Nadmiar gazów cieplarnianych powoduje globalne ocieplenie i prowadzi do kryzysu klimatycznego. Na emisjÄ™ CO2 wpÅ‚yw ma m.in to, co jemy, jakie produkty spożywcze najczęściej wkÅ‚adamy do wózka z zakupami, z jakich Å›rodków transportu korzystamy, a także czy dbamy o oszczÄ™dzanie energii i wody. Eksperci szacujÄ…, że dieta wysokomiÄ™sna generuje nawet 2,5 raza wiÄ™kszy Å›lad wÄ™glowy niż roÅ›linna. Dlatego też ekoedukatorka Paulina Górska zachÄ™ca do tego, by ograniczyć w swoim codziennym menu miÄ™so i produkty odzwierzÄ™ce, a zastÄ…pić je roÅ›linnymi zamiennikami. Dobrym rozwiÄ…zaniem jest dieta planetarna.
SpecjaliÅ›ci wskazujÄ…, że 25–30 proc. emisji gazów cieplarnianych wynikajÄ…cych z dziaÅ‚alnoÅ›ci czÅ‚owieka pochodzi wÅ‚aÅ›nie z produkcji i dystrybucji żywnoÅ›ci. Dlatego też nasza dieta ma znaczÄ…cy wpÅ‚yw na zmiany klimatu. Warto wziąć pod uwagÄ™ to, że różne produkty żywnoÅ›ciowe wytwarzajÄ… różne iloÅ›ci gazów cieplarnianych, a wiÄ™c każdy czÅ‚owiek dokonujÄ…c Å›wiadomych wyborów, może na bieżąco korygować indywidualny Å›lad wÄ™glowy. Dla przykÅ‚adu: spożywanie 100 g biaÅ‚ka z woÅ‚owiny produkuje 167 razy wiÄ™cej gazów cieplarnianych niż jedzenie 100 g biaÅ‚ka z orzechów.
– Dieta wege na pewno mniej wpÅ‚ywa na klimat aniżeli taka, która jest oparta w dużej mierze o produkty odzwierzÄ™ce, miÄ™so czy nabiaÅ‚. WedÅ‚ug jednego z nowych badaÅ„ przeprowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu w Oxfordzie wynika, że przejÅ›cie na dietÄ™ roÅ›linnÄ… i znaczne ograniczenie produktów odzwierzÄ™cych może zmniejszyć nasz Å›lad wÄ™glowy nawet o 73 proc., a wiÄ™c to jest bardzo dużo – mówi agencji Newseria Lifestyle Paulina Górska, ekoedukatorka, ekspertka ds. zrównoważonego rozwoju.
Naukowcy, a także wiele instytucji zajmujÄ…cych siÄ™ ochronÄ… Å›rodowiska zachÄ™cajÄ… wiÄ™c do ograniczania spożycia miÄ™sa i do przechodzenia na dietÄ™ roÅ›linnÄ…, wskazujÄ…c wÅ‚aÅ›nie, że jest to jeden z bardzo ważnych czynników, które mogÄ… nam pomóc w spowolnieniu zmian klimatu. Zmiana sposobu żywienia na wegateriaÅ„ski wiąże siÄ™ również ze zmniejszeniem zużycia wody w przemyÅ›le spożywczym.
– Produkcja 1 kg woÅ‚owiny to jest nawet 15 tys. l wody, natomiast produkty roÅ›linne nie wymagajÄ… aż tyle wody. Generalnie hodowla miÄ™sa to jest nawet 18 proc. antropogenicznych gazów cieplarnianych. I kiedy zastanawiamy siÄ™ nad tym, w jaki sposób my jako konsumenci możemy realnie wpÅ‚ynąć na to, żeby zmniejszać nasz negatywny wpÅ‚yw na Å›rodowisko, to wÅ‚aÅ›nie to ograniczenie miÄ™sa i przejÅ›cie na dietÄ™ roÅ›linnÄ… jest jednym z najważniejszych elementów – mówi Paulina Górska.
Jak podkreÅ›la, zmiana nawyków żywieniowych wymaga czasu, cierpliwoÅ›ci i determinacji. Dlatego też warto wyznaczać sobie poszczególne cele i systematycznie do nich dążyć.
– Aby zacząć naszÄ… przygodÄ™ z dietÄ… roÅ›linnÄ…, to w wyniku wÅ‚asnych doÅ›wiadczeÅ„ polecam metodÄ™ maÅ‚ych kroków, czyli nie przechodzimy od razu na dietÄ™ wegaÅ„skÄ…, chociaż być może dla niektórych również jest to jakieÅ› rozwiÄ…zanie, ale staramy siÄ™ przede wszystkim ograniczać miÄ™so. Nazywa siÄ™ to fleksitarianizmem. JeÅ›li wiÄ™c codziennie jemy miÄ™so, co jest w sumie dosyć czÄ™ste w Polsce, to możemy sobie wybrać jeden dzieÅ„ w tygodniu, np. bezmiÄ™sny poniedziaÅ‚ek czy wtorek, kiedy staramy siÄ™ tego miÄ™sa nie jeść. I myÅ›lÄ™, że to jest pierwszy dobry krok – mówi ekoedukatorka.
Warto też rozglądać się za zdrowymi zamiennikami mięsa i zamiast jeść na mieście fast foody, samemu w domu komponować pełnowartościowe, zbilansowane i odżywcze posiłki.
– Już w coraz bardziej przystÄ™pnych cenach sÄ… dostÄ™pne produkty, które sÄ… alternatywami dla produktów odzwierzÄ™cych. To sÄ… m.in. roÅ›linne kieÅ‚baski, roÅ›linne burgery, ale też produkty, które sÄ… nieprzetworzone, bo warto pamiÄ™tać o tym, że te alternatywne produkty nie zawsze majÄ… dobry skÅ‚ad i trzeba też na to zwracać uwagÄ™. Ale np. hummus, roÅ›linne mleko czy też tofu oczywiÅ›cie jak najbardziej mogÄ… nam pomóc w przechodzeniu na dietÄ™ roÅ›linnÄ… – podkreÅ›la Paulina Górska.
Na podstawie analizy różnych badaÅ„ ekspertka zauważa, że Polacy spożywajÄ… zdecydowanie za dużo miÄ™sa.
– Åšrednio na jednego Polaka rocznie przypada nawet 65–70 kg zjadanego miÄ™sa. Natomiast wedÅ‚ug zaleceÅ„ tygodniowo powinniÅ›my zjadać miÄ™dzy 350 g a 500 g miÄ™sa czerwonego i przetworów miÄ™snych, wiÄ™c to jest jakiÅ› wyznacznik. Niestety tego miÄ™sa jemy znacznie wiÄ™cej, wiÄ™c jest to przestrzeÅ„, która na pewno wymaga pracy i ograniczeÅ„ z naszej strony. Natomiast oczywiÅ›cie jest to też trudne, dlatego ten proces zmiany nawyków żywieniowych pewnie bÄ™dzie trwaÅ‚ w Polsce lata – mówi.
Tych wszystkich, którzy chcÄ… ograniczyć swój negatywny wpÅ‚yw na klimat, Paulina Górska zachÄ™ca do zwrócenia siÄ™ ku diecie planetarnej. ZostaÅ‚a ona opracowana przez naukowców w ramach zespoÅ‚u The EAT-Lancet Commission. Ten sposób żywienia jest nie tylko korzystny dla naszego zdrowia, ale również dla Å›rodowiska.
– To jest taka dieta, w której powinniÅ›my siÄ™ przede wszystkim skoncentrować na jedzeniu warzyw i owoców, ale też produktów peÅ‚noziarnistych, takich jak np. kasze. Istotne jest również to, że powinniÅ›my jeść nawet o poÅ‚owÄ™ wiÄ™cej produktów strÄ…czkowych i orzechów, aniżeli obecnie w Polsce siÄ™ spożywa. PowinniÅ›my natomiast jeść mniej miÄ™sa. Jak sobie wizualizujemy talerz, to produktów odzwierzÄ™cych jest tylko niewielki udziaÅ‚. OczywiÅ›cie trzeba też ograniczyć cukier i produkty przetworzone. WiÄ™c myÅ›lÄ™, że to jest też dobry kierunek – dodaje ekoedukatorka.
Aby ograniczyć emisje pochodzÄ…ce z transportu i przetwórstwa żywnoÅ›ci, trzeba unikać produktów przewożonych drogÄ… powietrznÄ…. Transport krótkodystansowym samolotem emituje bowiem okoÅ‚o 1700 g COâ‚‚/km na każdÄ… tonÄ™ Å‚adunku. Warto też zrezygnować z produktów przetworzonych, ponieważ ich przetwarzanie i pakowanie również pochÅ‚ania mnóstwo energii.
