ›nie dlatego, że zmienia im siÄ™ system wartoÅ›ci. Ludzie zamiast np. pracować w korporacji, angażujÄ… siÄ™ w akcje spoÅ‚eczne, zakÅ‚adajÄ… fundacjÄ™. NaprawdÄ™ dostrzegam ten trend. To jest bardzo powszechne u wielu osób, z którymi pracujÄ™ – kontynuuje Anna Charko.
PodkreÅ›la też, że choroba może wpÅ‚ywać na pracÄ™ i może zaburzać relacje z pracÄ…. Wiele zależy od samej choroby, a także od chorego, od jego wieku i momentu diagnozy. Choroba to caÅ‚a seria obciążeÅ„, które można nazwać zarzÄ…dzaniem czy też koniecznoÅ›ciÄ… zarzÄ…dzania chorobÄ…. To oznacza np. dużo wiÄ™cej absencji w pracy spowodowanych wizytami u lekarza, czasu i energii poÅ›wiÄ™conych na zdobywanie informacji na temat choroby, na doksztaÅ‚canie siÄ™.
– Choroba przewlekÅ‚a to jest, przynajmniej na poczÄ…tku, dodatkowe póÅ‚ etatu, na które trzeba znaleźć czas. To także obciążenia zwiÄ…zane z samÄ… istotÄ… choroby, tzn. zmÄ™czenie, pewne niepeÅ‚nosprawnoÅ›ci, trudność w koncentracji, krótsza uwaga, czÄ™sta konieczność korzystania z toalety. To wszystko może w bardzo znaczÄ…cy sposób wpÅ‚ynąć na jakość naszej pracy, na doÅ›wiadczenie pracy. Ale choroba nie musi być powodem zmiany pracy. WrÄ™cz odwrotnie, praca jest jednym z filarów zdrowia psychicznego – przekonuje prezes Fundacji Ludzie i Medycyna.
Przewlekła choroba bardzo często powoduje utratę poczucia sprawczości, pacjenci tracą zaufanie do własnego ciała, do tego, co mogą zrobić, tracą wiarę w przyszłość. Powątpiewają, że mogą utrzymać rodzinę i nadal są w stanie wypełniać swoje obowiązki rodzinne i zawodowe. Aktywność zawodowa, nawet w ograniczonym zakresie, pomaga radzić sobie dobrze z chorobą, także w wymiarze psychicznym, ale też w sensie logistycznym i organizacyjnym.
– Po diagnozie nie należy zmieniać pracy, ale zmienić coÅ› w pracy. To znaczy można zmienić stanowisko, negocjować mniejszy wymiar etatu, przejść do innego dziaÅ‚u albo pracować nad zmniejszeniem stresu w pracy lub modyfikacjÄ… naszego stosunku do stresu, naszej reakcji na stres – zaznacza Anna Charko.
WedÅ‚ug danych GÅ‚ównego UrzÄ™du Statystycznego prawie poÅ‚owa pracujÄ…cych Polaków (46 proc.) odczuwa przewlekÅ‚e dolegliwoÅ›ci w pracy. Co szósta osoba obecnie lub kiedyÅ› wykonujÄ…ca pracÄ™ zarobkowÄ… uskarża siÄ™ na odczuwanie spowodowanych lub pogÅ‚Ä™bionych przez niÄ… problemów zdrowotnych. W 2019 roku, czyli jeszcze przed pandemiÄ… COVID-19, przynajmniej raz zaÅ›wiadczenie lekarskie z tytuÅ‚u choroby wÅ‚asnej zostaÅ‚o wystawione dla okoÅ‚o 6,5 mln osób. NieobecnoÅ›ci w pracy byÅ‚y spowodowane przez: choroby ukÅ‚adu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki Å‚Ä…cznej (16 proc.), urazy, zatrucia i inne dziaÅ‚ania czynników zewnÄ™trznych (14 proc.) oraz choroby ukÅ‚adu oddechowego (12 proc.).
